MÔ HÌNH KINH DOANH B2C - 3 BÍ QUYẾT ĐỂ THỰC HIỆN B2C HIỆU QUẢ HIỆN NAY

Mô hình kinh doanh B2C đang trở thành một trong những phương thức kinh doanh quan trọng và mạnh mẽ trong thế kỷ 21. Với sự thay đổi trong cách mà người tiêu dùng tương tác và mua sắm, việc triển khai B2C hiệu quả là cần thiết để tồn tại và phát triển trong thị trường ngày càng cạnh tranh. Hãy cùng khám phá những bí quyết để thành công khi xây dựng mô hình B2C nhé.

1. Mô hình kinh doanh B2C là gì?

Mô hình kinh doanh B2C (Business-to-Consumer) là một hình thức kinh doanh mà doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng. Trong mô hình B2C, doanh nghiệp tạo ra một liên kết trực tiếp với khách hàng cá nhân để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ một cách hiệu quả và thu hút sự quan tâm.

1.1. Bản chất mô hình kinh doanh B2C

Bản chất của mô hình kinh doanh B2C nằm ở việc tạo và duy trì mối quan hệ trực tiếp với khách hàng cuối cùng. Doanh nghiệp trong mô hình B2C phải hiểu và đáp ứng được nhu cầu của khách hàng, cung cấp trải nghiệm mua sắm tích cực, và thường xuyên tương tác để xây dựng sự tin tưởng và trung thành từ phía khách hàng. Quảng cáo và tiếp thị đóng vai trò quan trọng để tiếp cận và thu hút khách hàng tiềm năng trong mô hình này. Bản chất của B2C là tạo giá trị và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng cá nhân trong một thị trường đa dạng và cạnh tranh.

Bản chất thực tế của mô hình kinh doanh B2C

So sánh mô hình kinh doanh B2C với B2B

XEM THÊM: BẢN CHẤT GỐC CỦA MÔ HÌNH KINH DOANH

1.2. Lợi ích của mô hình kinh doanh B2C

1 - Tiết kiệm chi phí

Trong mô hình kinh doanh B2C, doanh nghiệp thường trực tiếp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho người tiêu dùng cá nhân. Nên có thể loại bỏ sự phức tạp của các giao dịch giữa các doanh nghiệp trung gian.

Nhờ vào sự trực tiếp này, mô hình B2C giảm bớt chi phí liên quan đến việc duy trì mối quan hệ với nhiều đối tác. Điều này có thể dẫn đến giá cả cạnh tranh hơn và khả năng tối ưu hóa quá trình sản xuất, lưu kho, và phân phối. Ngoài ra, việc quảng cáo và tiếp thị cũng có thể tập trung vào đối tượng tiêu dùng cá nhân, tạo ra chiến dịch tiết kiệm và hiệu quả hơn.

2 - Giao tiếp trực tiếp với khách hàng để thấu hiểu khách hàng

Mô hình kinh doanh B2C giúp doanh nghiệp có cơ hội tiếp xúc và tương tác trực tiếp với người tiêu dùng cá nhân. Bao gồm việc thu thập phản hồi và ý kiến đến việc nắm bắt thông tin về nhu cầu và mong muốn của họ.

Giao tiếp trực tiếp giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với khách hàng, cung cấp sự phục vụ cá nhân hóa và đáp ứng tốt hơn các yêu cầu cụ thể. Điều này không chỉ giúp tạo lòng tin và sự trung thành từ phía khách hàng mà còn giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về cách tối ưu hóa sản phẩm hoặc dịch vụ của mình để đáp ứng những mong đợi của thị trường.

Mô hình B2C giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và thấu hiểu khách hàng

3 - Phạm vụ tiếp cận rộng hơn

Doanh nghiệp trong mô hình B2C có thể dễ dàng tiếp cận hàng triệu, thậm chí hàng tỷ người tiêu dùng cá nhân trên khắp thế giới. Điều này mở ra cơ hội lớn để tăng doanh số bán hàng và tạo ra sự nhận biết thương hiệu mạnh mẽ.

Mô hình B2C cung cấp khả năng tận dụng các kênh trực tuyến và cơ hội thị trường mở rộng như các trang web thương mại điện tử, mạng xã hội và nền tảng thương mại điện tử khác để tiếp cận đối tượng khách hàng rộng lớn. Doanh nghiệp có thể tăng sự nhạy bén trong việc đáp ứng nhu cầu thị trường đa dạng và thúc đẩy sự phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh cạnh tranh.

4 - Chu kỳ bán hàng ngắn

Doanh nghiệp trong mô hình kinh doanh B2C thường thực hiện các giao dịch ngắn hạn. Nghĩa là sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp trực tiếp cho người tiêu dùng cá nhân và thường không liên quan đến các thỏa thuận hoặc đặt hàng dài hạn.

Lợi ích của chu kỳ bán hàng ngắn bao gồm khả năng nhanh chóng đáp ứng nhu cầu thị trường, linh hoạt trong việc thay đổi sản phẩm hoặc dịch vụ theo sự biến đổi của xu hướng và yêu cầu của khách hàng. Ngoài ra, chu kỳ bán hàng ngắn cũng tạo điều kiện thuận lợi để tối ưu hóa quá trình sản xuất, lưu kho và quản lý tồn kho. Từ đó giúp giảm thiểu các chi phí liên quan đến tồn kho và tài chính, tăng lợi nhuận và hiệu suất toàn diện của doanh nghiệp.

Ưu điểm nổi bật của mô hình kinh doanh B2C

2. Các mô hình kinh doanh B2C phổ biến tại Việt Nam

Các mô hình kinh doanh B2C đang trở thành một phần quan trọng của thị trường kinh doanh tại Việt Nam. Những mô hình kinh doanh B2C phản ánh sự thay đổi đáng kể trong cách người tiêu dùng tương tác và mua sắm. Cùng Trường Doanh Nhân HBR tìm hiểu xem hiện nay ở Việt Nam có những mô hình B2C nào phổ biến nhé.

2.1. Mô hình kinh doanh B2C người bán hàng trực tiếp

Trong mô hình này, các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng cá nhân và loại bỏ sự trung gian của các bên thứ ba.

Sự tiếp xúc trực tiếp này giúp doanh nghiệp tạo mối quan hệ chặt chẽ hơn với khách hàng và cung cấp sự phục vụ cá nhân hóa. Doanh nghiệp có thể tương tác trực tiếp với khách hàng qua cửa hàng trực tiếp để thu thập phản hồi, giải quyết vấn đề.

Tuy nhiên một trong những nhược điểm của mô hình kinh doanh B2C bằng cửa hàng trực tiếp là chi phí vận hành cửa hàng và quản lý. Doanh nghiệp phải đối mặt với các chi phí liên quan đến thuê mặt bằng, trang trí cửa hàng, tuyển dụng và huấn luyện nhân viên, quản lý tồn kho, và duy trì cơ sở hạ tầng..

WinMart - Mô hình kinh doanh B2C trực tiếp thành công của Masan Group

WinMart là một chuỗi cửa hàng bán lẻ của Tập đoàn Masan Group - một trong những tập đoàn lớn nhất tại Việt Nam. WinMart hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ thực phẩm và hàng tiêu dùng cá nhân. WinMart đã xây dựng một mạng lưới cửa hàng trực tiếp trải dài khắp cả nước, từ các siêu thị quy mô lớn đến các cửa hàng tiện lợi nhỏ hơn. Mô hình B2C của WinMart tập trung vào việc cung cấp sản phẩm thực phẩm, thực đơn nấu nướng, và hàng tiêu dùng cá nhân cho người tiêu dùng cá nhân.

Nhờ vào mạng lưới rộng rãi và quản lý tồn kho hiệu quả, WinMart có thể cung cấp sự đa dạng về sản phẩm và dịch vụ cho khách hàng. Họ tạo ra môi trường mua sắm thân thiện và thuận tiện và thường xuyên tổ chức các chương trình khuyến mãi và giảm giá để thu hút khách hàng. Tuy mô hình kinh doanh B2C bằng cửa hàng trực tiếp của WinMart đòi hỏi đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng và quản lý, nhưng đã tạo ra một thương hiệu mạnh mẽ và được biết đến rộng rãi trong thị trường bán lẻ tại Việt Nam.

2.2. Mô hình kinh doanh B2C trung gian qua các kênh trực tuyến

Mô hình này liên quan đến việc sử dụng các trung gian trực tuyến như trang web thương mại điện tử, ứng dụng di động để kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng cá nhân. Doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho các trung gian trực tuyến, sau đó các trung gian này lại tiếp cận và phục vụ khách hàng cuối cùng thông qua giao dịch trực tuyến.

Mô hình kinh doanh B2C bằng trung gian trực tuyến cho phép doanh nghiệp tiếp cận một lượng lớn khách hàng trên toàn thế giới thông qua internet. Doanh nghiệp có thể không cần có cơ sở vật chất vận hành như cửa hàng bán lẻ truyền thống, giúp giảm bớt chi phí.

Tuy nhiên mô hình này thường đòi hỏi sự cạnh tranh gay gắt với các đối thủ trên internet. Vì vậy việc tạo ra sự phân biệt và thu hút khách hàng trở nên khó khăn hơn. Quy trình quản lý tồn kho, giao hàng và dịch vụ khách hàng trong môi trường trực tuyến có thể đòi hỏi sự chính xác và tối ưu hóa quá trình để đảm bảo hài lòng của khách hàng.

Sự thành công của Amazon với mô hình kinh doanh B2C bằng hình thức trực tuyến

Amazon là một trong những ví dụ điển hình của mô hình kinh doanh B2C trung gian qua các kênh trực tuyến. Tập đoàn này cung cấp hàng ngàn loại sản phẩm từ nhiều nguồn cung cấp khác nhau và cho phép các doanh nghiệp và cá nhân bán sản phẩm trên nền tảng thương mại điện tử của Amazon. Khách hàng trực tiếp tiếp cận và mua sắm sản phẩm trên trang web Amazon, trong khi Amazon quản lý giao hàng và dịch vụ khách hàng. Mô hình này cho phép Amazon cung cấp một sự đa dạng và quy mô rộng lớn cho khách hàng trên toàn thế giới.

2.3. Mô hình kinh doanh B2C dựa vào quảng cáo

Đặc điểm của mô hình này là tập trung vào việc sử dụng các chiến dịch quảng cáo để tiếp cận và thu hút người tiêu dùng cá nhân. Doanh nghiệp đầu tư vào quảng cáo trực tuyến hoặc offline để tạo sự nhận biết về sản phẩm hoặc dịch vụ của họ và kích thích nhu cầu mua sắm.

Mô hình dựa vào quảng cáo cho phép doanh nghiệp tiếp cận một lượng lớn người tiêu dùng, bao gồm cả các khách hàng tiềm năng ở xa. Quảng cáo giúp doanh nghiệp tạo sự nhận biết thương hiệu và tạo dấu ấn trong tâm trí của khách hàng, làm cho họ quen thuộc và có thể tìm kiếm sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn.

Đánh giá ưu nhược điểm khi xây dựng mô hình B2C bằng hình thức quảng cáo

Thế nhưng, để duy trì và tạo ra chiến dịch quảng cáo hiệu quả thì doanh nghiệp thường phải đầu tư một lượng lớn tiền. Điều này có thể là một thách thức đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ với nguồn lực hạn chế. Đồng thời các chiến dịch quảng cáo có thể tạo ra nhận thức về sản phẩm hoặc dịch vụ, nhưng không đảm bảo rằng khách hàng sẽ mua sắm hoặc thực hiện giao dịch.

Một trong những ví dụ điển hình của mô hình kinh doanh B2C dựa vào quảng cáo đó chính là Coca-Cola. Tập này đầu tư mạnh vào chiến dịch quảng cáo sáng tạo và phổ biến. Từ quảng cáo truyền hình đến chiến dịch trực tuyến và thậm chí là quảng cáo trên các sự kiện thể thao lớn như Siêu Bowl. Quảng cáo của Coca-Cola đã giúp xây dựng một thương hiệu mạnh mẽ và làm cho sản phẩm của họ trở nên phổ biến trên toàn cầu.

XEM THÊM: XÂY DỰNG HỆ THỐNG VÀ MÔ HÌNH KINH DOANH CHUYÊN NGHIỆP

2.4. Mô hình kinh doanh B2C trên cộng đồng

Mô hình dựa trên cộng đồng bao gồm quá trình xây dựng cộng đồng trực tuyến hoặc offline của khách hàng cuối cùng (người tiêu dùng cá nhân). Mục đích là để tạo ra một nền tảng cho sự tương tác, chia sẻ thông tin và trải nghiệm sản phẩm hoặc dịch vụ. Doanh nghiệp sẽ tạo ra và duy trì cộng đồng này và cung cấp giá trị thông qua các dịch vụ, sản phẩm liên quan đến sản phẩm hoặc lĩnh vực kinh doanh của họ.

Mô hình kinh doanh B2C trên cộng đồng giúp doanh nghiệp tạo mối quan hệ chặt chẽ hơn với khách hàng và cung cấp sự tương tác và hỗ trợ thân thiện. Cộng đồng có thể giúp xây dựng niềm tin và uy tín cho doanh nghiệp thông qua sự trung thực và chia sẻ thông tin hữu ích.

Tuy nhiên mặt trái của mô hình này là duy trì một cộng đồng đòi hỏi sự quản lý và tạo nội dung liên tục, điều này có thể tốn thời gian và nguồn lực. Xây dựng một cộng đồng lớn và tích hợp có thể đòi hỏi thời gian và công sức, và không phải doanh nghiệp nào cũng có thể đạt được điều này.

Sự thành công của Harley Davidson khi xây dựng mô hình B2C bằng cộng đồng

Harley-Davidson - Nhà sản xuất xe máy huyền thoại đã thành công trong việc xây dựng một cộng đồng đam mê xe hàng đầu. Họ có một cộng đồng trực tuyến và offline của các người yêu thích xe máy Harley-Davidson. Tập đoàn đã có các hoạt động như tổ chức các sự kiện, chia sẻ câu chuyện, trải nghiệm về việc lái xe và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cho các chủ xe. Cộng đồng này đã giúp tạo ra một động lực mạnh mẽ cho việc mua sắm sản phẩm của Harley-Davidson và giữ cho thương hiệu này luôn sống động.

2.5. Mô hình kinh doanh B2C dựa trên chi phí

Mô hình B2C dựa trên chi phí có đặc điểm là cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ với mức giá thấp hoặc cạnh tranh về giá để thu hút và tiếp cận người tiêu dùng cá nhân. Doanh nghiệp thường tập trung vào việc cắt giảm chi phí sản xuất, quảng cáo và phân phối để có thể cung cấp sản phẩm với giá thấp hơn so với đối thủ cạnh tranh.

Mô hình dựa trên chi phí sẽ thu hút khách hàng quan tâm đến giá cả đặc biệt là trong thời kỳ khó khăn kinh tế. Cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ với giá cạnh tranh có thể giúp doanh nghiệp cạnh tranh tốt hơn và chiếm lĩnh thị trường. Nhưng, nếu giảm giá quá mức có thể dẫn đến lỗ lãi và ảnh hưởng đến sự bền vững của doanh nghiệp. Điều này đặc biệt đúng khi doanh nghiệp không thể duy trì mức độ cắt giảm chi phí hoặc không có lợi thế cạnh tranh khác. Đặc biệt, mô hình này có thể gây khó khăn trong việc xây dựng thương hiệu mạnh mẽ vì nó tập trung vào giá cả hơn là giá trị và trải nghiệm khách hàng.

Tổng quan về mô hình kinh doanh B2C dựa trên chi phí

Nhắc đến mô hình kinh doanh B2C dựa chi phí thì chắc chắn phải nghĩ đến Walmart. Walmart tập trung vào việc cung cấp hàng tiêu dùng và sản phẩm với giá rẻ hơn so với nhiều đối thủ cạnh tranh. Họ áp dụng một mô hình vận hành hiệu quả để cắt giảm chi phí vận hành và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Như vậy Walmart có thể cung cấp hàng hóa với giá cạnh tranh và thu hút hàng triệu khách hàng.

XEM THÊM: XÂY DỰNG MÔ HÌNH KINH DOANH THÀNH CÔNG VỚI 9 YẾU TỐ, 5 BƯỚC, 12 MÔ HÌNH

3. Bí quyết để thực hiện mô hình kinh doanh B2C hiệu quả nhất hiện nay

Mô hình kinh doanh B2C (Business-to-Consumer) mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp. Để đạt được sự thành công và hiệu quả khi xây dựng mô hình, doanh nghiệp cần nắm vững 3 bí quyết quan trọng sau.

3.1. Thấu hiểu khách hàng mục tiêu để giao tiếp phù hợp

Phân tích và thấu hiểu khách hàng mục tiêu là yếu tố không thể thiếu khi xây dựng mô hình kinh doanh B2C. Hiện nay có rất nhiều phương pháp để nghiên cứu và phân tích đối tượng khách hàng mục tiêu. Và mô hình Canvas là một công cụ hữu ích để tìm hiểu sâu hơn về khách hàng mục tiêu, giúp hiểu rõ hơn về nhu cầu và khó khăn của khách hàng.

Để thực hiện phân tích đối tượng khách hàng mục tiêu dựa trên mô hình Canvas, doanh nghiệp cần:

• Việc cần làm (Customer Jobs): Nghiên cứu và phân tích những công việc mà khách hàng mục tiêu đang và sẽ cố gắng hoàn thành. Quá trình này giúp doanh nghiệp có thể thấu hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Từ đó đưa ra những danh mục sản phẩm/dịch vụ phù hợp

• Lợi ích (Gains): Khách hàng mong đợi sẽ nhận được những lợi ích gì khi sử dụng sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp? Bằng cách đưa ra những giải pháp và xác định những ích lợi, doanh nghiệp sẽ đáp ứng và mang đến sự hài lòng cho khách hàng

• Nỗi đau (Pains): Khách hàng đang gặp phải những khó khăn, vấn đề gì ở quá khứ/hiện tại/tương lai? Quá trình phân tích nỗi đau cần phải nghiên cứu cẩn thận, từ đó doanh nghiệp mới có thể đưa ra những hướng giải quyết hợp lý

Ví dụ về hồ sơ canvas với sản phẩm giày công sở dành cho nữ

Ngoài ra, để hiểu rõ khách hàng thì doanh nghiệp cần phân tích nhiều yếu tố khác bao gồm thông tin nhân khẩu học, hành vi, tâm lý học, thói quen, phản hồi, môi trường, ngữ cảnh, lịch sử mua sắm và hành trình của họ. Sự kết hợp của những thông tin này giúp xây dựng một hình ảnh toàn diện về khách hàng mục tiêu, cho phép doanh nghiệp tạo ra chiến lược tiếp thị và sản phẩm/dịch vụ phù hợp.

3.2. Tối ưu hành trình trải nghiệm khách hàng

Tối ưu hóa hành trình trải nghiệm khách hàng nhằm đảm bảo rằng khách hàng có một trải nghiệm tốt nhất. Các doanh nghiệp cần tập trung vào việc cải thiện từng khía cạnh của quá trình tương tác với khách hàng, từ khi biết đến sản phẩm hoặc dịch vụ cho đến khi trở thành khách hàng trung thành.

Một phần quan trọng của việc tối ưu hóa hành trình khách hàng là hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của họ. Khi hiểu rõ khách hàng muốn gì thì có thể điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ và quy trình hoạt động để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Tối ưu hóa hành trình trải nghiệm khách hàng không chỉ giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ trung thành với khách hàng mà còn giúp tăng doanh số bán hàng và cạnh tranh hiệu quả hơn trên thị trường.                                         

XEM THÊM: XÂY DỰNG HÀNH TRÌNH TRẢI NGHIỆM KHÁCH HÀNG

3.3. Học tập và sáng tạo liên tục để tạo ra sản phẩm/ dịch vụ tốt nhất, phù hợp nhất với thị trường và khách hàng

Học tập và sáng tạo liên tục là chìa khóa để doanh nghiệp duy trì và phát triển trong môi trường kinh doanh đầy biến đổi. Điều này giúp thích nghi với thay đổi thị trường, lắng nghe và đáp ứng nhu cầu của khách hàng, cạnh tranh hiệu quả, duy trì giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, và thậm chí tạo ra các đột phá mang tính chất cách mạng.

Làm thế nào để xây dựng mô hình B2C thành công tại thị trường Việt Nam

4. 8 bước lập kế hoạch bán hiệu quả cho doanh nghiệp theo mô hình kinh doanh B2C

Lập kế hoạch bán hiệu quả trong mô hình B2C không chỉ giúp tăng doanh số bán hàng mà còn xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng. Điều này là cơ sở để doanh nghiệp phát triển và thành công trong thị trường ngày càng cạnh tranh của ngày nay. Để thực hiện thành công, cần phải có hướng đi chi tiết và cụ thể như sau:

Bước 1: Xác định mục tiêu theo nguyên tắc SMART trước khi bắt tay vào lập kế hoạch bán hàng.

Bước 2: Tập trung vào đối tượng mục tiêu thông qua chân dung hồ sơ khách hàng.

Bước 3: Hồ sơ tổ chức: Quy mô công ty theo doanh thu, số lượng nhân viên.

Bước 4: Nghiên cứu thị trường và đối tượng khách hàng mục tiêu.

Bước 5: Phân tích theo mô hình SWOT: Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức.

Bước 6: Lập kế hoạch Marketing: Đưa ra những chiến lược tổng quan và chi tiết về xây dựng nhận diện thương hiệu và sản phẩm dịch vụ.

Bước 7: Lập kế hoạch thực hiện: Liệt kê chi tiết và các bước thông qua hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp. 

Bước 8: Ngân sách/vốn: Dự tính chi phí đầu tư sao cho phù hợp.

Để hiểu rõ hơn và chi tiết về cách lên kế hoạch và chiến lược bán hàng bằng mô hình kinh doanh B2C, doanh nghiệp có thể xem thêm video dưới đây.

8 Bước lập kế hoạch bán hàng thông minh & hiệu quả cho doanh nghiệp B2C

Mô hình kinh doanh B2C là một phần không thể thiếu của thế giới kinh doanh hiện đại và nó vẫn còn nhiều tiềm năng và cơ hội phát triển. Do đó, việc hiểu rõ khách hàng, duy trì sự sáng tạo và đổi mới và tạo ra trải nghiệm khách hàng xuất sắc là quan trọng hơn bao giờ hết trong mô hình kinh doanh B2C để thành công và tồn tại trong tương lai.