CÔNG TY TNHH TRƯỜNG DOANH NHÂN HBR - HBR BUSINESS SCHOOL ×

QUẢN LÝ NHÂN SỰ THỜI KHỦNG HOẢNG: TƯ DUY LÃNH ĐẠO TRONG THỜI ĐẠI SỐ

Mục lục [Ẩn]

  • 1. Quản lý nhân sự thời khủng hoảng là gì?
  • 2. Nhà lãnh đạo cần làm gì để đối phó với khủng hoảng nhân sự?
    • 2.1. Xác định nguyên nhân gốc rễ
    • 2.2. Thẳng thắn đối mặt với những yếu kém
    • 2.3. Xây dựng chiến lược nhân sự bền vững
    • 2.4. Giữ chân nhân viên hiện có
    • 2.5. Nâng cao năng lực số cho đội ngũ
    • 2.6. Hiệu chỉnh chiến lược công ty
  • 3. Tư duy lãnh đạo số: Chìa khóa dẫn dắt nhân sự vượt khủng hoảng
    • 3.1. Lãnh đạo linh hoạt (Agile Leadership)
    • 3.2. Lãnh đạo dựa trên dữ liệu (Data-driven Leadership)
    • 3.3. Lãnh đạo nhân văn trong kỷ nguyên công nghệ
  • 4. Thách thức trong quá trình quản lý nhân sự thời kỳ khủng hoảng

Quản lý nhân sự thời khủng hoảng đang trở thành thách thức lớn với mọi doanh nghiệp, khi đội ngũ phải đối mặt với biến động liên tục, áp lực công việc gia tăng và nguy cơ nghỉ việc cao. Nhà lãnh đạo cần vừa duy trì hiệu quả vận hành, vừa giữ chân nhân viên chủ chốt, đồng thời đảm bảo tinh thần và động lực làm việc của toàn đội. Vậy đâu là những chiến lược nhân sự hiệu quả để vượt qua khủng hoảng và củng cố sức mạnh đội ngũ?

Nội dung chính: 

  • Quản lý nhân sự thời khủng hoảng là gì? Là quá trình thiết kế và triển khai các chính sách, chiến lược nhân sự đặc thù nhằm giúp tổ chức và nhân viên vượt qua những biến động 

  • Nhà lãnh đạo cần làm gì để đối phó với khủng hoảng nhân sự? Xác định nguyên nhân gốc rễ; Thẳng thắn đối mặt với những yếu kém; Xây dựng chiến lược nhân sự bền vững; Giữ chân nhân viên hiện có; Nâng cao năng lực số cho đội ngũ; Hiệu chỉnh chiến lược công ty

  • Trong tư duy lãnh đạo số, ba yếu tố cốt lõi mà nhà lãnh đạo cần phát triển bao gồm: Lãnh đạo linh hoạt (Agile Leadership); Lãnh đạo dựa trên dữ liệu (Data-driven Leadership); Lãnh đạo nhân văn trong kỷ nguyên công nghệ

  • Các thách thức trong quá trình quản lý nhân sự thời kỳ khủng hoảng: Giữ chân nhân sự chủ chốt; Ứng phó với áp lực tăng vọt về hiệu suất và trách nhiệm; Đối phó với xung đột và bất mãn nội bộ; Thích ứng với thay đổi liên tục về chiến lược và môi trường kinh doanh

1. Quản lý nhân sự thời khủng hoảng là gì?

Quản lý nhân sự thời khủng hoảng là quá trình thiết kế và triển khai các chính sách, chiến lược nhân sự đặc thù nhằm giúp tổ chức và nhân viên vượt qua những tình huống bất ngờ, có mức độ rủi ro cao hoặc biến động lớn (như suy thoái kinh tế, đại dịch, thiên tai, khủng hoảng chính trị) ảnh hưởng đến con người, vận hành và khả năng tiếp tục hoạt động của doanh nghiệp.

Quản lý nhân sự thời khủng hoảng là gì?
Quản lý nhân sự thời khủng hoảng là gì?

Trong giai đoạn bình thường, nhân sự vốn được quản trị hướng tới mục tiêu ổn định: tuyển chọn, đào tạo, đánh giá năng lực, giữ chân và phát triển. Nhưng thời khủng hoảng đặt ra điều kiện khác biệt: nhanh, bất định, áp lực cao, cần sự linh hoạt, thích ứng và phối hợp giữa các bộ phận. 

Trong bối cảnh này, nhân sự không chỉ là nguồn lực để thực thi công việc mà còn là yếu tố chiến lược quyết định khả năng tổ chức tồn tại và phục hồi.

Một điểm quan trọng của quản lý nhân sự thời khủng hoảng là tích hợp giữa hỗ trợ nhân viên và duy trì vận hành doanh nghiệp. Điều này bao gồm việc bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần của nhân viên, đảm bảo thông tin minh bạch, duy trì văn hoá tổ chức và xây dựng cơ chế dự phòng nhân lực. 

Nhờ đó, tổ chức không chỉ vượt qua khủng hoảng mà còn tăng cường khả năng thích ứng, bền vững lâu dài trong môi trường đầy biến động.

2. Nhà lãnh đạo cần làm gì để đối phó với khủng hoảng nhân sự?

Khi khủng hoảng nhân sự xảy ra, nhà lãnh đạo không thể chỉ nhìn vào bề nổi của vấn đề mà cần có cái nhìn tổng thể, phân tích nguyên nhân gốc rễ và hành động chiến lược để ổn định nhân lực, duy trì vận hành và cải thiện văn hoá tổ chức. Vậy nhà lãnh đạo cần làm gì? 

  • Xác định nguyên nhân gốc rễ
  • Thẳng thắn đối mặt với những yếu kém
  • Xây dựng chiến lược nhân sự bền vững
  • Giữ chân nhân viên hiện có
  • Nâng cao năng lực số cho đội ngũ
  • Hiệu chỉnh chiến lược công ty
Nhà lãnh đạo cần làm gì để đối phó với khủng hoảng nhân sự?
Nhà lãnh đạo cần làm gì để đối phó với khủng hoảng nhân sự?

2.1. Xác định nguyên nhân gốc rễ

Xác định đúng nguyên nhân của vấn đề là bước nền tảng và quan trọng nhất khi giải quyết khủng hoảng nhân sự. Thông thường, những khủng hoảng lớn không chỉ xuất phát từ cá nhân mà phần lớn liên quan đến cơ chế quản lý chung do công ty hoặc lãnh đạo đề ra.

Xác định nguyên nhân gốc rễ
Xác định nguyên nhân gốc rễ

Nếu chỉ có một hai nhân sự nghỉ việc trong một thời gian ngắn, điều đó chưa thể xem là khủng hoảng mà thường xuất phát từ lý do cá nhân. Tuy nhiên, khi bạn chứng kiến những hiện tượng như đình công, nghỉ việc hàng loạt hoặc nhóm nhân viên cùng đồng thuận rời đi, đó là dấu hiệu cho thấy cơ chế quản lý nhân sự đang gặp vấn đề nghiêm trọng.

Để giải quyết hiệu quả, nhà lãnh đạo cần xác định rõ nguyên nhân khiến đại đa số nhân viên bất mãn, có thể bao gồm:

  • Các dự án và cơ hội phát triển nghề nghiệp ngày càng ít đi, khiến nhân viên cảm thấy đóng góp của mình không được công nhận và thiếu động lực để gắn bó lâu dài với tổ chức.
  • Lương thưởng được chi trả chậm hoặc không tương xứng với đóng góp, dẫn đến cảm giác bất công và làm giảm tinh thần, hiệu suất làm việc của nhân viên.
  • Các chế độ phúc lợi, phụ cấp ngày lễ hoặc giờ làm thêm bị hạn chế hoặc thiếu minh bạch, khiến nhân viên cảm thấy tổ chức không đánh giá đúng công sức và cống hiến của họ.
  • Mối quan hệ giữa nhân viên và cấp trên, bao gồm cả lãnh đạo trực tiếp bị rạn nứt hoặc thiếu sự tin tưởng, dẫn đến sự bất mãn lan tỏa trong bộ phận và làm suy giảm văn hoá làm việc tích cực.

Một cách tiếp cận thực tiễn là thu thập thông tin trực tiếp từ những nhân sự có thể chia sẻ trung thực, kết hợp với dữ liệu định lượng như tỷ lệ nghỉ việc hay hiệu suất dự án để nhận diện nguyên nhân gốc rễ một cách chính xác, từ đó xây dựng các giải pháp khắc phục tập trung vào những vấn đề quan trọng nhất.

2.2. Thẳng thắn đối mặt với những yếu kém

Nhìn nhận một cách thẳng thắn những hạn chế và yếu kém của tổ chức cũng như chính bản thân lãnh đạo là bước tiếp theo quan trọng sau khi đã xác định nguyên nhân gốc rễ của khủng hoảng nhân sự, bởi việc né tránh hoặc đổ lỗi chỉ làm vấn đề kéo dài và lan rộng.

Nếu các quy trình quản lý, giao việc hoặc đánh giá năng lực còn bất cập, nhân viên sẽ cảm thấy bị đối xử không công bằng và thiếu động lực, từ đó gia tăng sự bất mãn và rủi ro nghỉ việc hàng loạt. Tuy nhiên, nếu nhà lãnh đạo thẳng thắn nhìn nhận và chủ động cải thiện những hạn chế này, tổ chức sẽ có cơ hội ổn định đội ngũ và tái tạo niềm tin.

Thẳng thắn đối mặt với những yếu kém
Thẳng thắn đối mặt với những yếu kém

Để thực hiện hiệu quả, nhà lãnh đạo cần xác định rõ những yếu kém hiện tại có thể bao gồm:

  • Nguyên tắc quản lý chưa minh bạch và các quy trình chưa rõ ràng, khiến nhân viên không hiểu rõ tiêu chuẩn đánh giá, phân công công việc và cơ hội thăng tiến trong tổ chức.
  • Quyết định của lãnh đạo thiếu sự nhất quán hoặc không minh bạch, dẫn đến cảm giác bất công, mất niềm tin và giảm sự gắn kết của nhân viên với tổ chức.
  • Kênh truyền thông nội bộ và phản hồi chưa hiệu quả, khiến nhân viên không có cơ hội bày tỏ quan điểm, khó nhận biết rằng tổ chức thực sự quan tâm và sẵn sàng lắng nghe.
  • Thiếu hành động cải thiện sau khi nhận diện vấn đề, dẫn đến tình trạng lặp lại các yếu kém, nhân viên mất niềm tin vào khả năng giải quyết khủng hoảng của lãnh đạo.

Một cách tiếp cận thực tiễn là tạo các kênh phản hồi cởi mở, lắng nghe ý kiến nhân viên và kết hợp với dữ liệu định lượng như hiệu suất dự án hay tỷ lệ nghỉ việc, từ đó nhận diện chính xác các yếu kém, xây dựng các giải pháp khắc phục cụ thể và truyền thông rõ ràng về cam kết thay đổi, giúp tái thiết lập niềm tin, củng cố văn hóa minh bạch và tăng sự gắn kết trong tổ chức.

2.3. Xây dựng chiến lược nhân sự bền vững

Xây dựng chiến lược nhân sự lâu dài là bước quan trọng giúp tổ chức không chỉ vượt qua khủng hoảng trước mắt mà còn đảm bảo sự phát triển ổn định và bền vững trong tương lai, bởi nhân tố con người luôn là ưu tiên hàng đầu quyết định thành công về cả chất lượng lẫn số lượng cho doanh nghiệp.

Nếu kế hoạch cải tổ cơ chế nhân sự chỉ nhắm vào giải pháp ngắn hạn, không hướng tới lợi ích lâu dài, tổ chức sẽ chỉ giải quyết được phần nổi của vấn đề mà không khắc phục tận gốc, dẫn đến các khủng hoảng tương tự có thể tái diễn trong tương lai. 

Xây dựng chiến lược nhân sự bền vững
Xây dựng chiến lược nhân sự bền vững

Ngược lại, một chiến lược nhân sự bền vững sẽ giúp doanh nghiệp tiên liệu trước các biến động, chuẩn bị lực lượng nhân sự sẵn sàng và tăng khả năng thích ứng với mọi tình huống. Để xây dựng chiến lược nhân sự bền vững, nhà lãnh đạo cần tập trung vào các yếu tố sau:

  • Đặt nhân viên làm trung tâm cho mọi thay đổi về chiến lược, từ cơ chế đãi ngộ, phát triển năng lực đến văn hóa tổ chức, nhằm đảm bảo mọi chính sách được xây dựng phù hợp và mang lại giá trị lâu dài.
  • Thiết lập các phương án A, B, C cho các tình huống khủng hoảng có thể xảy ra, giúp doanh nghiệp sẵn sàng ứng phó linh hoạt và giảm thiểu rủi ro gián đoạn hoạt động.
  • Xây dựng kế hoạch ít nhất 5 năm đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhằm tạo nền tảng dự phòng về nhân sự, đồng thời giúp lãnh đạo và các bộ phận dễ dàng phối hợp khi có biến động bất thường.
  • Đầu tư ngân sách và nguồn lực, nhận thức rằng chi phí cho giải pháp dự phòng thường thấp hơn nhiều so với chi phí giải quyết khủng hoảng sau khi vấn đề đã xảy ra.

Một cách tiếp cận thực tiễn là kết hợp dữ liệu định lượng về năng lực, hiệu suất và tỷ lệ nghỉ việc với phản hồi định tính từ nhân viên, từ đó phác thảo chiến lược cụ thể, triển khai các bước chuẩn bị và truyền thông rõ ràng để nhân viên hiểu mục tiêu dài hạn, nâng cao sự gắn kết và tạo nền tảng bền vững cho tổ chức.

2.4. Giữ chân nhân viên hiện có

“Nhân viên hiện có” trong tổ chức được chia làm nhiều dạng khác nhau, nhưng thường có hai nhóm cơ bản: nhân sự nòng cốt làm việc lâu năm tại công ty và các nhân viên mới công tác từ 1–2 năm. Khủng hoảng nhân sự diễn ra ở nhóm nào sẽ phản ánh mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Nếu các nhân viên mới rời bỏ công ty, tình huống sẽ tương đối dễ xử lý và các giải pháp cũng đơn giản hơn; ngược lại, nếu các nhân sự kỳ cựu với 5–10 năm kinh nghiệm quyết định nghỉ việc, đó là dấu hiệu của lỗ hổng quản lý nhân sự nghiêm trọng trong công ty. 

Giữ chân nhân viên hiện có
Giữ chân nhân viên hiện có

Trong mọi trường hợp, nhà lãnh đạo cần cố gắng giữ chân nhân viên bằng những biện pháp cải cách mang tính chiến lược, đặc biệt khi nguyên nhân chính xuất phát từ các sai sót của tổ chức. Để giữ chân nhân viên hiệu quả, nhà lãnh đạo có thể tập trung vào các biện pháp sau:

  • Tăng lương, thưởng và hoàn thiện các chế độ đãi ngộ theo đúng cam kết trong hợp đồng lao động, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong đánh giá hiệu suất.
  • Bổ sung các phúc lợi đi kèm như đào tạo nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, giúp nhân viên cảm nhận giá trị lâu dài khi gắn bó với công ty.
  • Xem xét lại cơ cấu nhân sự và thăng tiến cho những cá nhân có đóng góp nổi bật, từ đó tạo động lực, ghi nhận công sức và tăng sự trung thành của nhân viên.
  • Đối xử công bằng và minh bạch với toàn bộ nhân sự, bởi khi nhân viên thấy mình được trân trọng và đánh giá đúng năng lực, họ sẽ ít có lý do để rời đi, ngay cả khi cơ hội bên ngoài hấp dẫn hơn.

Một cách thực tiễn là kết hợp phản hồi trực tiếp từ nhân viên với dữ liệu đánh giá hiệu suất và mức độ hài lòng, từ đó triển khai các biện pháp giữ chân phù hợp với từng nhóm nhân sự, vừa giải quyết khủng hoảng ngắn hạn vừa nâng cao sự gắn kết lâu dài của tổ chức.

2.5. Nâng cao năng lực số cho đội ngũ

Trong bối cảnh khủng hoảng nhân sự và thay đổi liên tục của môi trường kinh doanh, năng lực số của đội ngũ trở thành yếu tố quyết định khả năng thích ứng, duy trì hiệu suất và giảm rủi ro vận hành. Nhiều doanh nghiệp khi gặp khủng hoảng mới nhận ra rằng nhân viên thiếu kỹ năng công nghệ, chưa quen với các công cụ quản lý từ xa hoặc chưa sẵn sàng cho tự động hóa, dẫn đến hiệu quả làm việc giảm và áp lực gia tăng. 

Nâng cao năng lực số cho đội ngũ
Nâng cao năng lực số cho đội ngũ

Do đó, việc nâng cao năng lực số cho toàn bộ đội ngũ cần được coi là ưu tiên chiến lược, thay vì chỉ giải quyết tình huống khẩn cấp. Để thực hiện hiệu quả, nhà lãnh đạo có thể tập trung vào các biện pháp sau:

  • Đánh giá hiện trạng kỹ năng số của đội ngũ, xác định những khoảng trống về năng lực công nghệ, khả năng sử dụng phần mềm quản lý, công cụ giao tiếp trực tuyến hoặc nền tảng tự động hóa.
  • Triển khai các chương trình đào tạo và nâng cao kỹ năng theo lộ trình cụ thể, từ cơ bản đến nâng cao, kết hợp lý thuyết và thực hành, đảm bảo nhân viên có thể áp dụng ngay vào công việc hàng ngày.
  • Cung cấp công cụ và nền tảng công nghệ hỗ trợ công việc, bao gồm phần mềm quản lý dự án, ứng dụng giao tiếp nội bộ, công cụ phân tích dữ liệu, giúp đội ngũ làm việc hiệu quả và chủ động hơn.
  • Khuyến khích đổi mới và áp dụng công nghệ trong công việc, tạo môi trường thử nghiệm, học hỏi và cải tiến liên tục, từ đó nâng cao khả năng thích ứng khi đối mặt với biến động hoặc khủng hoảng.

2.6. Hiệu chỉnh chiến lược công ty

Hiệu chỉnh chiến lược công ty không chỉ là việc tinh chỉnh các mục tiêu kinh doanh mà còn là bước sống còn để doanh nghiệp duy trì sự tồn tại và khả năng cạnh tranh trong bối cảnh thị trường biến động mạnh, đặc biệt khi khủng hoảng nhân sự đang làm giảm sức mạnh vận hành. 

Các doanh nghiệp hàng đầu trên thế giới luôn tập trung phát triển năng lực cốt lõi một cách khác biệt và chiến lược, biến những lợi thế cạnh tranh độc nhất của mình thành sức mạnh vượt trội, từ đó tạo ra sự ổn định dài hạn ngay cả khi môi trường bên ngoài thay đổi nhanh chóng.

Hiệu chỉnh chiến lược công ty
Hiệu chỉnh chiến lược công ty

Trong bối cảnh Việt Nam, nơi mà tốc độ phát triển doanh nghiệp rất nhanh và sự cạnh tranh không còn chỉ trong phạm vi địa phương mà đã mở rộng ra toàn cầu, việc duy trì các mục tiêu phát triển ngoài năng lực chiến lược chính sẽ khiến doanh nghiệp tản mát nguồn lực, giảm khả năng thích ứng và dễ thất bại trước các đối thủ lớn. 

Vì vậy, hiệu chỉnh chiến lược không chỉ là loại bỏ những dự án ngoài ngành, mà còn tập trung toàn bộ nguồn lực, năng lực và sáng tạo vào những lĩnh vực mà doanh nghiệp thực sự có lợi thế cạnh tranh, tạo nền tảng vững chắc cho cả tăng trưởng và quản lý nhân sự hiệu quả.

Để thực hiện hiệu chỉnh chiến lược một cách sâu sắc và thực tiễn, nhà lãnh đạo cần tập trung vào các yếu tố sau:

  • Xác định rõ năng lực cốt lõi và lợi thế khác biệt của doanh nghiệp, đánh giá đâu là những yếu tố tạo ra giá trị bền vững so với đối thủ, từ đó xây dựng các mục tiêu dài hạn dựa trên nền tảng này.
  • Tập trung nguồn lực vào các lĩnh vực chiến lược, đồng thời loại bỏ các hoạt động ngoài ngành, nhằm tối ưu hóa hiệu quả vận hành và nâng cao khả năng cạnh tranh trong thị trường toàn cầu.
  • Thúc đẩy thay đổi văn hóa lãnh đạo và tư duy quản trị, khuyến khích sự cầu tiến, chấp nhận thất bại, học hỏi từ quá khứ và liên tục điều chỉnh chiến lược dựa trên dữ liệu, phản hồi từ thị trường và đội ngũ nhân sự.
  • Kết hợp điều chỉnh chiến lược với phát triển đội ngũ, đảm bảo nhân viên hiểu rõ tầm nhìn, chiến lược dài hạn và vai trò của họ trong việc hiện thực hóa mục tiêu, từ đó nâng cao cam kết, gắn bó và tinh thần chủ động.

Một cách tiếp cận thực tiễn là xem khủng hoảng nhân sự và biến động thị trường như tín hiệu để điều chỉnh chiến lược tổng thể, không chỉ giải quyết vấn đề trước mắt mà còn củng cố năng lực nội tại của doanh nghiệp, giúp tổ chức vừa vượt qua khủng hoảng, vừa xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong dài hạn.

3. Tư duy lãnh đạo số: Chìa khóa dẫn dắt nhân sự vượt khủng hoảng

Trong bối cảnh biến động liên tục và khủng hoảng nhân sự diễn ra ngày càng thường xuyên, tư duy lãnh đạo số (Digital Leadership Mindset) trở thành yếu tố quyết định giúp nhà lãnh đạo không chỉ duy trì hiệu quả vận hành mà còn tăng cường sự gắn kết, sáng tạo và thích ứng của đội ngũ. 

Lãnh đạo số không chỉ hiểu công nghệ mà còn biết cách kết hợp dữ liệu, con người và chiến lược để đưa ra các quyết định đúng đắn trong thời gian thực. Trong tư duy lãnh đạo số, ba yếu tố cốt lõi mà nhà lãnh đạo cần phát triển bao gồm:  

  • Lãnh đạo linh hoạt (Agile Leadership)
  • Lãnh đạo dựa trên dữ liệu (Data-driven Leadership)
  • Lãnh đạo nhân văn trong kỷ nguyên công nghệ
Tư duy lãnh đạo số: Chìa khóa dẫn dắt nhân sự vượt khủng hoảng
Tư duy lãnh đạo số: Chìa khóa dẫn dắt nhân sự vượt khủng hoảng

3.1. Lãnh đạo linh hoạt (Agile Leadership)

Trong bối cảnh khủng hoảng và biến động nhanh, lãnh đạo linh hoạt giúp tổ chức thích ứng kịp thời với thay đổi, giảm thiểu rủi ro và duy trì hiệu quả vận hành. Khả năng linh hoạt không chỉ là phản ứng nhanh mà còn bao gồm khả năng dự báo, lập kế hoạch và điều chỉnh chiến lược liên tục để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Đội ngũ dưới lãnh đạo linh hoạt thường cảm thấy được hỗ trợ, tự tin thử nghiệm và sẵn sàng thích ứng với các thay đổi công việc và yêu cầu từ thị trường, từ đó nâng cao sự gắn kết và tinh thần sáng tạo trong toàn bộ tổ chức.

Lãnh đạo linh hoạt (Agile Leadership)
Lãnh đạo linh hoạt (Agile Leadership)
  • Lãnh đạo linh hoạt chủ động thử nghiệm và điều chỉnh các kế hoạch nhân sự và dự án liên tục để thích ứng với biến động nội bộ và thị trường, giúp tổ chức luôn duy trì hiệu suất tối ưu.
  • Họ biết cách phân quyền và trao trách nhiệm nhanh chóng, tạo môi trường nơi nhân viên được tự chủ và đồng thời tăng khả năng phản ứng kịp thời với các thách thức.
  • Nhà lãnh đạo linh hoạt sử dụng phản hồi từ nhân viên và dữ liệu thị trường để cải thiện quy trình, giảm rủi ro và tối ưu hóa kết quả hoạt động trong thời gian thực.

3.2. Lãnh đạo dựa trên dữ liệu (Data-driven Leadership)

Lãnh đạo dựa trên dữ liệu (Data-driven Leadership) là khả năng sử dụng các công cụ số, dữ liệu HR và phân tích hành vi nhân viên để đưa ra quyết định chính xác, giảm rủi ro và tăng hiệu quả vận hành. 

Trong khủng hoảng nhân sự, việc ra quyết định theo cảm tính dễ dẫn đến sai sót trong tuyển dụng, giữ chân nhân viên hoặc phân bổ dự án. Lãnh đạo dựa trên dữ liệu giúp nhận diện nguyên nhân thật sự của nghỉ việc, áp lực và năng suất giảm, từ đó thiết kế giải pháp phù hợp.

Lãnh đạo dựa trên dữ liệu (Data-driven Leadership)
Lãnh đạo dựa trên dữ liệu (Data-driven Leadership)

Các tổ chức áp dụng lãnh đạo dữ liệu thường theo dõi sát sao các chỉ số HR và phản hồi định tính, giúp dự đoán trước nguy cơ rời bỏ công ty, điều chỉnh kế hoạch đào tạo và triển khai chính sách giữ chân nhân sự kịp thời.

  • Lãnh đạo dựa trên dữ liệu sử dụng AI và phân tích HR để dự đoán nhân viên có nguy cơ nghỉ việc, từ đó chủ động đưa ra giải pháp như thăng chức, tăng lương hoặc cải thiện môi trường làm việc trước khi xảy ra khủng hoảng.
  • Họ phân tích dữ liệu hiệu suất và năng lực kỹ thuật số để xác định khoảng trống đào tạo, lập kế hoạch phát triển kỹ năng cụ thể cho từng nhân viên, tăng năng lực tổng thể của đội ngũ.
  • Nhà lãnh đạo dựa trên dữ liệu so sánh các chỉ số hiệu suất giữa các bộ phận và dự án để xác định nguyên nhân khiến dự án trễ hạn hoặc đội ngũ quá tải, từ đó điều chỉnh quy trình vận hành và phân công nhân sự hợp lý.

3.3. Lãnh đạo nhân văn trong kỷ nguyên công nghệ

Trong kỷ nguyên số, công nghệ và dữ liệu giúp tối ưu hóa quy trình và ra quyết định, nhưng giá trị cốt lõi của con người vẫn quyết định sự thành bại của tổ chức, đặc biệt khi đối mặt với khủng hoảng nhân sự. 

Lãnh đạo nhân văn biết kết hợp sức mạnh công nghệ với sự thấu cảm, quan tâm và phát triển nhân viên, tạo môi trường nơi mỗi cá nhân cảm thấy được công nhận, an tâm làm việc và có động lực cống hiến. 

Lãnh đạo nhân văn trong kỷ nguyên công nghệ
Lãnh đạo nhân văn trong kỷ nguyên công nghệ

Những nhà lãnh đạo nhân văn thực sự hiểu rằng dữ liệu không thể thay thế con người và mọi quyết định đều cần cân nhắc tác động tâm lý và nhu cầu thực tế của nhân viên. Họ không chỉ quản lý hiệu suất mà còn xây dựng văn hóa tin tưởng, hỗ trợ và chủ động học hỏi, giúp đội ngũ duy trì sự ổn định và cam kết lâu dài với doanh nghiệp.

  • Lãnh đạo cần thiết kế các chương trình phát triển cá nhân và nâng cao kỹ năng chuyên môn, kết hợp coaching, mentoring và các khoá đào tạo kỹ năng mềm, giúp nhân viên vừa thích ứng công nghệ vừa phát triển toàn diện.
  • Họ sử dụng dữ liệu công nghệ một cách chọn lọc để cải thiện trải nghiệm nhân viên, ví dụ như phân tích năng suất, phản hồi định tính và mức độ hài lòng, từ đó điều chỉnh chính sách lương thưởng và phúc lợi sao cho minh bạch, công bằng và thực sự tạo giá trị cho nhân viên.
  • Nhà lãnh đạo nhân văn truyền thông rõ ràng về tầm nhìn và chiến lược của công ty, đồng thời liên tục kết nối với nhân viên để giải thích vai trò và đóng góp của họ, giúp đội ngũ cảm thấy mình quan trọng và chủ động hợp tác vượt qua khủng hoảng.

4. Thách thức trong quá trình quản lý nhân sự thời kỳ khủng hoảng

Đối diện với khủng hoảng nhân sự là một nghệ thuật lãnh đạo đòi hỏi tầm nhìn chiến lược, khả năng thích ứng và sự kiên nhẫn từ nhà quản lý. Trong thời kỳ biến động, các vấn đề nhân sự không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc mà còn gây xáo trộn văn hóa, làm giảm động lực và gia tăng tỷ lệ nghỉ việc, từ đó tác động tiêu cực đến toàn bộ hoạt động kinh doanh.

Thách thức trong quá trình quản lý nhân sự thời kỳ khủng hoảng
Thách thức trong quá trình quản lý nhân sự thời kỳ khủng hoảng

Tuy đây là thách thức lớn, nhưng khủng hoảng cũng là cơ hội để doanh nghiệp đánh giá lại hệ thống nhân sự, nhận diện các điểm yếu trong quản lý và thiết kế các cơ chế bền vững hơn. Những tình huống này buộc lãnh đạo phải tập trung vào việc cải thiện chính sách, cơ cấu đội ngũ, phát triển kỹ năng nhân viên và xây dựng văn hóa làm việc tạo nền tảng vững chắc cho tổ chức trong dài hạn.

Các thách thức trong quá trình quản lý nhân sự thời kỳ khủng hoảng:

  • Giữ chân nhân sự chủ chốt
  • Ứng phó với áp lực tăng vọt về hiệu suất và trách nhiệm
  • Đối phó với xung đột và bất mãn nội bộ
  • Thích ứng với thay đổi liên tục về chiến lược và môi trường kinh doanh

Cụ thể: 

  • Giữ chân nhân sự chủ chốt trong bối cảnh không chắc chắn, khi nhân viên có nhiều lựa chọn ngoài công ty, đòi hỏi lãnh đạo phải đưa ra các chính sách linh hoạt, phúc lợi cạnh tranh và cơ hội phát triển rõ ràng.
  • Ứng phó với áp lực tăng vọt về hiệu suất và trách nhiệm, khi đội ngũ sụt giảm hoặc phải chịu nhiều công việc hơn, đòi hỏi nhà quản lý phân bổ nguồn lực, hỗ trợ đào tạo và thiết lập quy trình làm việc ưu tiên.
  • Đối phó với xung đột và bất mãn nội bộ, khi các vấn đề về cơ chế quản lý, quyền lợi hay giao tiếp chưa được giải quyết, dễ gây ra tâm lý bất mãn, đình công, hoặc nhóm nhân viên rời bỏ cùng lúc.
  • Thích ứng với thay đổi liên tục về chiến lược và môi trường kinh doanh, nhà lãnh đạo phải điều chỉnh cơ cấu tổ chức, chính sách nhân sự và quy trình vận hành một cách nhanh chóng mà vẫn đảm bảo sự minh bạch và công bằng.

Nhìn chung, quản lý nhân sự thời khủng hoảng là bài kiểm tra thực sự cho năng lực lãnh đạo, đòi hỏi tầm nhìn chiến lược, khả năng ra quyết định chính xác và năng lực quản trị con người linh hoạt. Thành công trong việc vượt qua các thách thức này không chỉ giúp ổn định đội ngũ hiện tại mà còn tạo tiền đề để doanh nghiệp xây dựng một hệ thống quản lý nhân sự vững mạnh và bền vững hơn trong tương lai.

Thông tin tác giả

Tony Dzung tên thật là Nguyễn Tiến Dũng, là một doanh nhân, chuyên gia về marketing và nhân sự, diễn giả truyền cảm hứng có tiếng tại Việt Nam. Hiện Mr. Tony Dzung là Chủ tịch Hội đồng quản trị HBR Holdings - hệ sinh thái HBR Holdings bao gồm 4 thương hiệu giáo dục: Tiếng Anh giao tiếp Langmaster, Trường Doanh Nhân HBR, Hệ thống luyện thi IELTS LangGo Tiếng Anh Trẻ Em BingGo Leaders. 

Đặc biệt, Mr. Tony Dzung còn là một trong những người Việt Nam đầu tiên đạt được bằng cấp NLP Master từ Đại học NLP và được chứng nhận bởi Hiệp hội NLP Hoa Kỳ. Anh được đào tạo trực tiếp về quản trị từ các chuyên gia nổi tiếng đến từ các trường đại học hàng đầu trên thế giới như Harvard, Wharton (Upenn), Học viện Quân sự Hoa Kỳ West Point, SMU và MIT...

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
Đăng ký ngay
Hotline