CÂU CHUYỆN KINH DOANH CỦA TỶ PHÚ JACK MA VỚI TẦM NHÌN ĐI TRƯỚC THỜI CUỘC

Jack Ma là một tỷ phú tự thân, ông đã xây dựng một đế chế kinh doanh đa ngành, trở thành niềm tự hào của Trung Quốc. Câu chuyện kinh doanh về tỷ phú Jack Ma và tầm nhìn đi trước thời cuộc của ông đã trở thành một huyền thoại trên thương trường. Đằng sau những thành công vang dộ là một hành trình đầy gian truân, thử thách và quyết tâm không ngừng. Hãy cùng Trường Doanh Nhân HBR khám phá câu chuyện kinh doanh thú vị và 5 bài học đáng quý rút ra từ chặng đường khởi nghiệp của tỷ phú Jack Ma.

1. Hành động quyết liệt để thực hiện ước mơ

Jack Ma chia sẻ, ông đã từng trình bày ý tưởng kinh doanh của mình trên Internet với 24 người bạn và có tới 23 người bảo với ông hãy quên ý tưởng điên rồ ấy đi. Chỉ có một người duy nhất nói: “Jack, nếu muốn, anh cứ thử làm đi. Nếu không ổn thì hãy quay đầu”. Điều đó có nghĩa không ai ủng hộ ý tưởng của Jack Ma đưa ra, người cuối cùng họ chỉ đưa ra lời khuyên như động viên Jack Ma chứ không phải hoàn toàn ủng hộ.

Tuy không ai ủng hộ ý tưởng của mình nhưng Jack Ma vẫn kiên trì thực hiện và thực tế thành công hiện tại của Jack Ma đã chứng minh ông đúng đắn. Ông luôn quan niệm rằng, ý tưởng cũng được ví như một hạt mầm, hạt mầm phải được ấp ủ thì mới có thể nảy mầm và “thành công” chỉ đến khi chúng ta gieo hạt. Đừng để những ý tưởng sẽ mãi chỉ là nằm trong đầu và chiến lược chỉ nằm mãi trên giấy không được thực hiện.

Vậy làm thế nào để có thể viết lên câu chuyện kinh doanh theo đuổi giấc mơ kinh doanh của mình? Theo ông Tony Dzung, CEO Trường Doanh Nhân HBR, có 3 bước để bám đuổi mục tiêu kinh doanh thành công:

• Đặt mục tiêu rõ ràng, thống nhất: Doanh nghiệp cần xác định được mục đích kinh doanh, tầm nhìn dài hạn trước khi bắt tay vào kinh doanh. Sau đó, cần thống nhất và phổ biến mục tiêu này đến các phòng ban trong công ty

• Cam kết thực hiện mục tiêu: Để hoàn thành được mục tiêu kinh doanh cần một khoảng thời gian xây dựng và thực hiện một cách cẩn thận. Nếu một trong những nhân sự chủ chốt đột ngột nghỉ việc sẽ dẫn đến đứt gãy mắt xích trong doanh nghiệp. Giải pháp đưa ra là hãy cho nhân sự tham gia vào ý tưởng kinh doanh của mình, gắn mục tiêu của nhân sự với mục tiêu của công ty để đảm bảo sự cam kết

• Bám đuổi, đo lường mục tiêu liên tục: Trong giai đoạn thực hiện mục tiêu, chắc chắn sẽ không tránh khỏi sai sót và nhầm lẫn. Doanh nghiệp cần kiểm tra, đo lường hiệu quả theo tháng, theo tuần, theo ngày để tìm ra lỗi sai và khắc phục kịp thời.

2. Đối diện tích cực với thất bại bởi thất bại là chuyện đương nhiên

Jack Ma đã trải qua nhiều thất bại cả trong học tập lẫn sự nghiệp. Ông trượt kì thi đại học, bị từ chối 10 lần khi xin học tại Đại học Harvard. Trên con đường sự nghiệp, ông cũng gặp muôn vàn chông gai. Jack Ma đã từng tâm sự khi ông nộp đơn xin việc tại một cửa hàng KFC cùng với 23 người, kết quả là cả 23 người đều được nhận trừ ông. Tập đoàn Alibaba mà Jack Ma thành lập cũng đã vấp phải những thất bại khi tham gia vào thị trường tìm kiếm. Trước đó, ChinaPages là công ty khởi nghiệp đầu tiên của Jack Ma cũng bị thất bại hoàn toàn. 

Tuy nhiên, Jack Ma không bỏ cuộc và không ngừng nỗ lực. Ông đã học từ những thất bại, chấp nhận rủi ro và tiếp tục thử nghiệm những ý tưởng mới. Với sự kiên nhẫn và quyết tâm, ông đã xây dựng thành công Tập đoàn Alibaba, một trong những công ty công nghệ hàng đầu thế giới và viết lên câu chuyện kinh doanh kinh điển của mình.

Câu chuyện kinh doanh của Jack Ma cho thấy rằng, thành công không đến một cách dễ dàng. Điều quan trọng ta cần nhìn thẳng vào thực tế để tìm được biện pháp khắc phục những sai lầm. Vậy nhà quản trị cần làm những gì? 

• Lãnh đạo bằng câu hỏi chứ không phải bằng câu trả lời: Thay vì chỉ ra lệnh, lãnh đạo có thể sử dụng câu hỏi để khám phá ý kiến, quan điểm và giải pháp của các thành viên trong nhóm để tìm ra cái nhìn đa chiều

• Hãy tham gia vào các cuộc đối thoại và tranh luận tích cực chứ không phải là ép buộc: Tham gia vào cuộc đối thoại là một cách để mọi người thể hiện quan điểm và ý kiến của mình một cách tự do nhằm đưa ra giải pháp tối ưu nhất nhờ vào sự đa dạng ý kiến

• Không đổ lỗi mà hãy thực hiện các cuộc nghiên cứu và phân tích: Thay vì đổ lỗi cho những khó khăn gặp phải, lãnh đạo có thể khuyến khích nhóm thực hiện các cuộc nghiên cứu và phân tích để tìm hiểu nguyên nhân và tìm ra giải pháp. Bằng cách làm như vậy, nhóm có thể học hỏi từ sai lầm và cải thiện quá trình làm việc

• Những thông tin quan trọng không thể bỏ qua thì hãy thiết lập chế độ cờ đỏ: Nếu có bất kỳ điều gì có thể gây ảnh hưởng tiêu cực hoặc có thể gây hậu quả nghiêm trọng, lãnh đạo có trách nhiệm đặt cờ đỏ để sự chú ý và giải quyết ngay lập tức

3. Chuẩn bị kế hoạch kinh doanh cẩn thận trước khi hành động

Khi Jack Ma hoàn thành vòng huy động vốn cho Alibaba vào năm 2000, ông quyết định mở thêm một vòng huy động vốn khác từ Softbank để bảo vệ công ty khỏi rủi ro. Điều không ai ngờ, chỉ vài tháng sau, bong bóng Internet bị vỡ, cổ phiếu các công ty Internet giảm. Hiệu ứng Domino khiến các công ty startup trượt dài, rơi vào khủng hoảng. Nhờ tầm nhìn xa tổ chức huy động vốn ngay cả khi công ty không cần tiền đã giúp Alibaba đứng vững trên thị trường.

Từ câu chuyện kinh doanh của Jack Ma, chúng ta cần nhận ra rằng, một tầm nhìn xa và một kế hoạch kinh doanh rõ ràng là điều cần thiết để đảm bảo sự ổn định và thành công trong thị trường đầy biến động. 

Tuyển dụng nhân sự cũng là một trong những yếu tố quan trọng để làm nên sự thành công của doanh nghiệp. Mọi ý tưởng kinh doanh sẽ là viển vông nếu không có nhân sự đủ năng lực và cam kết để thực hiện nó. Tuy nhiên quá trình này lại mất nhiều thời gian hơn cả. Thông thường doanh nghiệp phải mất 4 tháng để tuyển dụng được nhân sự phù hợp, mất 2 tháng để đào tạo nhân sự quen việc, tổng cộng doanh nghiệp sẽ mất đến nửa năm để có được một nhân sự. Chính vì vậy, kế hoạch về nguồn lực cần được chuẩn bị trước khi thực hiện kế hoạch kinh doanh từ 6 tháng đến 1 năm. 

4. Đánh bại đối thủ bằng chính điểm mạnh của họ

Vào năm 2004, eBay đã mua lại một công ty thanh toán trực tuyến Trung Quốc có tên PayPal. Mục tiêu của họ là mở rộng dịch vụ thanh toán trực tuyến vào thị trường Trung Quốc. Jack Ma và đội ngũ của mình đã nhận ra rằng, PayPal có một thế mạnh lớn là hệ thống thanh toán trực tuyến tiên tiến và được công nhận trên toàn cầu. Alibaba đã tận dụng điểm mạnh này của đối thủ và phát triển một dịch vụ thanh toán trực tuyến riêng là Alipay.

Alipay không chỉ đơn thuần là một hình thức thanh toán trực tuyến. Nó còn trở thành một hệ thống thanh toán toàn diện với các tính năng bảo mật và dịch vụ tài chính như quản lý tài khoản, chuyển tiền và vay mượn, mang lại một giải pháp tài chính tối ưu nhất cho người dùng.

Jack Ma đã rất thông minh và nhanh nhạy khi tận dụng điểm mạnh của Paypal và biến tấu nó trở thành một hình thức thanh toán trực tuyến riêng của người Trung Quốc. Từ câu chuyện kinh doanh của Jack Ma, cạnh tranh trong kinh doanh là điều tất yếu, quan trọng nhà quản trị cần có tầm nhìn chiến lược để lựa chọn được hình thức cạnh tranh phù hợp.

• Tận dụng điểm mạnh của đối thủ: Nếu đối thủ có một điểm mạnh cụ thể, hãy tìm cách tận dụng nó để cải thiện sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Điều này có thể bao gồm việc nâng cấp tính năng, cải thiện trải nghiệm người dùng hoặc tạo ra giá trị bổ sung

• Tìm cách khác biệt trong cách tiếp cận thị trường: Đối thủ có thể có một điểm mạnh trong việc tiếp cận thị trường, nhưng bạn có thể tìm cách khác biệt bằng cách sử dụng các kênh phân phối khác hoặc mô hình kinh doanh mới

• Xây dựng một mạng lưới hợp tác: Hợp tác với đối thủ có thể là một cách để tận dụng điểm mạnh của họ và tạo ra một liên minh lớn mạnh. Bằng cách kết hợp các điểm mạnh và tài nguyên của cả hai bên, bạn có thể đánh bại mọi đối thủ trên thị trường

XEM THÊM: 7 LỜI KHUYÊN CỦA JACK MA KHIẾN NGƯỜI TRẺ PHẢI NGẪM LẠI MÌNH

5. Đừng kinh doanh tất cả mọi thứ

Vào giai đoạn 2004, Alibaba đang phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong những công ty thương mại điện tử hàng đầu ở Trung Quốc. Jack Ma nhận ra tiềm năng của ngành ngân hàng trực tuyến trong việc cung cấp dịch vụ tài chính cho khách hàng. Tuy nhiên, thay vì mở rộng vào lĩnh vực này, Jack Ma quyết định tập trung vào việc phát triển nền tảng thanh toán trực tuyến Alipay, cho phép khách hàng và doanh nghiệp thực hiện các giao dịch thanh toán trực tuyến.

Quyết định này được xem là một trong những quyết định sáng suốt nhất của Alibaba và Jack Ma. Thay vì chạy đua với các ngân hàng truyền thống và các công ty tài chính lớn, họ tận dụng mô hình kinh doanh trực tuyến và nền tảng thanh toán của mình để tạo ra giá trị cho khách hàng. Điều này giúp Alibaba phát triển một hệ sinh thái thương mại điện tử mạnh mẽ, từ việc mua sắm trực tuyến đến thanh toán, vận chuyển và quảng cáo trực tuyến.

Câu chuyện kinh doanh của Alibaba, giúp doanh nghiệp hiểu rõ chìa khóa để thành công đó chính là tìm ra giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, nghiên cứu và phát triển nó một cách bài bản. Có 4 bước để xây dựng giá trị cốt lõi cho doanh nghiệp: 

• Hiểu rõ khách hàng: Nắm bắt sự thay đổi trong nhu cầu, thị hiếu và mong muốn của khách hàng giúp bạn xác định được những giá trị mà doanh nghiệp của bạn có thể cung cấp.

• Xác định điểm mạnh và lợi thế cạnh tranh: Lợi thế cạnh tranh có thể bao gồm những yếu tố như công nghệ tiên tiến, kiến thức chuyên môn, quy trình sản xuất hiệu quả, dịch vụ khách hàng xuất sắc… 

• Tập trung vào lĩnh vực chính và chuyên sâu: Thay vì cố gắng kinh doanh mọi thứ, tập trung vào lĩnh vực mà doanh nghiệp có kiến thức, kinh nghiệm và lợi thế cạnh tranh

• Đổi mới và liên tục cải tiến: Theo dõi sự thay đổi trong thị trường, công nghệ và nhu cầu khách hàng để đáp ứng kịp thời và vượt qua đối thủ. Sự đổi mới liên tục giúp giữ vững sự khác biệt và tạo ra giá trị cốt lõi để thu hút và giữ chân khách hàng 

Câu chuyện kinh doanh của tỷ phú Jack Ma với tầm nhìn đi trước thời cuộc đã trở thành một nguồn cảm hứng và bài học quý giá cho các doanh nghiệp. Đó là niềm dũng cảm theo đuổi đam mê, sự chuẩn bị kỹ càng, khả năng thích ứng với môi trường thay đổi và xây dựng giá trị cốt lõi là những yếu tố quan trọng để thành công trong kinh doanh hiện đại.