ÁP DỤNG 10 CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA NGƯỜI TRUNG HOA VÀO THỰC TIỄN

Chiến lược kinh doanh của người Trung Hoa từ lâu đã trở thành đề tài được giới lãnh đạo và chuyên gia kinh tế quốc tế quan tâm. Với tư duy dài hạn, linh hoạt trong triển khai, sâu sắc về con người và khả năng vận dụng triết lý phương Đông vào quản trị hiện đại, doanh nghiệp Trung Hoa không chỉ trỗi dậy mạnh mẽ trong nước mà còn vươn ra toàn cầu. Hãy cùng Trường doanh nhân HBR tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Vì sao chiến lược kinh doanh của người Trung Hoa được quan tâm?

Trong hơn 40 năm từ khi cải cách mở cửa (1978), Trung Quốc đã chuyển mình từ một quốc gia nông nghiệp lạc hậu thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Theo IMF (2024), GDP danh nghĩa của Trung Quốc đạt hơn 18.500 tỷ USD, chỉ xếp sau Hoa Kỳ, và là quốc gia xuất khẩu lớn nhất toàn cầu.

Chiến lược kinh doanh của người Trung Hoa không thuần túy lý tính và cơ giới như mô hình quản trị của Mỹ hay Đức, mà có tính thích ứng cao với thị trường biến động, nguồn lực hạn chế, rất gần với bối cảnh của nhiều doanh nghiệp Việt Nam:

• Họ dùng triết lý Đông phương làm nền – hướng tới sự mềm dẻo, chờ thời cơ, vận dụng linh hoạt (giống tư duy dân gian Việt).
• Họ trọng yếu tố quan hệ – cộng đồng – gia tộc, thay vì chỉ KPI, lợi nhuận hay shareholder value.
• Họ đề cao tính kiên trì, dài hạn, âm thầm tích lũy, thay vì tăng trưởng nóng.

→ Đây là lý do khiến các nhà lãnh đạo SME (doanh nghiệp vừa và nhỏ), đặc biệt ở Việt Nam, muốn hiểu và áp dụng có chọn lọc các nguyên tắc chiến lược kiểu Trung Hoa để tăng tính bản địa và thực thi hiệu quả hơn.

2.  Nền tảng tư duy chiến lược của người Trung Hoa

Đằng sau sự bứt phá của các doanh nghiệp Trung Quốc không chỉ là nguồn lực tài chính hay nhân sự, mà chính là nền tảng tư duy chiến lược được hun đúc từ hàng ngàn năm văn minh phương Đông. Không vội vàng, không đối đầu trực diện, họ chọn cách đi đường vòng, tích lũy âm thầm và phát lực đúng thời điểm. Dưới đây là ba trụ cột tạo nên nền tảng chiến lược đặc sắc của người Trung Hoa:

1 - Triết lý phương Đông làm gốc

Tư duy chiến lược Trung Hoa không khởi nguồn từ mô hình quản trị phương Tây, mà bén rễ sâu trong các hệ thống triết lý cổ phương Đông. Ba trường phái tiêu biểu tạo nên bộ khung tư duy:

• Tôn Tử Binh Pháp – “Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”: Đây là nguyên lý chiến lược kinh điển, nhấn mạnh tầm quan trọng của phân tích thị trường, đối thủ và nội tại doanh nghiệp. Họ không hành động tùy tiện, mà luôn xây dựng chiến lược dựa trên hiểu biết sâu sắc về bối cảnh.
• Đạo gia – “Vô vi nhi trị”: Người Trung Hoa tin vào sự tự vận hành của hệ thống khi thiết kế đúng. Tư tưởng “vô vi” không phải là buông lỏng, mà là tạo điều kiện để con người chủ động, linh hoạt, tối ưu nội lực. Đây là nền tảng cho phong cách quản trị phi tập trung, trao quyền, ít áp đặt.
• Nho gia – “Lấy nhân tâm làm gốc”: Khác với tư duy thuần dữ liệu, chiến lược của người Trung Hoa chú trọng xây dựng doanh nghiệp dựa trên đạo đức, thứ bậc, sự ổn định và lòng trung thành. Nhân sự không chỉ là nguồn lực, mà là nền móng phát triển bền vững.

2 - Quan điểm dài hạn

Người Trung Hoa có xu hướng nhìn chiến lược không theo từng năm, mà theo chu kỳ 10–30 năm. Họ không quá tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn, mà ưu tiên:

• Tích lũy nội lực: con người, công nghệ, văn hóa tổ chức.
• Kiên trì đầu tư cho nghiên cứu, quy trình và năng lực lõi.
• Sẵn sàng “chịu thiệt trước – thắng lớn sau”.

Chính vì thế, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc phát triển mạnh không nhờ chiến dịch quảng cáo rầm rộ, mà nhờ sức bật nội sinh sau nhiều năm âm thầm chuẩn bị.

Điều này thể hiện rõ trong việc phát triển các ngành công nghiệp lớn như Huawei hay Alibaba, nơi mà tầm nhìn dài hạn đã giúp họ vượt qua nhiều thử thách và chiếm lĩnh thị trường toàn cầu. Tư duy này khuyến khích các doanh nhân không chỉ nhìn vào lợi nhuận ngắn hạn mà còn phải quan tâm đến sự phát triển bền vững và khả năng tái đầu tư vào tương lai.

3 - Mô hình “ẩn mình – phát lực – mở rộng”

Chiến lược hành động điển hình của người Trung Hoa có thể được mô tả qua ba giai đoạn nối tiếp, phản ánh rõ triết lý “lùi một bước để tiến ba bước”:

• Giai đoạn 1 – Tích lũy nguồn lực trong im lặng: Ở giai đoạn này, doanh nghiệp không quá phô trương. Họ đầu tư vào nghiên cứu, xây dựng đội ngũ, chuẩn hóa vận hành, tích trữ nguồn lực tài chính và con người. Truyền thông gần như im lặng, để tránh bị cạnh tranh hoặc chú ý quá sớm.
• Giai đoạn 2 – Tung ra chiến lược đột phá: Khi điều kiện chín muồi, họ bất ngờ ra mắt sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình mới. Sự bùng nổ thường mang yếu tố khác biệt, tạo tiếng vang hoặc lợi thế cạnh tranh đột ngột. Giai đoạn này thường đi kèm với chiến dịch truyền thông mạnh mẽ, khai thác hiệu ứng cộng đồng.
• Giai đoạn 3 – Mở rộng hệ sinh thái – chiếm lĩnh thị trường: Khi đã chiếm được lòng tin hoặc thị phần ban đầu, doanh nghiệp mở rộng dịch vụ, phát triển hệ sinh thái, tích hợp các mảng phụ trợ để tăng độ gắn kết và “khóa chặt” khách hàng. Đây là giai đoạn chuyển từ mô hình sản phẩm sang mô hình nền tảng.

Mô hình này có thể thấy rõ trong sự phát triển của các “siêu hệ sinh thái” như Alibaba, JD.com, hay Meituan, nơi một dịch vụ ban đầu được phát triển thành một mạng lưới giá trị cộng hưởng.

3. TOP 10 chiến lược kinh doanh đặc trưng của người Trung Hoa

Người Trung Hoa không chỉ giỏi tích lũy nội lực, mà còn biết chọn đúng thời điểm và chiến lược phù hợp để bứt phá. Mỗi chiến lược họ sử dụng đều dựa trên triết lý phương Đông kết hợp với thực tiễn thị trường, tạo ra lợi thế cạnh tranh khó bắt chước. Dưới đây là 10 chiến lược tiêu biểu, được ứng dụng rộng rãi và có thể mang lại nhiều gợi ý thực chiến cho doanh nghiệp Việt Nam.

3.1. Chiến lược "mượn lực" (Dựa vào hệ sinh thái, liên minh)

Chiến lược này dựa vào việc hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong hệ sinh thái để tận dụng nguồn lực của họ, giúp giảm chi phí và tăng tốc độ mở rộng. Việc mượn lực từ các đối tác không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí mà còn giúp doanh nghiệp mở rộng nhanh chóng mà không cần phải đầu tư quá nhiều nguồn lực ban đầu.

Ý nghĩa: Sự hợp tác này giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, đẩy nhanh quá trình phát triển và mở rộng thị trường. Bằng cách tận dụng các đối tác, doanh nghiệp có thể tối đa hóa hiệu quả mà không phải tự xây dựng mọi thứ từ đầu.

Case thực tế: Alibaba là một ví dụ điển hình với sự kết hợp giữa Taobao, Alipay, và Cainiao. Alibaba tận dụng các nền tảng của mình để xây dựng một hệ sinh thái kết nối chặt chẽ các nhà bán lẻ, người tiêu dùng, và dịch vụ thanh toán, từ đó tạo ra sự bùng nổ trong tốc độ phát triển và thị trường.

3.2. Chiến lược “lấy nhỏ thắng lớn” (Chiến thuật du kích thị trường ngách)

Chiến lược này nhắm vào các thị trường ngách, nơi mà các đối thủ lớn thường bỏ qua. Doanh nghiệp Trung Hoa sẽ tận dụng cơ hội trong những phân khúc khách hàng chưa được phục vụ đầy đủ để tạo ra giá trị riêng biệt và mở rộng sau đó.

Ý nghĩa: Khi tập trung vào một thị trường ngách, doanh nghiệp có thể kiểm soát chi phí và tạo sự khác biệt rõ rệt, từ đó gia tăng sức mạnh cạnh tranh mà không phải đối mặt với sự cạnh tranh trực diện từ các ông lớn trong ngành.

Case thực tế: Nio, công ty xe điện Trung Quốc, đã không cạnh tranh trực tiếp với Tesla trong phân khúc xe điện cao cấp mà thay vào đó, tạo ra giá trị riêng biệt bằng cách cung cấp dịch vụ trải nghiệm cho khách hàng, từ đó tạo ra sự khác biệt và mở rộng thị trường.

3.3. Chiến lược “mềm – sâu – bám rễ”

Chiến lược này tập trung vào việc phát triển từ cộng đồng nhỏ, từ đó mở rộng ra quy mô lớn hơn, dần dần xây dựng mạng lưới mạnh mẽ. Doanh nghiệp sẽ bắt đầu từ những thị trường gần gũi và dễ tiếp cận, sau đó mở rộng ra toàn quốc.

Ý nghĩa: Chiến lược này giúp doanh nghiệp xây dựng được sự trung thành của khách hàng từ nền tảng vững chắc. Khi đã tạo dựng được sự tin tưởng và mối quan hệ với cộng đồng nhỏ, việc mở rộng sẽ dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn.

Tư duy: Xây dựng đội ngũ bán hàng hoặc đại lý theo mô hình mạng lưới để đảm bảo rằng mỗi đại lý đều đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cộng đồng khách hàng.

Case thực tế: Các công ty như Perfect, Tiens, Yofoto áp dụng mô hình cộng tác viên – đại lý khu vực để phủ khắp thị trường nông thôn Trung Quốc.

3.4. Chiến lược “Guanxi” – Quản trị bằng quan hệ

Guanxi là một khái niệm trong văn hóa Trung Hoa, đề cập đến các mối quan hệ cá nhân được xây dựng trên nền tảng lòng tin và sự tín nhiệm. Trong kinh doanh, chiến lược này tập trung vào việc xây dựng các mối quan hệ lâu dài để tạo ra sức mạnh mềm trong việc điều hành doanh nghiệp.

Ý nghĩa: Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ không chỉ giúp tạo ra sự tin tưởng mà còn là nền tảng vững chắc để xây dựng đội ngũ trung thành, khách hàng ổn định và các nhà đầu tư chiến lược.

Ứng dụng: Trong tuyển dụng (ưu tiên người quen uy tín), hợp tác đầu tư (qua quan hệ lâu năm), chăm sóc khách hàng chiến lược (theo kiểu thân tình).

3.5. Tận dụng lợi thế “tam nhân”

Triết lý "tam nhân đồng hành, tất hữu ngã sư" được biến thành chiến lược khởi nghiệp kiểu "ba trụ cột": công nghệ – tài chính – vận hành.

Ý nghĩa chiến lược:

• Kết hợp các năng lực bổ sung để tối ưu tốc độ triển khai.
• Giảm rủi ro cá nhân hoá – tăng khả năng xử lý sự phức tạp ban đầu.
• Dễ nhân bản mô hình startup nhỏ – nhanh – linh hoạt.

Ứng dụng thực tế: Nhiều công ty công nghệ Trung Quốc được sáng lập từ 3 người: một CTO (công nghệ), một CFO (tài chính), một COO (vận hành). Điển hình là Bytedance, Meituan, Didi.

3.6. Tư duy dài hạn và kiên trì “trồng trúc đợi ngày đâm măng”

Cây trúc mất 4–5 năm đầu chỉ để phát triển rễ, sau đó vươn lên rất nhanh. Doanh nghiệp Trung Quốc cũng vậy – kiên nhẫn đầu tư giai đoạn chuẩn bị, chấp nhận không có lợi nhuận trong thời gian dài để đến thời điểm tăng tốc.

Ý nghĩa chiến lược:

• Tập trung xây năng lực lõi thay vì tăng trưởng bề nổi.
• Tránh bị lung lay bởi thị trường ngắn hạn.

Ví dụ thực tiễn: Huawei đầu tư hơn 15% doanh thu mỗi năm cho R&D từ những năm đầu. Họ chủ động chuẩn bị cho tương lai “cắt đứt công nghệ phương Tây” từ trước lệnh cấm của Mỹ.

3.7. Lấy chữ “Tín” làm kim chỉ nam

Chữ “Tín” trong văn hóa Trung Hoa đại diện cho sự tín nhiệm và lòng trung thành. Đây là yếu tố cốt lõi trong tất cả các mối quan hệ kinh doanh. Doanh nghiệp phải xây dựng thương hiệu và mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng, không chỉ vì lợi ích trước mắt mà còn vì uy tín lâu dài.

Ý nghĩa chiến lược:

• Tạo ra sự ổn định trong hợp tác dài hạn.
• Xây dựng danh tiếng thương hiệu khó thay thế.

Ứng dụng: Chính sách hoàn trả rõ ràng, bảo hành nhanh chóng, cam kết đúng hạn thanh toán cho nhà cung cấp là cách doanh nghiệp Trung Hoa duy trì "Tín".

3.8. Quản trị bằng tư duy văn hóa phương Đông kết hợp hiện đại hóa

Chiến lược này kết hợp giữa nền tảng văn hóa phương Đông truyền thống (gia tộc, lòng trung thành) với các yếu tố hiện đại như AI, KPI, và quản trị tinh gọn. Mục tiêu là xây dựng một tổ chức vững mạnh, đồng thời có khả năng linh hoạt và sáng tạo để thích ứng với thay đổi.

Ý nghĩa chiến lược:

• Kết nối cảm xúc con người và hiệu quả số liệu.
• Xây dựng tổ chức linh hoạt – gắn bó – đổi mới.

Case thực tế: Alibaba là một ví dụ điển hình khi kết hợp triết lý Khổng Tử về lòng trung thành với Silicon Valley trong việc áp dụng công nghệ và quản trị hiện đại để tạo ra một đế chế vững mạnh.

3.9. Tận dụng danh tiếng của người có sức ảnh hưởng

Không dùng KOL như công cụ quảng cáo, mà xây dựng mối quan hệ lâu dài với người có ảnh hưởng – vừa là người truyền cảm hứng, vừa là đại sứ thương hiệu.

Ý nghĩa chiến lược:

• Tăng độ tin cậy thương hiệu.
• Gắn kết người tiêu dùng qua nhân vật truyền cảm hứng.

Ví dụ thực tiễn: Li Jiaqi – “ông hoàng livestream” từng bán 15.000 thỏi son chỉ trong 5 phút, tạo ra doanh số hơn 1,7 tỷ USD mỗi năm cho các nhãn hàng Trung Quốc, không chỉ nhờ bán hàng mà vì anh ta là biểu tượng đáng tin cậy.

3.10. Tận dụng sức mạnh của dư luận

Chiến lược này sử dụng truyền thông và dư luận để tạo ra ảnh hưởng lớn đối với khách hàng và thị trường. Khi doanh nghiệp biết cách khai thác dư luận và sử dụng sức mạnh của các phương tiện truyền thông, họ có thể dẫn dắt thị trường và nâng cao uy tín của mình trong mắt công chúng.

Ý nghĩa chiến lược:

• Tạo FOMO, lan truyền tự nhiên.
• Tối ưu chi phí truyền thông.
• Tận dụng chính người dùng làm kênh tiếp thị.

Ứng dụng: Tạo tin đồn có kiểm soát, leak thông tin, chiến dịch teaser trên mạng xã hội, sử dụng nhóm cộng đồng để lan toả.

Ví dụ: Thương hiệu nội địa Trung Quốc Li-Ning đã dùng tinh thần dân tộc để vực dậy sau khủng hoảng bằng chiến dịch "Proudly Made in China".

4. Những bài học cốt lõi dành cho doanh nghiệp Việt Nam

Doanh nghiệp Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc phát triển và cạnh tranh trong môi trường kinh doanh toàn cầu. Tuy nhiên, những bài học từ các chiến lược kinh doanh thành công của người Trung Hoa có thể giúp doanh nghiệp Việt Nam tìm ra hướng đi vững chắc. Dưới đây là bốn bài học cốt lõi mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể học hỏi và áp dụng để đạt được sự phát triển bền vững và tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai.

1 - Đừng ngại “bắt chước” – hãy cải tiến để làm chủ

“Bắt chước” không đồng nghĩa với “sao chép mù quáng”. Người Trung Hoa thường bắt đầu bằng cách học cái đã có, rồi tinh chỉnh, bản địa hoá, làm tốt hơn người dẫn đầu để chiếm lĩnh thị trường.

Ý nghĩa chiến lược:

• Tối ưu chi phí thử nghiệm ban đầu.
• Học nhanh, cải tiến nhanh.
• Tránh lệ thuộc vào tư duy “phải tạo ra cái gì đó hoàn toàn mới”.

Gợi ý áp dụng cho doanh nghiệp Việt:  Thay vì cố sáng tạo sản phẩm "hoàn toàn khác biệt", hãy tập trung vào hiểu sâu insight người Việt, từ đó cải tiến từ những mô hình đã thành công. Một ví dụ tiêu biểu là cách các startup Việt trong lĩnh vực edtech, fintech, hay thương mại điện tử đều bắt đầu bằng phiên bản “local” của mô hình toàn cầu, rồi điều chỉnh linh hoạt theo nhu cầu thực tiễn nội địa.

2 - Xây dựng đội ngũ trung thành, linh hoạt, dám học – dám làm

Người Trung Hoa đặc biệt coi trọng nhân sự cấp trung – những người vừa vận hành, vừa dẫn dắt chiến thuật, vừa kết nối tư tưởng lãnh đạo và văn hóa tổ chức. Trong nhiều công ty lớn như Huawei hay Hadilao, có một cụm từ rất đặc trưng: “chịu nhục – vượt khó – vượt vũ môn”. Nghĩa là chấp nhận giai đoạn vất vả để có sự bứt phá xứng đáng.

Gợi ý áp dụng:

• Tuyển đúng người – nhưng quan trọng hơn là đào tạo để họ trở thành “người phù hợp”.
• Xây dựng văn hoá kỷ luật mềm: quy chuẩn rõ – nhân văn cao.
• Khuyến khích đội ngũ học hỏi, làm thử, sai có kiểm soát – để xây năng lực nội sinh lâu dài.

3 - Đầu tư nội lực – nhắm đến 5–10 năm, không chỉ 1–2 năm

Thành công nhanh không bền. Chiến lược kiểu Trung Hoa đi theo hướng: gieo nền móng – bón gốc rễ – để đến ngày “trúc đâm măng”. Giai đoạn đầu có thể không tăng trưởng doanh thu mạnh, nhưng nếu xây đúng “nội lực cốt lõi” thì càng về sau càng có lợi thế bền vững.

Gợi ý áp dụng:

• Đừng chỉ đo ROI theo từng chiến dịch – hãy đo “năng lực lõi” của tổ chức sau mỗi quý/năm.
• Đầu tư vào: năng lực đội ngũ, quy trình quản trị, dữ liệu nội bộ, văn hóa học tập, và công nghệ nền tảng.
• Lập kế hoạch chiến lược 3–5 năm thay vì chạy theo mục tiêu doanh số ngắn hạn.

Ví dụ: Langmaster – một startup tiếng Anh Việt Nam đã đầu tư gần 5 năm xây dựng hệ thống học online và quản trị dữ liệu trước khi có thể scale lên toàn quốc với chi phí cực thấp.

4 - Ứng dụng AI vào quản trị doanh nghiệp

Người Trung Hoa đi trước trong việc ứng dụng công nghệ để tối ưu hệ thống quản trị, không chỉ ở cấp độ lớn như Huawei, Alibaba mà cả ở các startup nhỏ. AI được ứng dụng vào:

• Tối ưu vận hành: Dự báo tồn kho, tối ưu lịch nhân sự, dự đoán hành vi khách hàng.
• Cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng: Gợi ý sản phẩm, nội dung theo phân khúc.
• Phân tích dữ liệu ra quyết định chiến lược.

Gợi ý áp dụng: AI không còn là công nghệ xa vời. Ngay cả doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) hoàn toàn có thể áp dụng từng phần như:

• Chatbot chăm sóc khách hàng.
• AI phân tích hành vi mua hàng.
• Hệ thống tự động báo cáo, chấm công, phân phối nội dung…

Nếu bạn là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp và muốn nắm bắt cơ hội từ công nghệ, hãy tham gia ngay khóa học AI FOR BUSINESS LEADER – CHIẾN LƯỢC VÀ LỘ TRÌNH ỨNG DỤNG AI VÀO DOANH NGHIỆP để hiểu rõ cách ứng dụng AI trong doanh nghiệp của bạn, tối ưu hóa quản lý và thúc đẩy sự phát triển bền vững. Nội dung khóa học bao gồm:

• AI là gì và vì sao lãnh đạo không thể đứng ngoài cuộc?
• Xây dựng doanh nghiệp AI FIRST - Đưa AI trở thành nền tảng cốt lõi giúp doanh nghiệp vận hành và phát triển không ngừng.
• Các ứng dụng AI trong doanh nghiệp đi từ bài toán thực tế
• Vòng đời triển khai một dự án AI trong doanh nghiệp
• Hiểu và xây dựng hệ thống dữ liệu
• Xây dựng lộ trình và ứng dụng AI vào từng phòng ban để nâng cao hiệu quả, hiệu suất và tối ưu chi phí, tự động hóa hoạt động vận hành
• Tuyển dụng, đào tạo nhân tài và quản trị sự thay đổi trong bối cảnh BIG DATA và AI
• Q&A - giải đáp thắc mắc của học viên

5. Case study: Doanh nghiệp Trung Hoa điển hình và bài học chiến lược

Ba ví dụ điển hình từ Alibaba, Huawei, và Hadilao không chỉ là những câu chuyện thành công của các thương hiệu Trung Hoa, mà còn là nguồn học hỏi quý giá cho các doanh nghiệp khác trên thế giới. Sau đây là phân tích chi tiết các chiến lược của từng doanh nghiệp cùng với bài học chiến lược mà doanh nghiệp Việt Nam có thể áp dụng.

1 - Alibaba – Dẫn đầu bằng hệ sinh thái, không chỉ là thương mại điện tử

Chiến lược cốt lõi:

Alibaba không đơn thuần là sàn TMĐT. Họ xác định mình là người kiến tạo nền tảng, chứ không sở hữu hàng hóa. Tư duy “không sở hữu, chỉ kết nối” giúp họ tạo ra một hệ sinh thái khổng lồ gồm:

• Taobao/Tmall (sàn giao dịch B2C/C2C)
• Alipay (thanh toán điện tử)
• Cainiao (logistics)
• Alibaba Cloud (điện toán đám mây)
• Lazada (mở rộng Đông Nam Á)

Ý nghĩa: Thay vì cạnh tranh theo chiều ngang (bán hàng nhiều hơn), họ chiếm lĩnh theo chiều dọc – kiểm soát toàn chuỗi từ mua – thanh toán – vận chuyển – marketing – phân tích dữ liệu.

Bài học chiến lược: Đừng chỉ tập trung vào sản phẩm – hãy xây dựng nền tảng để kết nối – tổ chức – tích hợp các bên liên quan. Ví dụ: một doanh nghiệp phân phối có thể phát triển hệ sinh thái đối tác bao gồm nhà bán lẻ, kho vận, kênh thanh toán, phần mềm quản lý đơn hàng… để làm chủ chuỗi giá trị.

2 - Huawei – Tư duy dài hạn và đầu tư R&D liên tục

Chiến lược cốt lõi:

Từ một công ty nhỏ cung cấp thiết bị viễn thông cho quân đội, Huawei từng bước vươn lên top đầu thế giới nhờ:

• Đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển (R&D) – chiếm đến hơn 20–25% doanh thu hằng năm
• Không phụ thuộc vào công nghệ Mỹ: tạo chip riêng (Kirin), hệ điều hành riêng (HarmonyOS), cơ sở hạ tầng riêng

Ý nghĩa: Khi bị Mỹ cấm vận, Huawei không bị “bóp nghẹt” hoàn toàn, vì họ đã có năng lực công nghệ độc lập. Đây là minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của nội lực lõi.

Bài học chiến lược: Làm chủ công nghệ, dữ liệu, hoặc quy trình cốt lõi – chính là “vũ khí sinh tồn” trong thời đại biến động. Doanh nghiệp Việt cần dần dần giảm phụ thuộc vào công cụ thuê ngoài, tập trung xây năng lực nội bộ: ví dụ, làm chủ hệ thống CRM, học máy, công cụ marketing tự động hóa thay vì chỉ thuê dịch vụ.

3 - Haidilao – Văn hóa dịch vụ kiểu Trung Hoa

Chiến lược cốt lõi:

Hadilao là chuỗi lẩu nổi tiếng khắp thế giới không vì món lẩu quá đặc biệt – mà vì:

• Trải nghiệm khách hàng “gần như thái quá”: nhân viên rửa tay giúp khách, tặng kẹo, móng tay, kẹp tóc nếu cần.
• Chiến lược nhân sự độc đáo: nhân viên được đào tạo sâu, lương thưởng cao, và có cơ hội làm chủ chi nhánh nếu làm tốt.
• Hệ thống quản lý dịch vụ chuẩn hóa trên toàn hệ thống.

Ý nghĩa: Họ không cạnh tranh bằng giá – mà cạnh tranh bằng văn hóa dịch vụ độc đáo và trải nghiệm khách hàng vượt mong đợi. Quan trọng hơn, Hadilao cho thấy văn hóa nội bộ – khi được tổ chức tốt – có thể trở thành lợi thế cạnh tranh bền vững.

Bài học chiến lược: Doanh nghiệp Việt đừng chỉ tập trung vào sản phẩm – hãy đầu tư vào con người và trải nghiệm khách hàng. Từ những chi tiết nhỏ như lời chào, cách bắt máy, hệ thống điểm chạm online – offline đều cần được thiết kế như “chiến lược mềm”.

Chiến lược kinh doanh của người Trung Hoa không phải là những công thức cố định, mà là sự kết tinh giữa triết lý phương Đông, tầm nhìn dài hạn và năng lực thực thi vượt trội. Doanh nghiệp Việt Nam, nếu biết chọn lọc và bản địa hóa những tinh hoa đó, hoàn toàn có thể xây dựng con đường phát triển bền vững – không chỉ dựa vào tài nguyên hay vốn liếng, mà dựa trên chiến lược thông minh, nhân lực linh hoạt và công nghệ dẫn lối.