ỨNG DỤNG AI TRONG NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM CHO DOANH NGHIỆP SME

Trong kỷ nguyên số, ứng dụng AI trong nghiên cứu phát triển sản phẩm trở thành công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp SME tối ưu hóa chi phí, nâng cao hiệu quả và đẩy nhanh tiến trình đổi mới. Cùng Trường Doanh Nhân HBR khám phá cách ứng dụng AI giúp SME nâng tầm quản trị và bứt phá trong cạnh tranh để kiến tạo tương lai bền vững.

1. Tại sao các doanh nghiệp nên ứng dụng AI trong nghiên cứu phát triển sản phẩm?

Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt và công nghệ phát triển nhanh chóng, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) đang đứng trước áp lực lớn phải đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa quy trình hoạt động. 

“Ứng dụng AI trong nghiên cứu và phát triển sản phẩm không chỉ giúp SME giải quyết những áp lực trên mà còn tạo ra nhiều lợi ích thiết thực, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển bền vững”, Mr. Tony Dzung Chủ tịch Hội đồng Quản trị HBR Holdings khẳng định.

Dưới đây là 5 lý do quan trọng giúp SME nên đầu tư ứng dụng AI trong hoạt động R&D:

1 - Tiết kiệm chi phí và thời gian nghiên cứu phát triển

R&D truyền thống thường tiêu tốn nhiều nguồn lực về thời gian và chi phí do phải thực hiện thủ công, thử nghiệm nhiều lần để ra sản phẩm cuối cùng phù hợp với thị trường. 

AI giúp tự động hóa các bước phân tích dữ liệu, mô phỏng thử nghiệm sản phẩm và dự đoán kết quả, từ đó rút ngắn đáng kể chu kỳ sống của sản phẩm. Điều này không chỉ giảm chi phí đầu tư mà còn giúp SME nhanh chóng ra mắt các sản phẩm mới, đáp ứng kịp thời nhu cầu thay đổi của thị trường.

2 - Tăng khả năng dự báo và ra quyết định chính xác hơn

AI sở hữu khả năng phân tích dữ liệu lớn, dự đoán xu hướng thị trường và hành vi khách hàng dựa trên các thuật toán học máy (machine learning). Nhờ vậy, doanh nghiệp SME có thể đưa ra những quyết định R&D dựa trên cơ sở dữ liệu khách quan, khoa học thay vì phán đoán cảm tính. 

Việc dự báo chính xác giúp tối ưu hóa nguồn lực đầu tư, lựa chọn hướng phát triển sản phẩm phù hợp và giảm thiểu rủi ro thất bại.

3 - Nâng cao chất lượng và tạo sự khác biệt cho sản phẩm

AI hỗ trợ tối ưu thiết kế, phát hiện lỗi và mô phỏng sản phẩm ảo, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm ngay từ giai đoạn phát triển. Đồng thời, AI còn giúp phân tích xu hướng tiêu dùng và đề xuất các tính năng độc đáo, cá nhân hóa sản phẩm phù hợp với từng nhóm khách hàng mục tiêu. 

Điều này giúp SME tạo ra sản phẩm có giá trị khác biệt, tránh được cuộc đua cạnh tranh về giá và tăng khả năng chiếm lĩnh thị trường.

4 - Tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường

Việc ứng dụng AI trong nghiên cứu phát triển sản phẩm giúp SME nhanh nhạy hơn trong việc nắm bắt nhu cầu và thay đổi của thị trường, từ đó liên tục đổi mới sản phẩm phù hợp với xu hướng.

Điều này không chỉ giúp SME duy trì vị thế cạnh tranh mà còn có cơ hội mở rộng thị phần trong các ngành kinh doanh năng động như giáo dục, dược mỹ phẩm, thời trang hay F&B. Năng lực phát triển sản phẩm hiệu quả cũng giúp SME tăng khả năng đàm phán với đối tác và khách hàng.

5 - Hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và bắt kịp xu thế công nghệ

Ứng dụng AI trong nghiên cứu phát triển sản phẩm chính là một bước quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số của SME. Việc tích hợp AI không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng công nghệ hiện đại, chuẩn bị cho các bước phát triển tiếp theo như tự động hóa quy trình, marketing số và bán hàng đa kênh. 

2. Vai trò của AI trong quy trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào quy trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả và chất lượng sản phẩm. 

AI không chỉ hỗ trợ tự động hóa các bước phân tích dữ liệu, mô phỏng và dự báo mà còn giúp các nhà quản lý, nhà thiết kế và kỹ sư đưa ra những quyết định chính xác dựa trên dữ liệu thực tế.

Dưới đây là vai trò của AI trong 6 giai đoạn nghiên cứu phát triển sản phẩm:

2.1. Giai đoạn 1: Ý tưởng sản phẩm mới và đánh giá

Giai đoạn khởi đầu của quá trình phát triển sản phẩm là tạo ra ý tưởng mới và đánh giá tính khả thi cũng như tiềm năng của ý tưởng đó trên thị trường. Trí tuệ nhân tạo (AI) đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ doanh nghiệp khai thác dữ liệu, phân tích xu hướng, dự báo biến động ngành và đánh giá nhu cầu khách hàng, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho các quyết định phát triển sản phẩm tiếp theo.

2.2. Giai đoạn 2: Thu thập và phân tích yêu cầu sản phẩm

Giai đoạn thu thập và phân tích yêu cầu sản phẩm là bước thiết yếu nhằm đảm bảo sản phẩm phát triển đáp ứng đúng nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng cũng như các bên liên quan. 

Ứng dụng AI trong giai đoạn này giúp tự động hóa quá trình thu thập thông tin, phân tích dữ liệu và xác minh sự phù hợp của các yêu cầu, từ đó nâng cao độ chính xác và hiệu quả của quá trình phát triển.

2.3. Giai đoạn 3: Tạo nguyên mẫu

Giai đoạn tạo nguyên mẫu là bước then chốt giúp chuyển hóa các ý tưởng và thiết kế thành các mẫu thử nghiệm cụ thể, nhằm kiểm tra chức năng và đánh giá trải nghiệm thực tế của người dùng. 

Việc ứng dụng AI trong giai đoạn này không chỉ hỗ trợ tạo ra nhiều phiên bản nguyên mẫu dựa trên các thông số kỹ thuật, mà còn giúp đánh giá và cải tiến thiết kế một cách chính xác và hiệu quả thông qua các phân tích dữ liệu tương tác và mô phỏng.

2.4. Giai đoạn 4: Xác thực nguyên mẫu

Giai đoạn xác thực nguyên mẫu là bước quan trọng nhằm đảm bảo nguyên mẫu sản phẩm nhận được sự đồng thuận từ các bên liên quan và sẵn sàng cho giai đoạn phát triển tiếp theo. 

“AI đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ soạn thảo tài liệu phê duyệt, điều phối các cuộc họp và theo dõi tiến trình phê duyệt một cách hiệu quả. Đồng thời, AI giúp đánh giá mức độ sẵn sàng về nguồn lực và tính khả thi kỹ thuật thông qua các mô phỏng và phân tích chuyên sâu”, Mr. Tony Dzung nhấn mạnh.

2.5. Giai đoạn 5: Phát triển sản phẩm

Giai đoạn phát triển sản phẩm là quá trình hiện thực hóa các thiết kế và kế hoạch thành sản phẩm thực tế, đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và tiến độ đề ra.

Ứng dụng AI trong giai đoạn này giúp doanh nghiệp phân bổ nguồn lực hiệu quả, tối ưu quy trình sản xuất, giám sát tiến độ liên tục và quản lý linh hoạt các thay đổi trong quá trình sản xuất.

2.6. Giai đoạn 6: Phản hồi và cải tiến

Giai đoạn phản hồi và cải tiến là bước cuối cùng giúp hoàn thiện sản phẩm dựa trên các nhận xét, đánh giá thực tế từ người dùng và dữ liệu thử nghiệm. 

AI hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thu thập, phân tích phản hồi cũng như nhận diện các khuyết điểm, từ đó đề xuất những điều chỉnh hợp lý nhằm nâng cao chất lượng và hiệu suất sản phẩm.

3. Thách thức của doanh nghiệp SME khi ứng dụng AI trong nghiên cứu phát triển sản phẩm 

Theo Mr. Tony Dzung chia sẻ: “Mặc dù AI mang lại nhiều lợi ích vượt trội trong việc nghiên cứu và phát triển sản phẩm, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức đáng kể khi áp dụng công nghệ này vào thực tế.”

Việc nhận diện và vượt qua những khó khăn này là bước quan trọng giúp SME tận dụng hiệu quả tiềm năng.

1 - Chi phí đầu tư ban đầu cao

AI đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn cho phần mềm, phần cứng và cơ sở hạ tầng công nghệ. Với nguồn lực hạn chế, nhiều SME khó có thể trang bị đầy đủ và duy trì hệ thống AI hiện đại.
Giải pháp:

• Lựa chọn các nền tảng AI phù hợp với quy mô và năng lực tài chính, ưu tiên sử dụng các dịch vụ AI trên nền tảng đám mây (Cloud AI) để giảm thiểu chi phí đầu tư ban đầu.
• Bắt đầu từ các dự án thí điểm nhỏ để đánh giá hiệu quả và mở rộng dần sau khi đã có kinh nghiệm.

2 - Thiếu nhân lực chuyên môn và kiến thức công nghệ

Việc triển khai và vận hành AI đòi hỏi đội ngũ nhân sự có kỹ năng cao trong lĩnh vực dữ liệu, lập trình và quản trị hệ thống. SME thường thiếu nhân sự phù hợp hoặc không có đủ nguồn lực để đào tạo nhân viên.
Giải pháp:

• Đào tạo nâng cao kỹ năng AI và quản lý dữ liệu cho nhân viên hiện có.
• Hợp tác với các đối tác công nghệ, trường đại học hoặc thuê chuyên gia tư vấn để bổ sung kiến thức và hỗ trợ kỹ thuật.
• Xây dựng đội ngũ nội bộ có khả năng vận hành và quản lý các hệ thống AI hiệu quả.

3 - Khó khăn trong tích hợp AI với quy trình vận hành hiện tại

SME thường có quy trình vận hành truyền thống, chưa được số hóa hoặc chuẩn hóa, gây khó khăn khi tích hợp các giải pháp AI mới vào hệ thống hiện có mà không làm gián đoạn hoạt động.
Giải pháp:

• Đánh giá và điều chỉnh quy trình hiện tại để dễ dàng tích hợp AI, ưu tiên tự động hóa những công đoạn tốn thời gian và dễ lỗi.
• Lựa chọn các giải pháp AI tương thích và có khả năng mở rộng linh hoạt.
• Thực hiện thay đổi từng bước, thử nghiệm và tối ưu liên tục nhằm tránh gián đoạn hoạt động.

4 - Chất lượng và độ tin cậy của dữ liệu

AI hoạt động hiệu quả phụ thuộc rất lớn vào dữ liệu đầu vào. Nhiều SME chưa xây dựng được hệ thống quản lý dữ liệu đồng bộ, chính xác và đầy đủ, dẫn đến kết quả phân tích không đạt yêu cầu.
Giải pháp:

• Thiết lập hệ thống thu thập, xử lý và lưu trữ dữ liệu đồng bộ, chuẩn hóa và bảo đảm tính toàn vẹn.
• Sử dụng công cụ làm sạch và phân tích dữ liệu để nâng cao chất lượng dữ liệu đầu vào.
• Áp dụng quy trình kiểm tra chất lượng dữ liệu định kỳ để duy trì độ tin cậy.

5 - Rủi ro về bảo mật và quyền riêng tư

Việc xử lý và lưu trữ lượng lớn dữ liệu khách hàng và doanh nghiệp đặt ra thách thức về bảo mật thông tin. SME cần đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý và bảo vệ dữ liệu trước nguy cơ rò rỉ hoặc tấn công mạng.
Giải pháp:

• Áp dụng các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt, đồng thời tuân thủ quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
• Thường xuyên đánh giá và cập nhật chính sách bảo mật để ứng phó với các mối đe dọa mới.
• Tăng cường đào tạo nhân viên về nhận thức bảo mật và quy trình xử lý dữ liệu an toàn.

6 - Thay đổi văn hóa và tư duy tổ chức

Ứng dụng AI yêu cầu sự thay đổi trong cách thức làm việc, quản lý và ra quyết định. Việc chuyển đổi tư duy và văn hóa doanh nghiệp để chấp nhận công nghệ mới không phải lúc nào cũng dễ dàng đối với SME.
Giải pháp:

• Xây dựng văn hóa chuyển đổi số bằng cách truyền thông rõ ràng về lợi ích và mục tiêu của AI trong toàn tổ chức.
• Tạo môi trường học tập liên tục, khuyến khích đổi mới sáng tạo và thử nghiệm công nghệ mới.
• Tổ chức các chương trình đào tạo nâng cao nhận thức và kỹ năng về AI cho toàn thể nhân viên, đặc biệt là lãnh đạo.

Ứng dụng AI trong nghiên cứu phát triển sản phẩm đang mở ra nhiều cơ hội đột phá cho các doanh nghiệp SME, giúp tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả và tạo ra sản phẩm sáng tạo, phù hợp nhu cầu thị trường. Bằng việc tận dụng trí tuệ nhân tạo trong từng giai đoạn từ ý tưởng đến hoàn thiện sản phẩm, SME có thể nhanh chóng thích nghi với xu hướng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển bền vững.

Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tiềm năng của AI, các doanh nghiệp cần chủ động vượt qua những thách thức về chi phí đầu tư, nhân lực, dữ liệu và văn hóa tổ chức. Cùng với đó, việc xây dựng chiến lược ứng dụng AI bài bản và từng bước sẽ giúp SME chuyển đổi số thành công, gia tăng giá trị doanh nghiệp trong kỷ nguyên công nghệ số.

Trường Doanh Nhân HBR cam kết đồng hành cùng các doanh nghiệp SME trên hành trình ứng dụng AI và chuyển đổi số, cung cấp các chương trình đào tạo, tư vấn và giải pháp công nghệ toàn diện nhằm kiến tạo tương lai phát triển bền vững và đột phá.