BẠN LÀ AI TRONG SỐ 5 KIỂU CHIẾN LƯỢC GIA NÀY?

Mỗi nhà lãnh đạo đều có cách riêng để định hình chiến lược và dẫn dắt tổ chức. Có người mạnh mẽ như “The King”, người lại sáng tạo như “The Prince”, hay trầm tĩnh như “The Elder”. Vậy bạn là ai trong số 5 kiểu Chiến lược gia này? Hãy khám phá để hiểu rõ hơn phong cách lãnh đạo và năng lực hoạch định chiến lược của chính mình.

1. Chiến lược gia là gì?

Chiến lược gia (Strategist) là người có khả năng tư duy dài hạn, nhìn thấy bức tranh tổng thể và đưa ra định hướng giúp tổ chức đạt được mục tiêu lớn. Họ không chỉ “lên kế hoạch”, mà còn “thiết kế con đường” nhằm kết nối tầm nhìn, nguồn lực và hành động cụ thể để tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp.

Một chiến lược gia giỏi thường sở hữu ba năng lực cốt lõi:

• Tư duy hệ thống (Systems thinking): Nhìn thấy mối liên hệ giữa các yếu tố con người, thị trường, tài chính, vận hành để hiểu tác động dây chuyền của từng quyết định.
• Tư duy dự báo (Foresight): Có khả năng phân tích xu hướng, dự đoán thay đổi của môi trường kinh doanh và chuẩn bị trước các kịch bản ứng phó.
• Khả năng ra quyết định chiến lược (Strategic decision-making): Lựa chọn hướng đi ưu tiên dựa trên dữ liệu, tầm nhìn và giá trị cốt lõi của tổ chức, thay vì chỉ phản ứng theo tình huống.

Trong bối cảnh doanh nghiệp hiện nay, mỗi nhà lãnh đạo đều cần trở thành một chiến lược gia, bởi họ chính là người định hình con đường tăng trưởng và dẫn dắt đội ngũ vượt qua biến động.

2. 5 kiểu chiến lược gia phổ biến nhất trong kinh doanh hiện nay

Theo Jeroen Kraaijenbrink, một trong những chuyên gia tư vấn chiến lược và lãnh đạo nổi tiếng, người đã làm việc với nhiều giám đốc điều hành và lãnh đạo khác nhau, dựa trên kinh nghiệm làm việc với họ, ông đã khám phá ra năm kiểu chiến lược gia:

2.1. The King Strategist (Chiến lược gia quyền lực)

The King Strategist là hình mẫu của những nhà lãnh đạo mạnh mẽ, độc lập và có tầm nhìn chiến lược rõ ràng. Họ luôn biết chính xác doanh nghiệp cần đi đâu và làm gì để đạt mục tiêu dài hạn.

Điểm mạnh: Những “nhà vua chiến lược” thường ra quyết định nhanh, tự tin và dứt khoát – điều giúp họ dẫn dắt tổ chức vượt qua khủng hoảng hoặc mở ra hướng đi mới trong giai đoạn tăng trưởng. 

Điểm yếu: Tuy nhiên, chính sự tự tin và kiểm soát mạnh có thể khiến họ trở nên độc đoán, ít lắng nghe ý kiến khác biệt. Trong môi trường biến động, kiểu chiến lược gia này cần học cách cân bằng giữa tầm nhìn mạnh mẽ và khả năng kết nối đội ngũ, để biến “ý chí của nhà vua” thành “động lực của tập thể”.

Điểm yếu quan trọng nhất của chiến lược gia này là họ có thể mất liên lạc với phần còn lại của tổ chức.

2.2. The Prince Strategist (Chiến lược gia kế thừa)

The Prince Strategist đại diện cho thế hệ lãnh đạo năng động, luôn nhìn thấy cơ hội trong thay đổi. Họ là nguồn cảm hứng cho đổi mới, không ngại thách thức mô hình cũ, sẵn sàng thử nghiệm những ý tưởng táo bạo. 

Điểm mạnh: The Prince Strategist có cách tiếp cận dân chủ trong việc hoạch định chiến lược. Thay vì tự mình xác định chiến lược, họ thích giữ quan điểm riêng cho mình và muốn lắng nghe ý kiến ​​của những người khác trong tổ chức.

Với tinh thần sáng tạo và nhiệt huyết, “The Prince” thường là người khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong tổ chức, thúc đẩy sự phát triển của sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới.

Điểm yếu: Tuy nhiên, nếu thiếu sự kiên định và năng lực quản trị chi tiết, họ có thể dễ bị cuốn vào “vòng xoáy ý tưởng” mà không tạo ra kết quả thực tiễn. Để phát huy tối đa sức mạnh, kiểu chiến lược gia này cần kết hợp với những người có năng lực vận hành và quản trị chiến lược chặt chẽ, giúp biến tầm nhìn thành hành động cụ thể.

Điểm yếu quan trọng nhất của chiến lược gia này là họ dễ bị coi là yếu đuối và thiếu quyết đoán.

2.3. The Elder Strategist (Chiến lược gia lão luyện)

The Elder Strategist thích giữ nguyên mọi thứ như cũ. Họ thường đã gắn bó với tổ chức trong nhiều thập kỷ và giữ vị trí lãnh đạo trong một thời gian dài.

Họ thường gắn bó lâu năm với doanh nghiệp, trải qua nhiều giai đoạn phát triển, hiểu rõ điều gì làm nên bản sắc và giá trị cốt lõi của tổ chức. “Người già làng chiến lược” này trân trọng tính ổn định, thích duy trì những gì đang vận hành tốt và thận trọng trước những thay đổi lớn.

Điểm mạnh của họ nằm ở khả năng giữ gìn văn hóa, truyền thống và tạo niềm tin vững chắc cho đội ngũ. 

Điểm yếu: Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường thay đổi nhanh, họ có thể trở nên bảo thủ hoặc chậm thích ứng. The Elder Strategist cần học cách chấp nhận rủi ro có tính toán, mở lòng hơn với đổi mới – nhưng vẫn giữ vững bản sắc tổ chức.  Do tập trung vào truyền thống và hệ thống phân cấp, họ cũng có thể dần mất liên lạc với phần còn lại của tổ chức.

2.4. The Servant Strategist (Chiến lược gia phụng sự)

The Servant Strategist là kiểu chiến lược gia yêu thích sự thay đổi và đổi mới, và thường là nguồn cảm hứng chính cho những ý tưởng mới. Họ tràn đầy sáng tạo và nhiệt huyết, luôn nhìn thấy cơ hội thay đổi ở khắp mọi nơi.

Họ là người đặt con người làm trung tâm trong mọi quyết định chiến lược. Họ tin rằng chiến lược tốt nhất không đến từ “đỉnh kim tự tháp”, mà từ trí tuệ tập thể, nơi mỗi thành viên đều có tiếng nói và trách nhiệm trong việc định hình hướng đi chung.

Điểm mạnh: Lãnh đạo kiểu này tạo ra môi trường làm việc cởi mở, khuyến khích lắng nghe, thảo luận và cùng nhau ra quyết định. Chính nhờ vậy, họ xây dựng được văn hóa doanh nghiệp dân chủ và gắn kết bền chặt. 

Điểm yếu: là đôi khi mất quá nhiều thời gian để đạt được sự đồng thuận, hoặc thiếu sự quyết đoán trong tình huống khẩn cấp. Để thành công, họ cần học cách biết khi nào nên lắng nghe và khi nào nên dẫn dắt.  Điểm yếu quan trọng nhất của chiến lược gia này là họ có thể đánh mất bản thân và tổ chức của mình khi đưa ra quá nhiều sáng kiến ​​mới.

Rủi ro chính là tổ chức nhảy từ ý tưởng này sang ý tưởng khác và không bao giờ đạt được chế độ triển khai hiệu quả

2.5. The Joker Strategist (Chiến lược gia linh hoạt)

The Joker Strategist là kiểu lãnh đạo thú vị nhất khi họ mang lại năng lượng tích cực, thích tạo tiếng cười và lan tỏa sự vui vẻ trong tổ chức.

Điểm yếu: Về mặt chiến lược, “The Joker” thường thiếu định hướng rõ ràng. Họ hành động theo cảm tính, ra quyết định mang tính ngẫu hứng và hiếm khi có kế hoạch dài hạn. Trong ngắn hạn, họ có thể giúp tổ chức “phá băng” sự căng thẳng, tạo không khí thoải mái; nhưng về lâu dài, kiểu lãnh đạo này dễ khiến đội ngũ rơi vào trạng thái mất phương hướng. 

Điểm mạnh: “The Joker” đóng vai trò nhất định trong các tổ chức sáng tạo, nơi sự linh hoạt và vui vẻ là chất xúc tác cho ý tưởng mới. Điều quan trọng là họ cần kết hợp cùng những chiến lược gia có năng lực hoạch định rõ ràng để giữ doanh nghiệp đi đúng hướng.

Như vậy, Joker thực chất là một chiến lược gia không có năng lực chiến lược. Họ có rất ít ý tưởng rõ ràng về việc nên đưa tổ chức của mình đi đâu, và họ có khả năng hạn chế trong việc đưa ra quyết định hoặc thực thi hành động. Để che giấu sự thiếu ý tưởng và năng lực, một số người lạm dụng các khái niệm và công cụ chiến lược để ngụy biện. Hoặc họ làm ngược lại, hạ thấp tầm quan trọng của chiến lược và nói rằng họ dựa vào trực giác và chiến lược dù sao cũng chỉ là lãng phí thời gian.

3. Làm thế nào để xác định bạn là kiểu chiến lược gia nào?

Để hiểu mình là kiểu Chiến lược gia nào, nhà lãnh đạo cần nhìn lại cách mình tư duy, ra quyết định và dẫn dắt tổ chức. Việc nhận diện không chỉ giúp bạn hiểu rõ điểm mạnh – điểm yếu, mà còn giúp xác định phong cách chiến lược phù hợp với bối cảnh doanh nghiệp hiện tại. Dưới đây là 3 góc nhìn thực tế giúp bạn khám phá kiểu chiến lược  của chính mình:

Như vậy, có 3 cách để xác định bạn là kiểu chiến lược gia nào, chi tiết kết luận như sau: 

1 - Quan sát cách bạn ra quyết định

Hãy bắt đầu bằng câu hỏi: “Tôi thường ra quyết định dựa trên điều gì?”

• Nếu bạn ra quyết định dựa vào tầm nhìn dài hạn, định hướng rõ ràng, bạn có xu hướng The King.
• Nếu bạn ưu tiên ý tưởng mới, thích thử nghiệm, bạn nghiêng về The Prince.
• Nếu bạn đặt nặng kinh nghiệm quá khứ và sự ổn định, bạn có phẩm chất của The Elder.
• Nếu bạn thường lắng nghe ý kiến tập thể trước khi chốt quyết định, bạn đang hành xử như The Servant.
• Còn nếu bạn hay tùy hứng, linh hoạt hoặc chưa có định hướng rõ ràng, bạn có nét của The Joker.

Việc phân tích mẫu hành vi ra quyết định là bước đầu tiên và rõ ràng nhất để xác định bạn thuộc nhóm nào.

2 - Đánh giá phản hồi của đội ngũ xung quanh

Đôi khi, người khác nhìn nhận phong cách lãnh đạo của bạn chính xác hơn bạn tưởng.

• Hãy hỏi nhân sự thân cận: “Theo bạn, tôi là kiểu lãnh đạo như thế nào khi đưa ra chiến lược?”
• Nếu họ mô tả bạn là người quyết đoán, định hướng mạnh mẽ, đó là dấu hiệu của “King”.
• Nếu họ thấy bạn truyền cảm hứng, luôn khuyến khích đổi mới, bạn là “Prince”.
• Nếu họ nói bạn bảo thủ, kỹ lưỡng, giữ nguyên mô hình cũ, bạn là “Elder”.
• Nếu họ nhận xét bạn dễ gần, luôn muốn nghe ý kiến mọi người, bạn là “Servant”.
• Còn nếu họ thấy bạn thường thay đổi ý kiến, vui vẻ nhưng thiếu nhất quán, bạn mang phong cách “Joker”.

Phản hồi 360 độ là công cụ mạnh giúp lãnh đạo soi chiếu chính mình từ góc nhìn khách quan.

3 - Nhận diện cách bạn phản ứng với thay đổi

Thay đổi là “bài kiểm tra thật” của phong cách chiến lược.

• Nếu bạn chủ động định hướng và dẫn đầu thay đổi, bạn là “King”.
• Nếu bạn phấn khích và khơi nguồn ý tưởng mới, bạn là “Prince”.
• Nếu bạn ngần ngại, muốn giữ nguyên mô hình hiện tại, bạn là “Elder”.
• Nếu bạn đưa thay đổi ra thảo luận, muốn nghe phản hồi trước khi hành động, bạn là “Servant”.
• Nếu bạn phản ứng linh hoạt nhưng thiếu kế hoạch cụ thể, bạn là “Joker”.

Phản ứng trước thay đổi thể hiện rõ tư duy chiến lược – chủ động hay bị động, kiểm soát hay linh hoạt. Hiểu rõ mình là kiểu chiến lược gia nào không phải để gắn nhãn, mà để lãnh đạo có chiến lược tự phát triển bản thân phù hợp.

Một “King” học cách lắng nghe như “Servant”, một “Elder” học tinh thần sáng tạo của “Prince”, hay một “Joker” học tính kỷ luật của “King” – đó chính là hành trình trưởng thành của một nhà chiến lược toàn diện

4.  Cách phát triển tư duy chiến lược toàn diện cho lãnh đạo

Dù bạn thuộc kiểu “Chiến lược gia” nào, để trở thành nhà lãnh đạo có tư duy chiến lược toàn diện, bạn cần không ngừng rèn luyện và cân bằng giữa các năng lực chiến lược khác nhau. Dưới đây là 5 hướng phát triển giúp lãnh đạo nâng tầm tư duy chiến lược:

• Mở rộng góc nhìn thông qua phân tích đa chiều: Thay vì chỉ dựa vào kinh nghiệm cá nhân, hãy thường xuyên phân tích dữ liệu, xu hướng ngành và hành vi khách hàng để đưa ra quyết định có cơ sở. Việc kết hợp giữa trực giác lãnh đạo và tư duy dữ liệu (data-driven thinking) giúp bạn tránh rơi vào bẫy chủ quan khi hoạch định chiến lược
• Học cách “zoom in – zoom out” trong tư duy chiến lược: Một nhà chiến lược giỏi không chỉ biết nhìn xa (zoom out) để định hướng tầm nhìn, mà còn nhìn gần (zoom in) để đảm bảo chiến lược có thể triển khai thực tế. Rèn luyện khả năng chuyển đổi linh hoạt giữa hai cấp độ này giúp bạn vừa vững về tầm nhìn, vừa mạnh trong thực thi.
• Xây dựng năng lực phản tư và học hỏi liên tục: Tư duy chiến lược không phải là “tài năng bẩm sinh”, mà là năng lực được phát triển qua trải nghiệm và phản tư (reflection). Sau mỗi giai đoạn, hãy nhìn lại: điều gì hiệu quả, điều gì cần điều chỉnh, và bạn đã học được gì về mô hình vận hành doanh nghiệp.
• Phát triển đội ngũ tư duy chiến lược cùng bạn: Chiến lược không thể chỉ nằm trong đầu CEO. Một đội ngũ hiểu chiến lược, biết đặt câu hỏi “tại sao” và chủ động đề xuất giải pháp mới sẽ giúp tổ chức linh hoạt và sáng tạo hơn.
• Rèn luyện khả năng cân bằng giữa tầm nhìn và thực thi: Một chiến lược hay nhưng không khả thi sẽ không mang lại kết quả. Ngược lại, tập trung quá nhiều vào hành động mà thiếu định hướng dài hạn sẽ khiến doanh nghiệp “chạy mà không đến đích”. Lãnh đạo cần học cách cân bằng giữa tư duy dài hạn và hiệu quả ngắn hạn.

Phát triển năng lực chiến lược toàn diện là hành trình không ngừng học hỏi, quan sát và điều chỉnh. Một nhà lãnh đạo vững vàng chiến lược là người biết kết hợp giữa tư duy sâu – hành động linh hoạt, đội ngũ đồng hành mạnh mẽ.

Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, sự khác biệt giữa một doanh nghiệp phát triển bền vững và một doanh nghiệp trì trệ chính là chất lượng lãnh đạo. Nhiều nhà quản lý than phiền về nhân sự chưa giỏi, nhưng thực tế, vấn đề không nằm ở con người  mà nằm ở cách lãnh đạo chưa đúng. 

Hiểu được nhu cầu đó, Trường Doanh Nhân HBR xây dựng Khóa học “Xây dựng năng lực lãnh đạo phát triển đội nhóm & văn hóa doanh nghiệp” được thiết kế giúp chủ doanh nghiệp, quản lý cấp trung và đội ngũ kế cận rèn luyện kỹ năng lãnh đạo toàn diện, từ quản trị con người, dẫn dắt đội ngũ cho đến xây dựng văn hóa tổ chức. 

Bạn muốn trở thành nhà lãnh đạo truyền cảm hứng, dẫn dắt đội ngũ vững mạnh và kiến tạo văn hóa doanh nghiệp bền vững? Đến với Khóa học giúp các lãnh đạo sẽ: 

• Thấu hiểu bản thân & phong cách lãnh đạo riêng biệt.
• Trang bị tư duy lãnh đạo hiện đại & năng lực chiến lược dài hạn.
• Xây dựng thói quen & hệ điều hành làm việc hiệu suất cao.
• Ứng dụng công cụ DISC/MBTI trong quản trị & giao tiếp đội nhóm.
• Tuyển – giữ – phát triển nhân sự theo khung năng lực.
• Làm chủ kỹ năng Coaching & phản hồi hiệu quả.
• Xây dựng văn hóa doanh nghiệp như lợi thế cạnh tranh dài hạn.
• Tạo môi trường làm việc tích cực, đội ngũ tự nguyện cống hiến.

Hãy đăng ký ngay khóa học “Xây dựng năng lực lãnh đạo phát triển đội nhóm & văn hóa doanh nghiệp” tại Trường Doanh nhân HBR để phát triển kỹ năng lãnh đạo đột phá và đưa tổ chức của bạn tiến xa hơn!

Mỗi nhà lãnh đạo đều mang trong mình “chất” chiến lược riêng, có người mạnh mẽ, quyết đoán như The King, có người sáng tạo, linh hoạt như The Prince, hay sâu sắc, điềm tĩnh như The Elder. Không có kiểu nào “tốt nhất”, chỉ có kiểu phù hợp nhất với tầm nhìn và hoàn cảnh doanh nghiệp. Hiểu mình là ai trong 5 kiểu Chiến lược gia chính là bước khởi đầu của hành trình lãnh đạo thông minh nơi bạn biết phát huy thế mạnh, nhận diện điểm cần phát triển và tạo nên phong cách lãnh đạo độc bản. Bởi chiến lược vững chắc không chỉ nằm trên giấy, mà nằm trong tư duy và bản lĩnh của người lãnh đạo.