TÌM HIỂU MÔ HÌNH C2C - CASE STUDY ĐIỂN HÌNH

Mô hình C2C hiện nay đang ngày càng phổ biến và được các doanh nghiệp áp dụng nhiều. Đã có rất nhiều chuyên gia trong lĩnh vực kinh doanh dự đoán về sự phát triển mạnh mẽ của mô hình này. Hãy cùng Trường Doanh Nhân HBR tìm hiểu chi tiết hơn về mô hình tiềm năng này trong bài viết sau đây! 

1. Mô hình C2C là gì? Ưu nhược điểm và đặc điểm nổi bật 

Theo một báo cáo của Statista, số lượng doanh nghiệp sử dụng mô hình C2C trên toàn thế giới sẽ đạt 1,2 tỷ vào năm 2025. Báo cáo cũng cho thấy rằng thị trường C2C dự kiến sẽ đạt giá trị 622 tỷ USD vào năm 2025. Dưới đây là một số kiến thức cơ bản về khái niệm, ưu nhược điểm và đặc điểm nổi bật của mô hình C2C mà các doanh nghiệp nên tìm hiểu kỹ. 

1.1. Khái niệm mô hình C2C  

C2C (Consumer To Consumer) là mô hình kinh kinh doanh trong đó người tiêu dùng giao dịch với nhau và thực hiện trên một môi trường trực tuyến. Để có thể thực hiện giao dịch thương mại điện tử, người tiêu dùng sẽ thông ba bên thứ ba, thông thường đó là các trang thương mại điện tử - web bán hàng trung gian hoặc đấu giá trung gian. 

Một số ví dụ về mô hình C2C bao gồm:

• Các trang web thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Sendo,...

• Các ứng dụng mua bán lại như Chợ Tốt, Mua Bán,...

1.2. Ưu nhược điểm của mô hình C2C 

Mô hình C2C hiện nay đang được rất nhiều doanh nghiệp áp dụng. Vậy mô hình này có những ưu nhược như thế nào? 

1- Ưu điểm

• Lợi nhuận cao: Mô hình C2C có ưu điểm đầu tiên đó là đem lại lợi nhuận cao mà chi phí đầu tư thấp. Bởi mô hình này loại bỏ trung gian khỏi sàn thương mại C2C và cho phép người bán kiếm lợi nhuận từ doanh số bán hàng. Đồng thời, khách hàng sẽ tìm được mức giá thấp cho những sản phẩm mà họ cần 

• Dễ dàng áp dụng: Người dùng có thể đăng tin rao bán dễ dàng trên các sàn thương mại điện tử - không gian giao dịch của mô hình C2C

• Đa dạng sản phẩm: C2C cung cấp đa dạng sản phẩm cho khách hàng bởi mô hình này giao dịch trên sàn thương mại điện tử là nơi lý tưởng để cả người bán và người mua có thể tìm kiếm bất cứ sản phẩm nào 

• Linh hoạt và thuận tiện: C2C có các chính sách đa dạng, linh hoạt về thanh toán, vận chuyển, chăm sóc khách hàng vì thế rất thuận tiện cho cả người bán hàng và người mua hàng 

2- Nhược điểm

Tuy nhiên bên cạnh những ưu điểm trên, vẫn còn tồn tại một số nhược điểm như sau:

• Quản lý sản phẩm kém chặt chẽ: Việc quản lý chất lượng sản phẩm có thể sẽ kém chặt chẽ bởi vì C2C không trực tiếp sản xuất và bán hàng nên không thể kiểm soát được chất lượng của sản phẩm bán ra trên nền tảng

• Có thể gặp vấn đề trong thanh toán: Khâu thanh toán có thể gặp nhiều vấn đề bởi vì thực tế không phải hệ thống thanh toán trên các web đều hỗ trợ thẻ tín dụng. Vì thế một số trường hợp sẽ phải thực hiện qua tiền mặt hoặc nền tảng thanh toán riêng có tính phí

• Có tình trạng lừa đảo: Tỷ lệ lừa đảo cao bởi vì trên các nền tảng trực tuyến sẽ có trường hợp kẻ gian vì thế người mua cần cảnh giác đặc biệt là với khâu thanh toán

1.3. Đặc điểm nổi bật của mô hình C2C 

Mô hình C2C có một số đặc điểm nổi bật sau:

• Tính cạnh tranh sản phẩm, mặt hàng kinh doanh cao: Mô hình C2C là mô hình kinh doanh dựa trên giao dịch giữa các cá nhân, cho phép khách hàng có thể tự do trao đổi mua bán. Các các nhân này thường không phải là doanh nghiệp sản xuất và mặt hàng giao dịch có thể đã không còn trên thị trường vì thế độ cạnh tranh trên các sàn rất cao

• Tỷ suất lợi nhuận cho người bán cao hơn: Người bán có thể hưởng tỷ suất lợi nhuận cao do không có tác động từ doanh nghiệp sản xuất, nhà bán lẻ hay đại lý 

• Thiếu kiểm soát trong chất lượng và thanh toán: Đây là đặc điểm và cũng là hạn chế của mô hình C2C bởi vì không có sự can thiệp từ nhà sản xuất, bán lẻ, bán buôn nên việc kiểm soát chất lượng không qua kiểm định an toàn 

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của mô hình C2C

Mô hình C2C là mô hình hiện đại đem lại rất nhiều lợi ích cho người mua, người bán. Tuy nhiên C2C cũng chịu sự ảnh hưởng và tác động của rất nhiều yếu tố, cụ thể đó là các yếu tố sau:

2.1. Độ tin cậy của nền tảng

Độ tin cậy của nền tảng là yếu tố quan trọng hàng đầu ảnh hưởng đến hiệu quả của mô hình kinh doanh thương mại điện tử C2C. Người mua và người bán đều cần cảm thấy tin tưởng vào nền tảng trước khi tham gia giao dịch. 

Để nâng cao độ tin cậy của nền tảng, cần phải đảm bảo các yếu tố sau:

• An toàn và bảo mật: xây dựng trên nền tảng công nghệ vững chắc, đảm bảo an toàn và bảo mật cho thông tin của người dùng. Nền tảng cần có các biện pháp bảo mật mạnh mẽ, như xác thực hai yếu tố, mã hóa dữ liệu,...

• Minh bạch: Nền tảng cần có các chính sách rõ ràng, minh bạch, được công khai trên trang web. Các chính sách này cần bao gồm các quy định về giao dịch, thanh toán, giải quyết tranh chấp,...

• Uy tín: xây dựng bởi những doanh nghiệp có uy tín, có kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại điện tử

2.2. Khả năng tương tác giữa người bán và người mua

Khả năng tương tác giữa người bán và người mua là yếu tố quan trọng giúp người mua có được thông tin đầy đủ về sản phẩm và dịch vụ. Điều này cũng giúp người bán giải đáp thắc mắc của người mua một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Để nâng cao khả năng tương tác giữa người bán và người mua, cần đảm bảo các yếu tố sau:

• Tính năng trò chuyện: Tính năng trò chuyện trực tiếp giữa người mua và người bán giúp các bên dễ dàng trao đổi thông tin, giải đáp thắc mắc

• Tính năng đánh giá: Tính năng đánh giá để tạo mức độ tin cậy cho người mua 

• Tính năng phản hồi: Giúp người mua có thể phản hồi lại cho người bán về trải nghiệm mua hàng của mình để có những cải thiện trong quá trình phát triển 

2.3. Các chính sách của nền tảng

Các chính sách của nền tảng C2C cần được thiết kế để bảo vệ quyền lợi của cả người mua và người bán. Các chính sách này cần rõ ràng, minh bạch và được thực thi nghiêm túc.

Một số chính sách quan trọng của nền tảng C2C bao gồm:

• Chính sách giao dịch: Quy định về các điều khoản giao dịch giữa người mua và người bán, bao gồm các quy định về giá cả, thanh toán, vận chuyển, đổi trả,...

• Chính sách giải quyết tranh chấp: Quy định về cách thức giải quyết tranh chấp giữa người mua và người bán trong trường hợp xảy ra tranh chấp

• Chính sách bảo vệ người mua: Quy định về các biện pháp bảo vệ người mua trong trường hợp xảy ra gian lận, lừa đảo

3. Hoạt động C2C phổ biến

Mô hình C2C có một số hoạt động phổ biến bao gồm: 

• Đấu giá: Hoạt động đấu giá cho phép người bán có thể đặt mức giá sàn cho sản phẩm sau đó những người có nhu cầu mua sẽ tham gia vào quá trình đấu giá bán sản phẩm và người đưa ra mức giá cao nhất sẽ được sở hữu sản phẩm đó. Doanh nghiệp áp dụng tiêu biểu hoạt động này có thể kể đến đó là eBay

• Các giao dịch trao đổi: Hoạt động này bao gồm quá trình người dùng thỏa thuận và trao đổi sản phẩm, thông tin với nhau thông qua hoạt động trao đổi vật phẩm với những vật phẩm có giá trị tương đương

• Hoạt động dịch vụ hỗ trợ: C2C thường diễn ra giữa những cá nhân xa lạ với nhau vì thế, dịch vụ hỗ trợ xuất hiện nhằm mục đích nâng cao chất lượng, hỗ trợ thanh toán và xây dựng độ tin cậy. Ví dụ điển hình của hoạt động này đó là Paypal - dịch vụ thanh toán trực tuyến nhằm hỗ trợ thanh toán cho các giao dịch C2C

• Hoạt động bán tài sản ảo: Tài sản ảo được biết là những vật phẩm có trong các game mà người chơi sở hữu. Với hoạt động này, người chơi có thể trao đổi và thực hiện giao dịch buôn bán với người chơi khác

Về cơ bản, mô hình C2C hay nhiều mô hình kinh doanh khác đều sở hữu nhiều hoạt động đặc trưng, đem đến lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp. Nhưng điều quan trọng nhất là phải căn cứ vào điều kiện của doanh nghiệp để thực thi hoạt động một cách hiệu quả và khoa học. Thấu hiểu tầm quan trọng của mô hình kinh doanh, Trường Doanh Nhân HBR hân hạnh giới thiệu chương trình đào tạo XÂY DỰNG VÀ CẢI TIẾN MÔ HÌNH KINH DOANH giúp chủ doanh nghiệp nắm vững kiến thức nền tảng trong việc thiết kế, triển khai, tối ưu Chiến lược & Lựa chọn Mô hình kinh doanh, từ đó tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp.

4. C2C và B2C có gì giống và khác nhau?

Trường Doanh Nhân HBR sẽ chia sẻ một số điểm giống và khác nhau của 2 mô hình C2C và B2C mà có thể nhiều doanh nghiệp đang nhầm lẫn: 

4.1. Điểm giống nhau của mô hình C2C và B2C

Hai mô hình C2C và B2C có một số điểm tương tự nhau như sau: 

• Cả hai mô hình đều được thực hiện trực tuyến 

• Cả hai mô hình đều mang lại nhiều lợi ích cho người mua và người bán cơ bản như tiết kiệm thời gian chi phí, tăng cường kết nối cộng đồng… 

4.2. Điểm khác biệt của mô hình C2C và B2C 

2 mô hình kinh doanh này có một số điểm khác biệt như sau:

• Về thành phần tham gia: C2C là mô hình thương mại điện tử trong đó các cá nhân tham gia giao dịch với nhau, không có sự tham gia của doanh nghiệp. B2C là mô hình thương mại điện tử trong đó doanh nghiệp bán sản phẩm hoặc dịch vụ cho người tiêu dùng

• Về chất lượng sản phẩm và dịch vụ: Chất lượng sản phẩm và dịch vụ trên mô hình C2C không được đảm bảo bởi doanh nghiệp, do đó người mua cần cẩn thận kiểm tra thông tin người bán trước khi giao dịch. Chất lượng sản phẩm và dịch vụ trên mô hình B2C được đảm bảo bởi doanh nghiệp, do đó người mua có thể yên tâm hơn khi mua hàng

• Về giá cả: Giá cả sản phẩm và dịch vụ trên mô hình C2C có thể thấp hơn hoặc cao hơn so với mô hình B2C. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như loại sản phẩm và dịch vụ, đối tượng khách hàng,...

• Về danh mục sản phẩm và dịch vụ: Danh mục sản phẩm và dịch vụ trên mô hình C2C thường đa dạng hơn so với mô hình B2C. Do trên mô hình C2C, các cá nhân có thể bán bất kỳ sản phẩm và dịch vụ nào họ có. Trên mô hình B2C, doanh nghiệp chỉ có thể bán những sản phẩm và dịch vụ mà họ có khả năng cung cấp

• Về tính tương tác: Tính tương tác giữa người mua và người bán trên mô hình C2C thường cao hơn so với mô hình B2C. Nguyên nhân là do trên mô hình C2C, người mua và người bán có thể trực tiếp trao đổi thông tin với nhau. Trên mô hình B2C, người mua và người bán thường chỉ tương tác với nhau thông qua các kênh trung gian, chẳng hạn như website, ứng dụng điện thoại 

• Về khả năng tiếp cận: Khả năng tiếp cận của mô hình C2C thường cao hơn so với mô hình B2C.Bởi trên nền tảng mô hình C2C, bất kỳ cá nhân nào cũng có thể tham gia giao dịch, kể cả những người có quy mô kinh doanh nhỏ. Trên mô hình B2C, doanh nghiệp cần có nguồn lực tài chính và nhân lực để xây dựng nền tảng thương mại điện tử

• Về mức độ rủi ro: Rủi ro trên mô hình C2C thường cao hơn so với mô hình B2C. Bởi trên mô hình C2C, người mua và người bán giao dịch trực tiếp với nhau, vì thế khó có thể kiểm soát được chất lượng sản phẩm và dịch vụ, cũng như việc giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên mô hình B2C, doanh nghiệp có trách nhiệm đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ, cũng như giải quyết tranh chấp với khách hàng

Tùy thuộc vào loại sản phẩm và dịch vụ, đối tượng khách hàng mục tiêu, khả năng tài chính… mà doanh nghiệp có thể lựa chọn mô hình C2C hoặc B2C phù hợp.

XEM THÊM: TỔNG HỢP NHỮNG MÔ HÌNH KINH DOANH MỚI TIỀM NĂNG NHẤT HIỆN NAY

5. Một số case study mô hình C2C điển hình

Hiện nay trên thị trường đã có rất nhiều doanh nghiệp thành công khi áp dụng mô hình C2C trong kinh doanh. Dưới đây là một số case study điển hình của mô hình này mà các doanh nghiệp nên tham khảo qua!

5.1. Mô hình C2C của Shopee

Shopee là một nền tảng thương mại điện tử đa quốc gia, hoạt động tại 7 thị trường Đông Nam Á và Đài Loan, cung cấp các dịch vụ thương mại điện tử đa dạng, bao gồm mua sắm trực tuyến, bán hàng trực tuyến, thanh toán trực tuyến… 

Việc áp dụng mô hình C2C của Shopee đã giúp nền tảng này phát triển thành công. Mô hình này cho phép người bán cá nhân đăng bán sản phẩm và dịch vụ của mình trên Shopee, tiếp cận với nhiều khách hàng tiềm năng trên khắp khu vực Đông Nam Á.

Shopee đã ứng dụng mô hình C2C với những hoạt động nổi bật như sau: 

• Shopee cung cấp đa dạng các loại sản phẩm và dịch vụ trên nền tảng C2C, bao gồm hàng hóa tiêu dùng, đồ điện tử, đồ gia dụng, dịch vụ vận chuyển, dịch vụ du lịch,...

• Shopee cung cấp nhiều tính năng giúp người mua và người bán tương tác với nhau một cách minh bạch, bao gồm:

  • Tính năng đánh giá người bán: Người mua có thể đánh giá người bán sau khi mua hàng, giúp người mua khác có thêm thông tin để lựa chọn người bán

  • Tính năng khiếu nại: Người mua có thể khiếu nại với Shopee nếu có vấn đề phát sinh trong quá trình mua bán, giúp Shopee giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng và hiệu quả

• Shopee cung cấp nhiều tính năng giúp người mua và người bán thực hiện giao dịch một cách tiện lợi, bao gồm:

  • Tính năng thanh toán trực tuyến: Người mua có thể thanh toán cho đơn hàng của mình một cách nhanh chóng và an toàn với nhiều thức và thẻ liên kết đa dạng

  • Tính năng vận chuyển: Shopee cung cấp dịch vụ vận chuyển cho các đơn hàng trên nền tảng C2C đa dạng, hỗ trợ trong nước, quốc tế… 

Mô hình C2C của Shopee đã góp phần quan trọng vào sự phát triển thành công của nền tảng này. Tính đến tháng 12 năm 2023, Shopee đã có hơn 1,8 tỷ lượt tải xuống ứng dụng trên toàn thế giới, trong đó hơn 100 triệu lượt tải xuống đến từ thị trường Việt Nam. Shopee cũng là nền tảng thương mại điện tử có doanh thu lớn nhất Đông Nam Á.

XEM THÊM: CHIẾN LƯỢC MARKETING CỦA SHOPEE - BÀI HỌC CHO DOANH NGHIỆP KINH DOANH ONLINE

5.2. Mô hình C2C của Lazada

Lazada là một trong những sàn thương mại điện tử lớn áp dụng mô hình kinh doanh C2C (Consumer to Consumer). Tương tự Shopee mô hình này cho phép người tiêu dùng có thể tự đăng bán sản phẩm của mình trên nền tảng của Lazada.

Để áp dụng mô hình C2C, Lazada đã thực hiện một số giải pháp sau:

• Tạo lập nền tảng giao dịch thuận tiện cho người bán: Lazada đã xây dựng một nền tảng giao dịch trực tuyến với nhiều tính năng tiện ích, giúp người bán dễ dàng đăng bán sản phẩm, quản lý đơn hàng và thanh toán

• Tăng cường hỗ trợ cho người bán: Lazada cung cấp các chương trình đào tạo, hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật cho người bán, giúp họ nâng cao kỹ năng và hiệu quả kinh doanh

• Tạo môi trường mua bán an toàn cho người mua: Lazada áp dụng các biện pháp bảo vệ người mua như chính sách đổi trả, bảo hành, giải quyết khiếu nại đáp ứng được nhu cầu của cả người bán và người mua

Nhờ những giải pháp này, Lazada đã thu hút được một lượng lớn người bán tham gia nền tảng, với nhiều mặt hàng đa dạng, phong phú. Điều này đã góp phần tạo ra sự đa dạng cho thị trường thương mại điện tử Việt Nam và mang lại nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng.

Theo số liệu thống kê của Lazada, trong năm 2022, số lượng người bán trên nền tảng đã tăng gấp đôi so với năm 2021, với hơn 2 triệu người bán đang hoạt động. Tổng doanh thu từ mảng C2C của Lazada cũng đạt hơn 10 tỷ USD, chiếm khoảng 30% tổng doanh thu của sàn.

5.3. Mô hình C2C của Tiki 

Tiki được biết đến là một nền tảng thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp đa dạng các sản phẩm và dịch vụ, bao gồm mua sắm trực tuyến, bán hàng trực tuyến, thanh toán trực tuyến… 

Mô hình C2C của Tiki là một trong những yếu tố quan trọng giúp nền tảng này phát triển thành công. Mô hình này cho phép người bán cá nhân đăng bán sản phẩm và dịch vụ của mình trên Tiki, tiếp cận với nhiều khách hàng tiềm năng trên khắp cả nước.

Hoạt động áp dụng mô hình C2C của Tiki cũng tương tự Shopee và Lazada. Từ đó đem lại một số lợi ích tiêu biểu cho các đối tượng đó là:

• Lợi ích cho người mua:

  • Đa dạng sản phẩm và dịch vụ

  • Giá cả cạnh tranh

  • Tiện lợi khi mua hàng

• Lợi ích cho người bán:

  • Tiếp cận nhiều khách hàng tiềm năng

  • Tăng doanh thu

  • Tiết kiệm chi phí

Mô hình C2C của Tiki đã góp phần quan trọng vào sự phát triển thành công của nền tảng này. Tính đến tháng 12 năm 2023, Tiki đã có hơn 100 triệu lượt tải xuống ứng dụng trên toàn quốc, trong đó hơn 70 triệu lượt tải xuống đến từ thị trường Việt Nam. 

Ngoài ra, theo báo cáo của Metric, 9 tháng đầu năm 2023, tổng doanh thu của Tiki đạt 25.000 tỷ đồng, tăng 60% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, quý III/2023, Tiki ghi nhận doanh thu là 6.300 tỷ đồng, tăng 54% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tiki là một trong những sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam, với thị phần khoảng 15%. Với sự tăng trưởng mạnh mẽ trong 9 tháng đầu năm 2023, Tiki đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trên thị trường thương mại điện tử Việt Nam. 

XEM THÊM: CHIẾN LƯỢC MARKETING CỦA TIKI - THƯƠNG HIỆU THÂN QUEN VỚI GIỚI TRẺ

6. Tiềm năng phát triển của mô hình C2C trong tương lai 

Mô hình C2C được nhiều chuyên gia nhận định sẽ ngày càng phổ biến và được các doanh nghiệp áp dụng nhiều hơn. Hãy đánh giá qua về tiềm năng phát triển của mô hình này trong tương lai để cân nhắc áp dụng phù hợp và kịp thời hơn!

6.1. Sự phát triển của thương mại điện tử

Thương mại điện tử đang ngày càng phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu. Theo thống kê của Liên đoàn Thương mại Điện tử Quốc tế (ICC), doanh số thương mại điện tử toàn cầu năm 2022 đạt 4.922 tỷ USD, tăng 22% so với năm 2021. Dự kiến, doanh số thương mại điện tử toàn cầu sẽ đạt 6.384 tỷ USD vào năm 2024. Sự phát triển của thương mại điện tử ngày này chính là yếu tố quan trọng thúc đẩy và tạo ra nhiều cơ hội cho mô hình C2C hơn. 

6.2. Sự phát triển của công nghệ

Trong thời đại số, công nghệ đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, mang lại nhiều lợi ích cho mô hình C2C. Một số công nghệ có thể tác động tích cực đến sự phát triển của mô hình C2C bao gồm: 

• Công nghệ blockchain: Giúp đảm bảo tính minh bạch và an toàn của các giao dịch trong mô hình C2C

• Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI): Cải thiện hiệu quả hoạt động, chẳng hạn như lọc sản phẩm, đề xuất sản phẩm… 

• Công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR): Giúp người mua hàng trải nghiệm sản phẩm một cách chân thực hơn

6.3. Sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng

Hành vi của người tiêu dùng đang thay đổi theo hướng ngày càng quan tâm đến sự tiện lợi, giá cả và trải nghiệm mua sắm. Mô hình C2C đáp ứng được những nhu cầu này của người tiêu dùng, vì vậy có thể nói C2C có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai.

Để tận dụng tối đa những tiềm năng này, các nền tảng C2C cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ, cải thiện trải nghiệm mua sắm cho người dùng và xây dựng cộng đồng người bán vững mạnh.

7. Kết luận 

Trên đây là toàn bộ thông tin về mô hình kinh doanh C2C mà các doanh nghiệp nên tìm hiểu thật kỹ trước khi áp dụng. Hãy tận dụng tiềm năng của mô hình C2C để đem lại doanh thu và sự thành công ngay hôm nay!