TINH THẦN KHỞI NGHIỆP: BÍ QUYẾT ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC THÀNH CÔNG BỀN VỮNG

Tinh thần khởi nghiệp không chỉ là khát vọng khởi tạo doanh nghiệp mới mà còn là động lực giúp doanh nghiệp duy trì sự đổi mới, thích ứng và phát triển bền vững. Cùng HBR khám phá những bí quyết để duy trì tinh thần khởi nghiệp trong tổ chức.

Những điểm chính của bài:

• Vai trò của tinh thần khởi nghiệp đối với doanh nghiệp, cá nhân người khởi nghiệp, xã hội và nền kinh tế

• Các yếu tố hình thành tinh thần khởi nghiệp như đam mê, khát vọng, khả năng chấp nhận rủi ro
• Lãnh đạo cần xây dựng văn hóa doanh nghiệp năng động, sáng tạo, lãnh đạo truyền cảm hứng,... để duy trì tinh thần khởi nghiệp 

1. Tinh thần khởi nghiệp là gì?

Tinh thần khởi nghiệp (Entrepreneurship) là tập hợp các giá trị, thái độ và hành vi phản ánh khát vọng sáng tạo, dám chấp nhận rủi ro và tìm kiếm cơ hội để tạo dựng giá trị mới cho xã hội và thị trường. Đối với doanh nghiệp, tinh thần này là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng và sự bền vững.

Như Peter F. Drucker từng chia sẻ: "Tinh thần khởi nghiệp là luôn tìm kiếm sự thay đổi, phản ứng với nó và khai thác nó như một cơ hội" (trích Đổi mới và khởi nghiệp). Tinh thần này không chỉ liên quan đến việc thành lập doanh nghiệp mới, mà còn bao gồm khả năng đổi mới liên tục trong các tổ chức hiện tại.                                

Tại Việt Nam, trong thập kỷ qua, tinh thần khởi nghiệp đã trở thành một xu hướng mạnh mẽ. Các chương trình hỗ trợ quốc gia, sự phát triển của quỹ đầu tư mạo hiểm và hệ sinh thái Startup đã giúp tinh thần khởi nghiệp trở thành một yếu tố văn hóa trong cộng đồng doanh nhân trẻ, góp phần định hình tư duy phát triển bền vững cho doanh nghiệp và nền kinh tế.

2. Vai trò của tinh thần khởi nghiệp

Tinh thần khởi nghiệp không chỉ là yếu tố cốt lõi đối với người khởi nghiệp và doanh nghiệp, mà còn có tác động sâu rộng đến xã hội và nền kinh tế. Dưới đây là 3 đối tượng đóng vai trò lớn trong tinh thần khởi nghiệp:

• Doanh nghiệp
• Người khởi nghiệp
• Xã hội và nền kinh tế

2.1. Vai trò đối với doanh nghiệp

Tinh thần khởi nghiệp là yếu tố giúp doanh nghiệp phát triển và duy trì sự bền vững trong thị trường đầy biến động:

• Khả năng đổi mới liên tục: Doanh nghiệp với tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ sẽ luôn tìm kiếm cơ hội cải tiến sản phẩm, dịch vụ và quy trình làm việc. Điều này không chỉ giúp tạo ra sự khác biệt mà còn đáp ứng nhu cầu thay đổi của thị trường.
• Tăng trưởng và mở rộng thị trường: Tinh thần khởi nghiệp giúp doanh nghiệp tìm ra hướng đi mới, mở rộng thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh, từ đó thúc đẩy sự phát triển không ngừng.
• Quản trị rủi ro và khả năng thích ứng: Các doanh nghiệp có tinh thần khởi nghiệp luôn chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với rủi ro và biến động thị trường. Họ dễ dàng thích ứng và điều chỉnh chiến lược để tối ưu hóa cơ hội.
• Xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ: Tinh thần này cũng thúc đẩy một văn hóa doanh nghiệp sáng tạo, nơi mọi thành viên đều đóng góp vào quá trình đổi mới và phát triển, từ đó tạo ra môi trường làm việc tích cực và năng động.

2.2. Vai trò đối với người khởi nghiệp

Với người khởi nghiệp, tinh thần này mang lại rất nhiều lợi ích:

• Khả năng vượt qua thất bại: Tinh thần khởi nghiệp giúp cá nhân không sợ thất bại mà thay vào đó, họ xem thất bại như một cơ hội học hỏi và phát triển. Điều này giúp họ duy trì quyết tâm và tiếp tục theo đuổi mục tiêu dài hạn.
• Khả năng tìm kiếm cơ hội trong khó khăn: Những người khởi nghiệp có tinh thần mạnh mẽ sẽ biết cách tận dụng mọi tình huống để tìm ra cơ hội, thậm chí trong những lúc khó khăn nhất.
• Phát triển kỹ năng lãnh đạo: Tinh thần khởi nghiệp giúp người sáng lập phát triển khả năng lãnh đạo, quản lý đội nhóm và xây dựng chiến lược hiệu quả. Họ trở thành những người dẫn dắt, không chỉ trong doanh nghiệp mà còn trong cộng đồng khởi nghiệp.
• Xây dựng mạng lưới và kết nối: Người khởi nghiệp luôn chủ động xây dựng các mối quan hệ, kết nối với các đối tác, nhà đầu tư và cộng đồng doanh nhân. Điều này không chỉ giúp họ học hỏi mà còn mở ra nhiều cơ hội hợp tác và phát triển.

2.3. Vai trò đối với xã hội và nền kinh tế

Tinh thần khởi nghiệp có tác động mạnh mẽ và lâu dài đến sự phát triển của xã hội và nền kinh tế:

• Tạo việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Các doanh nghiệp khởi nghiệp là nguồn tạo ra hàng triệu cơ hội việc làm mới, giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và tăng cường ổn định xã hội.
• Khả năng đổi mới trong các ngành nghề truyền thống: Tinh thần khởi nghiệp đóng góp vào việc chuyển đổi các ngành công nghiệp truyền thống thông qua việc áp dụng các công nghệ mới và mô hình kinh doanh sáng tạo. Điều này giúp các ngành nghề này duy trì sự cạnh tranh và phát triển bền vững.
• Khuyến khích sáng tạo và đổi mới: Các doanh nghiệp khởi nghiệp là nơi cung cấp các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề xã hội, góp phần giải quyết các thách thức lớn và mang lại giá trị mới cho cộng đồng.
• Tạo ra sự phát triển bền vững cho nền kinh tế: Tinh thần khởi nghiệp thúc đẩy sự đa dạng hóa nền kinh tế quốc gia, giúp nền kinh tế không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ trong môi trường toàn cầu hóa.
• Góp phần vào cải thiện chất lượng cuộc sống: Các sản phẩm và dịch vụ mới từ các doanh nghiệp khởi nghiệp có thể thay đổi cách sống, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đồng thời cải thiện môi trường xã hội và tăng cường sự công bằng trong nền kinh tế.

3. Các yếu tố hình thành tinh thần khởi nghiệp

Tinh thần khởi nghiệp không phải tự nhiên mà có, nó được hình thành từ một tập hợp các yếu tố quan trọng, giúp người khởi nghiệp phát triển và duy trì động lực trong suốt hành trình xây dựng doanh nghiệp. 

Dưới đây là những yếu tố cơ bản hình thành tinh thần khởi nghiệp:

• Đam mê và khát vọng tạo dựng giá trị mới
• Khả năng chấp nhận rủi ro
• Tư duy sáng tạo và đổi mới
• Kiên trì và khả năng đối phó với thất bại
• Kỹ năng lãnh đạo và quản lý
• Mạng lưới và sự hỗ trợ từ cộng đồng
• Tinh thần tự chủ và độc lập

1 - Đam mê và khát vọng tạo dựng giá trị mới

Đam mê là yếu tố then chốt đầu tiên trong việc hình thành tinh thần khởi nghiệp. Khi có niềm đam mê mãnh liệt đối với một ý tưởng hoặc lĩnh vực, người khởi nghiệp sẽ không ngừng nỗ lực để biến ước mơ thành hiện thực. Khát vọng tạo dựng giá trị mới, mang lại sự thay đổi tích cực cho xã hội và thị trường là động lực chính giúp họ vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

2 - Khả năng chấp nhận rủi ro

Khởi nghiệp luôn đi kèm với rủi ro, từ tài chính đến thị trường, nhưng tinh thần khởi nghiệp đích thực là khả năng đối mặt và chấp nhận những rủi ro đó. Người khởi nghiệp sẵn sàng chấp nhận thất bại như một phần của quá trình học hỏi, vì họ hiểu rằng rủi ro và thất bại là một phần không thể thiếu trong hành trình xây dựng và phát triển doanh nghiệp.

3 - Tư duy sáng tạo và đổi mới

Tinh thần khởi nghiệp không thể thiếu khả năng sáng tạo và đổi mới. Các doanh nhân luôn tìm cách cải tiến sản phẩm, dịch vụ hoặc quy trình để tạo ra sự khác biệt trên thị trường. Họ không ngừng tìm kiếm cơ hội để đổi mới và phát triển, luôn đi trước một bước so với đối thủ.

4 - Kiên trì và khả năng đối phó với thất bại

Khởi nghiệp không bao giờ là một con đường thẳng, và sẽ luôn có những lúc khó khăn, thử thách hoặc thậm chí là thất bại. Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng trong tinh thần khởi nghiệp là khả năng kiên trì. Những người khởi nghiệp không bao giờ bỏ cuộc dễ dàng; họ học hỏi từ những thất bại và tiếp tục cải thiện để đạt được mục tiêu của mình.

5 - Kỹ năng lãnh đạo và quản lý

Kỹ năng lãnh đạo và quản lý đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển tinh thần khởi nghiệp. Một nhà khởi nghiệp thành công không chỉ là người có ý tưởng sáng tạo mà còn cần có khả năng lãnh đạo đội ngũ, quản lý tài chính và điều hành doanh nghiệp một cách hiệu quả. Kỹ năng này giúp duy trì sự ổn định và tạo ra một môi trường làm việc sáng tạo, đổi mới trong tổ chức.

6 - Mạng lưới và sự hỗ trợ từ cộng đồng

Một yếu tố quan trọng giúp hình thành tinh thần khởi nghiệp là mạng lưới hỗ trợ từ những người cùng chí hướng, cộng đồng doanh nhân, nhà đầu tư và các tổ chức hỗ trợ. Sự chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm từ các chuyên gia và đồng nghiệp có thể là yếu tố quan trọng giúp người khởi nghiệp vượt qua những khó khăn ban đầu, đồng thời mở rộng cơ hội hợp tác và phát triển.

7 - Tinh thần tự chủ và độc lập

Tinh thần khởi nghiệp cũng gắn liền với khả năng tự chủ và độc lập trong công việc. Người khởi nghiệp thường có tầm nhìn rõ ràng về mục tiêu của mình và tự mình đưa ra quyết định quan trọng trong quá trình xây dựng doanh nghiệp. Họ không sợ làm chủ và chịu trách nhiệm với những quyết định của mình, từ đó tạo dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.

4. Lãnh đạo cần làm gì để giữ được tinh thần khởi nghiệp trong doanh nghiệp?

Lãnh đạo đóng vai trò quyết định trong việc duy trì tinh thần khởi nghiệp trong doanh nghiệp. Họ không chỉ phải đưa ra chiến lược mà còn phải tạo ra môi trường khuyến khích sáng tạo và thử thách. Dưới đây là những việc mà nhà lãnh đạo nên thực hiện trong doanh nghiệp của mình để giữ được tinh thần khởi nghiệp:

• Xây dựng văn hóa doanh nghiệp năng động và sáng tạo
• Lãnh đạo gương mẫu và truyền cảm hứng
• Khuyến khích tinh thần hợp tác và đồng đội
• Tạo cơ hội học hỏi và phát triển
• Đưa ra mục tiêu và thách thức rõ ràng
• Chấp nhận rủi ro và thất bại như một phần của hành trình
• Thưởng và công nhận đóng góp của nhân viên

1 - Xây dựng văn hóa doanh nghiệp năng động và sáng tạo
Để duy trì tinh thần khởi nghiệp, doanh nghiệp cần tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới. Điều này bao gồm việc khuyến khích nhân viên đóng góp ý tưởng mới, thử nghiệm các giải pháp sáng tạo và không ngại thất bại. Một văn hóa doanh nghiệp cởi mở, nơi mà sự đổi mới được đón nhận và khuyến khích, sẽ giúp duy trì tinh thần khởi nghiệp.

2 - Lãnh đạo gương mẫu và truyền cảm hứng
Lãnh đạo trong doanh nghiệp phải là người truyền cảm hứng, dẫn dắt đội ngũ bằng ví dụ. Việc lãnh đạo không chỉ là quản lý mà còn là tạo động lực, khích lệ nhân viên vượt qua khó khăn và theo đuổi các mục tiêu mới. Một lãnh đạo có tầm nhìn sẽ giúp nhân viên luôn cảm thấy có mục tiêu rõ ràng và động lực để tiếp tục cố gắng.

XEM THÊM: LÃNH ĐẠO TRUYỀN CẢM HỨNG: GIẢI PHÁP KẾT NỐI ĐỘI NGŨ NHÂN SỰ

3 - Khuyến khích tinh thần hợp tác và đồng đội
Tinh thần khởi nghiệp không chỉ tồn tại ở mức độ cá nhân mà còn cần sự hợp tác nhóm. Doanh nghiệp cần xây dựng môi trường làm việc khuyến khích sự giao tiếp, chia sẻ ý tưởng và hỗ trợ lẫn nhau. Đội ngũ làm việc hiệu quả sẽ giúp duy trì sự sáng tạo và động lực trong công việc.

4 - Tạo cơ hội học hỏi và phát triển
Việc cung cấp các cơ hội học hỏi và phát triển kỹ năng cho nhân viên sẽ giúp duy trì tinh thần khởi nghiệp lâu dài. Các chương trình đào tạo, hội thảo và khóa học không chỉ giúp nâng cao kiến thức mà còn tạo động lực để nhân viên cải tiến và phát triển trong công việc.

5 - Đưa ra mục tiêu và thách thức rõ ràng
Các mục tiêu rõ ràng và thách thức hợp lý là yếu tố quan trọng giúp duy trì động lực làm việc trong doanh nghiệp. Khi nhân viên thấy được mục tiêu cần đạt và cảm thấy thử thách, họ sẽ luôn nỗ lực hết mình để hoàn thành công việc, giống như trong một dự án khởi nghiệp.

6 - Chấp nhận rủi ro và thất bại như một phần của hành trình
Tinh thần khởi nghiệp là chấp nhận rủi ro và học hỏi từ những thất bại. Doanh nghiệp cần tạo ra một không gian mà ở đó thất bại không phải là điều đáng sợ mà là cơ hội để học hỏi và cải thiện. Điều này giúp nhân viên không bị nản lòng mà vẫn giữ vững động lực làm việc.

7 - Thưởng và công nhận đóng góp của nhân viên
Một trong những cách để duy trì tinh thần khởi nghiệp là công nhận và thưởng cho những nỗ lực và đóng góp của nhân viên. Việc ghi nhận thành tích và khích lệ kịp thời sẽ giúp nhân viên cảm thấy có giá trị, từ đó duy trì đam mê và nỗ lực trong công việc.

Tinh thần khởi nghiệp là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp duy trì sự đổi mới, thích ứng và phát triển bền vững trong môi trường đầy biến động. Việc xây dựng một văn hóa sáng tạo, khuyến khích sự đổi mới và chấp nhận rủi ro không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua thử thách mà còn tạo dựng được một nền tảng vững chắc cho tương lai. 

Đối với lãnh đạo, việc truyền cảm hứng, khích lệ đội ngũ và hỗ trợ sự phát triển không ngừng của nhân viên là chìa khóa để giữ vững tinh thần khởi nghiệp và hướng tới thành công bền vững. Hãy bắt đầu áp dụng ngay những bí quyết này để tạo ra một doanh nghiệp không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ và bền vững trong tương lai.