TUYỂN NGƯỜI PHÙ HỢP VỚI VĂN HÓA CÔNG TY ĐỂ XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ VỮNG MẠNH

Tuyển người phù hợp với văn hóa công ty không chỉ giúp tăng cường hiệu quả làm việc mà còn là yếu tố then chốt để xây dựng một đội ngũ vững mạnh và gắn kết. Từ đó giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và gia tăng sự hài lòng của nhân viên. Hãy cùng Trường Doanh Nhân HBR tìm hiểu những chiến lược quan trọng để tuyển người phù hợp với văn hóa công ty trong bài viết dưới đây. 

1. Tuyển người phù hợp với văn hóa công ty là gì?

Văn hóa doanh nghiệp rất phong phú và đa dạng. Đó là bởi mỗi công ty có quy mô và lĩnh vực hoạt động khác nhau, do đó môi trường và phương thức làm việc cũng không giống nhau. Chính vì vậy, việc xác định khái niệm "phù hợp văn hóa" có thể khá phức tạp và có thể thay đổi tùy vào từng trường hợp cụ thể.

Tuy nhiên, theo Mr. Tony Dzung mô tả, “phù hợp văn hóa” là khả năng của một nhân sự trong việc thích nghi và hòa nhập với các giá trị cốt lõi, thái độ và hành vi làm việc đặc trưng của doanh nghiệp.” 

Như vậy, tuyển dụng người phù hợp với văn hóa công ty có thể được hiểu khái quát như sau: “Đây là quá trình tìm kiếm ứng viên không chỉ đáp ứng được yêu cầu chuyên môn mà còn có khả năng làm việc nhất quán với các giá trị và “đặc điểm tính cách” của doanh nghiệp.”

Mr. Tony Dzung, Chủ tịch Hội đồng quản trị HBR Holdings lưu ý rằng, khái niệm "phù hợp với văn hóa của công ty” đôi khi có thể bị bóp méo do những đánh giá chủ quan của người làm tuyển dụng. Họ có thể đưa ra quyết định dựa trên cảm nhận cá nhân, thay vì xem xét lợi ích tổng thể và mức độ phù hợp với tổ chức. 

Để tránh tình trạng này, chúng ta cần thiết lập một ranh giới rõ ràng giữa những nhân sự thực sự phù hợp với văn hóa công ty và những người không phù hợp. Cụ thể như sau:

2. Lợi ích của việc tuyển người phù hợp với văn hóa doanh nghiệp

Mr. Tony Dzung chia sẻ: “Một nhân sự có thể có kiến thức, kỹ năng chuyên môn giỏi nhưng không có giá trị cốt lõi phù hợp với văn hoá doanh nghiệp thì sớm muộn gì cũng sẽ bị đào thải. Đó là lý do vì sao doanh nghiệp tuyển được người nhưng không gắn bó lâu dài.”

Theo đó, tuyển dụng người phù hợp văn hóa mang lại nhiều lợi ích không chỉ về hiệu quả công việc mà còn về sự phát triển bền vững của tổ chức. Dưới đây là một số lợi ích quan trọng khi tổ chức chú trọng vào yếu tố văn hóa trong tuyển dụng:

• Tăng năng suất và hiệu quả công việc: Nhân viên phù hợp văn hóa dễ dàng hòa nhập với đội nhóm, đồng thuận với cách làm việc chung, từ đó nâng cao năng suất, giảm sai sót và tạo ra môi trường làm việc hiệu quả, giúp tổ chức phát triển bền vững.
• Giảm tỷ lệ nghỉ việc và giảm chi phí thay thế nhân sự: Nhân viên phù hợp với văn hóa sẽ công ty sẽ cảm thấy gắn bó và hài lòng, từ đó ít có xu hướng nghỉ việc. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí tuyển dụng, đào tạo và các khoản chi phí gián tiếp khác. 
• Củng cố văn hóa và tầm nhìn của doanh nghiệp: Tuyển dụng nhân viên phù hợp văn hóa doanh nghiệp sẽ bảo vệ và duy trì các giá trị cốt lõi của tổ chức. Khi các thành viên chia sẻ cùng một tầm nhìn, tổ chức dễ dàng đạt được mục tiêu và phát triển mạnh mẽ.
• Tăng cường sự gắn kết của đội ngũ nhân viên: Những nhân viên phù hợp với văn hoá công ty sẽ chia sẻ chung giá trị cốt lõi, từ đó gắn kết và hoà hợp với nhau, giảm thiểu mâu thuẫn nội bộ.
• Tạo ra môi trường thân thiện, cởi mở: Khi nhân viên phù hợp với văn hóa doanh nghiệp, họ sẽ dễ dàng hòa nhập vào môi trường làm việc. Điều này tạo ra một không gian giao tiếp cởi mở, nơi mọi người cảm thấy thoải mái chia sẻ ý tưởng và tương tác với nhau.
• Phát huy được tính sáng tạo và đổi mới: Những nhân viên phù hợp với giá trị chung của công ty sẽ cảm thấy thoải mái để đóng góp ý tưởng. Sự đồng thuận trong văn hóa công ty sẽ khuyến khích sự sáng tạo, giúp tổ chức luôn duy trì sự linh hoạt và bắt kịp xu hướng thị trường.
• Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Nhân viên gắn kết với văn hóa công ty sẽ tạo ra trải nghiệm khách hàng tuyệt vời. Sự nhiệt tình và đam mê trong công việc của nhân viên sẽ truyền tải tinh thần này đến khách hàng, giúp nâng cao sự hài lòng và trung thành của khách hàng. 

3. Cách tuyển người phù hợp với văn hoá công ty

Vậy làm thế nào để tuyển dụng người phù hợp với văn hoá công ty? Mr. Tony Dzung gợi ý doanh nghiệp có thể tham khảo các bước dưới đây:

3.1. Lãnh đạo phải hiểu mình để xây dựng văn hóa doanh nghiệp rõ ràng

Để tuyển dụng người phù hợp với văn hoá doanh nghiệp, trước tiên lãnh đạo cần phải hiểu rõ chính mình để đưa ra các giá trị cốt lõi mà công ty muốn theo đuổi. Một bộ giá trị rõ ràng và vững chắc sẽ là nền tảng giúp xây dựng văn hóa bền vững cho tổ chức.

Theo đó, Mr Tony Dzung cho rằng lãnh đạo cần thường xuyên đặt ra những câu hỏi quan trọng để tự kiểm tra giá trị cốt lõi của văn hóa công ty:

• Lãnh đạo có thường xuyên nhắc về các giá trị cốt lõi, có ám ảnh về nó hay không?: Đây là yếu tố quyết định nếu các giá trị cốt lõi có được duy trì và truyền tải đến toàn bộ nhân viên.
• Lãnh đạo có sẵn sàng dành cả đời mình để sống với các giá trị cốt lõi đó không?: Điều này thể hiện mức độ cam kết và quyết tâm của lãnh đạo trong việc duy trì và phát triển văn hóa doanh nghiệp.
• Lãnh đạo có phải là hiện thân của các giá trị cốt lõi đó không?: Lãnh đạo phải là hình mẫu cho nhân viên noi theo, bởi họ chính là người đầu tiên thể hiện và thực thi các giá trị này trong công việc hàng ngày.
• Lãnh đạo có sẵn sàng hy sinh lợi nhuận để bảo vệ giá trị cốt lõi không?: Sự trung thực và kiên định với các giá trị cốt lõi sẽ đảm bảo rằng doanh nghiệp không chỉ thành công về mặt tài chính mà còn phát triển một cách bền vững và có đạo đức.

>>> Xem thêm: DUY TRÌ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP ĐỂ LUÔN KHÁC BIỆT VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

3.2. Nhà tuyển dụng cần hiểu rõ văn hoá doanh nghiệp

Trên cơ sở các giá trị cốt lõi đã được xây dựng ở bước 1, nhà tuyển dụng cần phải nắm vững chúng để truyền tải một cách rõ ràng cho ứng viên, đồng thời nhận diện ứng viên phù hợp với những giá trị này. 

Văn hóa doanh nghiệp bao gồm cả các yếu tố hữu hình và vô hình như giá trị cốt lõi, sứ mệnh, các quy định công ty, phong cách làm việc, thái độ ứng xử, đồng phục và chính sách đãi ngộ…

Để hiểu rõ về văn hoá doanh nghiệp, nhà tuyển dụng có thể bắt đầu bằng cách trả lời những câu hỏi cụ thể sau:

• Môi trường làm việc có khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới không? Công ty có ủng hộ việc thử nghiệm và học hỏi từ những thất bại hay không?
• Quy trình ra quyết định trong công ty có mang tính tập thể và cộng tác không, hay do một vài cá nhân có quyền lực quyết định tất cả?
• Công ty có thường xuyên công nhận và khen thưởng các thành tích của nhân viên không? Hay thành tích công việc được nhìn nhận thông qua các yếu tố khác như quy trình hay sự đóng góp vào nhóm?
• Có các hoạt động giao lưu, gắn kết trong công ty không, ví dụ như các sự kiện teambuilding, các bữa ăn chung hay các hoạt động ngoài giờ? Môi trường có thân thiện, cởi mở, và tạo điều kiện cho các nhân viên kết nối với nhau không?
• Công ty có hỗ trợ công việc từ xa hay linh hoạt giờ làm để tăng tính linh động cho nhân viên không? Hay tất cả công việc đều yêu cầu nhân viên làm việc tại văn phòng với lịch trình cố định?
• Công ty có tạo ra cơ hội học hỏi, thăng tiến và phát triển nghề nghiệp cho nhân viên không? Hay các cơ hội thăng tiến bị hạn chế và sự phát triển nghề nghiệp không được khuyến khích?

3.3. Bổ sung phần mô tả văn hóa trong các tin tuyển dụng

Sau khi nhà tuyển dụng đã xác định được cốt lõi văn hóa của doanh nghiệp, bước tiếp theo là truyền tải thông tin này đến ứng viên qua các tin tuyển dụng. Để đảm bảo tính rõ ràng và thu hút đúng đối tượng, nhà tuyển dụng cần bổ sung phần mô tả chi tiết về văn hóa doanh nghiệp trong bản tin tuyển dụng.

Cụ thể, trong phần mô tả văn hóa, nhà tuyển dụng nên nêu rõ các yếu tố đặc trưng của môi trường làm việc như:

• Phong cách làm việc: Giới thiệu về môi trường làm việc là nghiêm túc hay linh hoạt, sáng tạo.
• Lịch trình làm việc: Nêu rõ giờ giấc làm việc, tính cố định của thời gian làm việc và có các cơ hội làm việc từ xa hay không.
• Cách thức làm việc: Mô tả các hoạt động trong phòng ban, như làm việc nhóm hay cá nhân, mức độ độc lập hay hợp tác cần thiết trong công việc.
• Mối quan hệ giữa các nhân viên và lãnh đạo: Phong cách lãnh đạo trong công ty như thế nào, có thân thiện và gần gũi hay mang tính quyền lực rõ ràng.

3.4. Trao đổi cởi mở về văn hóa doanh nghiệp với ứng viên khi phỏng vấn

Phỏng vấn là cơ hội quan trọng để nhà tuyển dụng đánh giá mức độ phù hợp của ứng viên với văn hóa doanh nghiệp. 

“Trong khi các thông tin trên CV chỉ mang tính chủ quan và có thể không phản ánh đúng khả năng hòa nhập văn hóa, phỏng vấn là một buổi trao đổi trực tiếp giúp nhà tuyển dụng hiểu rõ hơn về ứng viên.” - Mr. Tony Dzung nhận định.

Để đánh giá chính xác khả năng thích nghi của ứng viên, nhà tuyển dụng cần tạo ra một môi trường trao đổi cởi mở trong buổi phỏng vấn. Điều này giúp cả ứng viên và nhà tuyển dụng có cơ hội trao đổi và làm rõ những kỳ vọng và giá trị của tổ chức. 

Theo đó, Mr. Tony Dzung lưu ý rằng nhà tuyển dụng nên tránh tạo cảm giác nghiêm trọng, vì ứng viên có thể trả lời những câu hỏi theo cách mà họ nghĩ nhà tuyển dụng muốn nghe, thay vì thể hiện bản chất thật sự của mình.

Quan trọng hơn, nhà tuyển dụng cần minh bạch về văn hóa doanh nghiệp, chia sẻ cả những điểm yếu hoặc thách thức mà công ty đang đối mặt. Việc này giúp ứng viên hiểu rõ môi trường làm việc thực tế, tránh cảm giác thất vọng khi không hòa nhập tốt sau khi gia nhập công ty. 

3.5. Sử dụng bộ câu hỏi phỏng vấn để đánh giá mức độ phù hợp với văn hóa của ứng viên

Mặc dù việc tạo ra một không gian đối thoại cởi mở trong buổi phỏng vấn là rất quan trọng, nhưng nhà tuyển dụng cần chủ động kiểm soát câu chuyện để đảm bảo đánh giá được mức độ phù hợp văn hóa của ứng viên. Để làm được điều này, chuẩn bị một bộ câu hỏi liên quan đến giá trị cốt lõi trong văn hóa công ty là rất cần thiết. 

Dưới đây là các câu hỏi mẫu giúp nhà tuyển dụng đánh giá khả năng thích nghi của ứng viên với văn hóa doanh nghiệp:

3.6. Liên hệ với những người được giới thiệu tham khảo

Liên lạc với những người tham khảo là bước quan trọng trong quy trình tuyển dụng mà nhiều nhà tuyển dụng bỏ qua. 

Việc này giúp xác thực thông tin về ứng viên từ một góc nhìn khách quan hơn, đặc biệt khi những người tham khảo này đã từng làm việc trực tiếp với ứng viên. Họ có thể cung cấp thông tin về khả năng làm việc nhóm, thái độ với công việc, và cách ứng viên hòa nhập với văn hóa tổ chức trước đây.

Khi liên hệ với những người này, Mr. Tony Dzung gợi ý nhà tuyển dụng cần chủ động thu thập các thông tin liên quan đến sự hài lòng hoặc không hài lòng của ứng viên với văn hóa công ty cũ. Điều này giúp so sánh mức độ tương đồng giữa văn hoá của hai công ty và đánh giá lại mức độ phù hợp của ứng viên với văn hóa tổ chức hiện tại.

3.7. Tạo cơ hội để ứng viên gặp mặt với đội nhóm làm việc

Trước khi đưa ra quyết định cuối cùng về việc tuyển dụng, Mr. Tony Dzung cho rằng nhà tuyển dụng nên tạo cơ hội cho ứng viên gặp gỡ đội nhóm mà họ sẽ làm việc cùng. Dù ứng viên có phù hợp với công việc và văn hóa công ty, nhưng nếu họ không thể hòa nhập với các thành viên trong nhóm, việc hợp tác và phát huy hiệu quả công việc sẽ gặp phải nhiều khó khăn.

Để kiểm tra sự phù hợp với đội nhóm, nhà tuyển dụng có thể tổ chức các buổi gặp mặt trực tiếp hoặc các cuộc thảo luận công việc nhỏ. Đây là cơ hội để các thành viên trong nhóm hiểu được phong cách làm việc của ứng viên và đánh giá xem ứng viên có thể hòa nhập và cộng tác tốt hay không. 

3.8. Hỗ trợ nhân viên mới hòa nhập nhanh chóng

Sau khi tuyển dụng thành công ứng viên phù hợp, bước tiếp theo là đảm bảo rằng họ có thể hòa nhập nhanh chóng vào môi trường văn hóa của tổ chức. 

Để đảm bảo sự hòa nhập hiệu quả, các công tác chuẩn bị như sắp xếp chỗ ngồi, cung cấp tài khoản làm việc, và chỉ định người hướng dẫn (onboarding) cần được thực hiện trước khi nhân viên mới bắt đầu. 

Việc cung cấp đầy đủ thông tin và tài liệu cần thiết cũng rất quan trọng để tránh tình trạng nhân viên mới cảm thấy lúng túng, giúp họ nhanh chóng làm quen với công việc và văn hóa của công ty - Mr. Tony Dzung nhấn mạnh. 

4. Bật mí 6 tips tuyển người phù hợp với văn hoá công ty hiệu quả

Để đảm bảo việc tuyển dụng ứng viên phù hợp với văn hóa doanh nghiệp diễn ra suôn sẻ, Mr. Tony Dzung gợi ý nhà tuyển dụng cần áp dụng một số tips quan trọng sau trong buổi phỏng vấn:

• Xem xét mức độ hòa nhập và khả năng phát triển văn hóa doanh nghiệp: Đảm bảo rằng ứng viên có thể hòa hợp với văn hóa công ty hoặc thậm chí nâng cao giá trị của nó. Nếu công ty đang duy trì một văn hóa học tập liên  tục,hãy ưu tiên những ứng viên có khả năng tiếp tục phát triển văn hoá đó.
• Lưu tâm đến mục tiêu tương lai của doanh nghiệp: Ưu tiên những ứng viên có khả năng lãnh đạo và phát triển đội nhóm theo hướng phù hợp với chiến lược dài hạn của công ty.
• Chuẩn bị bộ câu hỏi phản ánh nét văn hóa đặc thù của bộ phận: Các câu hỏi cần được thiết kế sao cho phản ánh đúng văn hóa làm việc của từng phòng ban. Ví dụ, phòng marketing và bán hàng sẽ có những cách thức làm việc và mục tiêu khác nhau, cần chú ý đến sự phù hợp này khi phỏng vấn.
• Tham vấn từ những người từng tiếp xúc với ứng viên: Hỏi ý kiến từ những người đã tiếp xúc với ứng viên, chẳng hạn như nhân viên tiếp tân hoặc nhân viên an ninh, để đánh giá cách họ tương tác trong môi trường công sở.
• Ứng viên có quyền xem xét mức độ phù hợp của doanh nghiệp: Cung cấp cho ứng viên cơ hội quan sát và trải nghiệm công việc, từ đó họ có thể tự đánh giá liệu doanh nghiệp của bạn có phù hợp với định hướng và mong muốn của họ hay không. 
• Tôn trọng cá tính, sở thích cá nhân của ứng viên: Tuyển dụng người phù hợp với văn hóa doanh nghiệp không có nghĩa là phải triệt tiêu cá tính của các nhân viên. Tôn trọng sự khác biệt trong sở thích và lối sống của từng cá nhân sẽ giúp nhân viên cảm thấy thoải mái và không bị gò bó. 

5. Dấu hiệu nhận diện nhanh ứng viên không phù hợp với văn hoá công ty

Theo Mr. Tony Dzung, dưới đây là một số dấu hiệu mà nhà tuyển dụng cần lưu ý để nhận diện nhanh chóng những ứng viên không phù hợp với văn hoá công ty:

• Giá trị ứng viên theo đuổi không phù hợp với bộ giá trị cốt lõi của công ty: Một nhân viên không phù hợp với doanh nghiệp nếu họ chia sẻ các giá trị khác với giá trị cốt lõi của công ty. Ví dụ, nếu công ty luôn ưu tiên sự đổi mới và sáng tạo, một nhân viên chỉ làm theo quy trình cứng nhắc có thể không phù hợp.
• Ứng viên không trung thực: Đôi khi, ứng viên có thể chuẩn bị câu trả lời theo một cách hoàn hảo để gây ấn tượng với nhà tuyển dụng. Nếu nhận thấy ứng viên không thành thật, nhà tuyển dụng cần thăm dò thêm bằng các câu hỏi khác và yêu cầu những ví dụ cụ thể.
• Ứng viên kiêu ngạo, “cái gì cũng biết”: Tuyển dụng nhân viên tài năng là điều đáng mừng, nhưng nếu ứng viên thể hiện thái độ “cái gì cũng biết” và kiêu ngạo, đây có thể là dấu hiệu cần xem xét lại trước khi ra quyết định tuyển dụng. 
• Ứng viên có phong cách lãnh đạo khác văn hóa đội ngũ hiện tại: Khi tuyển dụng cho vị trí quản lý, cần phải xem xét sự phù hợp trong phong cách làm việc của ứng viên với nhóm hiện tại. Một ứng viên có phong cách lãnh đạo chuyên quyền có thể không phù hợp với nhóm nhân viên thích làm việc độc lập.
• Không tuân thủ chính sách công ty: Thắc mắc về chính sách công ty là bình thường, nhưng nếu ứng viên không tôn trọng hoặc không tuân thủ các chính sách, đây là dấu hiệu cảnh báo ứng viên không phù hợp. 

Tuyển người phù hợp với văn hóa công ty là một yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp đạt được sự phát triển bền vững. Việc lựa chọn ứng viên có thể hòa nhập và đóng góp vào nền văn hóa chung sẽ tạo ra một đội ngũ vững mạnh, giúp công ty vượt qua mọi thử thách. Trường Doanh Nhân HBR hy vọng rằng qua bài viết này, các nhà quản lý sẽ tối ưu hóa quy trình tuyển dụng để tìm ra những ứng viên phù hợp.