CHUYỂN ĐỔI KÉP - XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN TẤT YẾU CHO DOANH NGHIỆP

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu thay đổi nhanh chóng, chuyển đổi kép – kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang trở thành hướng đi tất yếu cho doanh nghiệp. Không chỉ giúp tối ưu hóa vận hành, nâng cao hiệu suất mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững. Vậy doanh nghiệp cần làm gì để chuyển đổi kép thành công? Hãy cùng Trường Doanh Nhân HBR khám phá trong bài viết dưới đây. 

1. Chuyển đổi kép là gì?

Bàn về xu hướng chuyển đổi kép, Mr. Tony Dzung, Chủ tịch Hội đồng quản trị HBR Holdings nhận thấy: “Nhận thức của các doanh nghiệp hiện nay về chuyển đổi kép vẫn còn hạn chế, mặc dù đây là yếu tố quan trọng để tăng trưởng bền vững. Không ít doanh nghiệp còn mơ hồ về khái niệm chuyển đổi kép, lúng túng trong việc ứng dụng thực tế. Điều này khiến quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh diễn ra rời rạc, chưa tạo được sự kết nối để tối ưu hóa hiệu quả.”

Vậy chuyển đổi kép là gì?

Chuyển đổi kép (Dual Transformation) là sự kết hợp giữa hai xu hướng quan trọng trong thời đại hiện nay: chuyển đổi số (Digital Transformation) và chuyển đổi xanh (Green Transformation). Đây là một chiến lược phát triển toàn diện nhằm giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất kinh doanh thông qua công nghệ số và đồng thời thực hiện các giải pháp phát triển bền vững, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

• Chuyển đổi số: Đây là quá trình ứng dụng công nghệ để cải tiến hoạt động, quản lý và cung cấp dịch vụ nhằm nâng cao hiệu quả vận hành và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Nhờ các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data) và điện toán đám mây, doanh nghiệp có thể linh hoạt thích nghi với sự thay đổi của thị trường và đáp ứng tốt hơn nhu cầu khách hàng.
• Chuyển đổi xanh: Hướng đến một mô hình phát triển bền vững bằng cách tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ các tiêu chuẩn ESG, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp CSR và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero). 

Tại Diễn đàn Cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2024, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: “Hai cuộc chuyển đổi này sẽ thay đổi căn bản cuộc sống của tất cả chúng ta. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai thực thể song sinh, chúng song hành và hỗ trợ lẫn nhau. Nếu chúng ta muốn phát triển nhanh chóng, bạn phải thực hiện chuyển đổi số và nếu chúng ta muốn phát triển bền vững, chúng ta cũng phải thực hiện chuyển đổi xanh. Vì vậy, hai cuộc chuyển đổi này sẽ đảm bảo sự phát triển nhanh chóng và bền vững cho đất nước.”

2. Tác động của chuyển đổi kép đối với các lĩnh vực

Chuyển đổi kép có ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt của đời sống xã hội. Sự kết hợp giữa công nghệ số và giải pháp xanh đang tạo ra những thay đổi mạnh mẽ, định hình lại cách thức vận hành và phát triển của các ngành kinh tế - xã hội.

2.1. Tác động đến kinh tế: Nâng cao hiệu quả và tạo động lực tăng trưởng

Chuyển đổi kép đang mở ra cơ hội to lớn cho nền kinh tế toàn cầu. Theo Diễn đàn Kinh tế Thế Giới, các giải pháp số có thể giúp giảm 20% lượng khí thải toàn cầu đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên. Các công nghệ như AI, dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây đang giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, quản lý chuỗi cung ứng và thực hiện các chiến lược kinh doanh bền vững.

Theo Statista, chi tiêu toàn cầu cho chuyển đổi số năm 2024 dự kiến đạt 2,49 nghìn tỷ USD và có thể lên đến 3,9 nghìn tỷ USD vào năm 2027. Cùng với đó, nền kinh tế kỹ thuật số được dự báo sẽ tăng gấp đôi trong 5 năm tới, chủ yếu nhờ vào sự kết hợp giữa số hóa và mô hình kinh tế xanh.

Ngoài ra, chuyển đổi kép còn giúp tạo ra 200 triệu việc làm xanh vào năm 2050, bù đắp sự suy giảm trong các ngành công nghiệp phát thải cao như than đá và dầu mỏ. Các nền kinh tế tiên tiến như Trung Quốc, Mỹ, EU đang dẫn đầu xu hướng này với các khoản đầu tư lớn vào năng lượng sạch, công nghệ xanh, góp phần thúc đẩy GDP tăng trưởng từ 5% - 30%.

2.2. Tác động đến môi trường: Hướng tới phát triển bền vững

Chuyển đổi kép mang lại nhiều lợi ích cho môi trường khi giúp cắt giảm phát thải khí nhà kính, tối ưu hóa tài nguyên và thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo. Việc ứng dụng công nghệ số không chỉ nâng cao hiệu quả vận hành mà còn hỗ trợ giám sát, quản lý tài nguyên một cách chính xác, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến hệ sinh thái.

Tuy nhiên, chuyển đổi số cũng kéo theo sự gia tăng nhu cầu tiêu thụ năng lượng, đặc biệt từ trung tâm dữ liệu, thiết bị IoT và các nền tảng AI. Nếu không có giải pháp quản lý hợp lý, nó có thể gây ra tác động tiêu cực đến môi trường. 

Do đó, các doanh nghiệp cần kết hợp chặt chẽ hai quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh​ để cân bằng và tận dụng tối đa lợi ích của chuyển đổi số trong việc bảo vệ môi trường.

2.3. Tác động đến xã hội: thay đổi cách sống và nâng cao chất lượng cuộc sống

Không chỉ tác động đến kinh tế và môi trường, chuyển đổi kép còn góp phần xây dựng một xã hội bền vững hơn, công bằng hơn. Khi các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ và áp dụng các chính sách ESG, họ không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn cải thiện điều kiện làm việc, nâng cao phúc lợi cho nhân viên.

Về phía người tiêu dùng, chuyển đổi xanh đang thay đổi hành vi mua sắm và sinh hoạt hàng ngày. Ngày càng nhiều người ưa chuộng sản phẩm thân thiện với môi trường, sử dụng giao thông xanh và tham gia vào các sáng kiến tái chế. Điều này đang thúc đẩy một lối sống bền vững, giảm thiểu rác thải và hạn chế ô nhiễm.

Chuyển đổi số cũng góp phần thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền. Giáo dục trực tuyến, khám chữa bệnh từ xa, nền tảng thương mại điện tử giúp người dân ở vùng sâu vùng xa có thể tiếp cận dịch vụ tốt hơn. Điều này tạo ra sự công bằng xã hội, giảm bất bình đẳng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người.

3. Cơ hội cho doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi kép

Bàn về tác động của chuyển đổi kép đối với doanh nghiệp, Mr. Tony Dzung nhận định: “Chuyển đổi kép đang mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp, không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình vận hành, tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao sức cạnh tranh. Doanh nghiệp nào nhanh chóng triển khai chuyển đổi kép sẽ có lợi thế bền vững, thu hút nhà đầu tư và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng trong kỷ nguyên mới.”

3.1. Tiết kiệm chi phí - tối ưu hóa hoạt động kinh doanh

Theo Mr. Tony Dzung, một trong những lợi ích rõ rệt nhất của chuyển đổi kép chính là khả năng tiết kiệm chi phí đáng kể. 

• Khi doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số vào vận hành, các quy trình sẽ trở nên tự động hóa, giúp cắt giảm chi phí vận hành, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu suất. Theo Báo cáo IDC, 89% doanh nghiệp lớn trên toàn cầu đã triển khai chuyển đổi số, giúp tăng doanh thu lên 31% và tiết kiệm 25% chi phí hoạt động.
• Chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp giảm chi phí năng lượng bằng cách sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, giảm phát thải và chi phí xử lý rác thải. Việc áp dụng công nghệ tiết kiệm nước, hệ thống HVAC thông minh hay tái chế nguyên vật liệu cũng góp phần giảm mạnh chi phí vận hành trong dài hạn. 

3.2. Đổi mới sáng tạo - thúc đẩy cải tiến toàn diện

Chuyển đổi kép thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo không chỉ trong cách vận hành mà còn trong phát triển sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh.

• Chiến lược chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tiếp cận AI, dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây, từ đó tạo ra các sản phẩm cá nhân hóa, mô hình kinh doanh linh hoạt, đáp ứng nhu cầu thay đổi nhanh chóng của khách hàng. 
• Chuyển đổi xanh thúc đẩy các sáng kiến bền vững như thiết kế sản phẩm thân thiện với môi trường, tối ưu hóa chuỗi cung ứng xanh, giảm thiểu chất thải. Những thương hiệu như Tesla, Patagonia, IKEA đã ứng dụng thành công chiến lược này, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.

3.3. Xây dựng niềm tin - gia tăng giá trị thương hiệu

“Niềm tin khách hàng là một tài sản vô giá trong kinh doanh hiện đại, và chuyển đổi kép chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp xây dựng một thương hiệu mạnh mẽ hơn” - Mr. Tony Dzung nhận định.

• Chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp chứng minh cam kết bảo vệ môi trường và trách nhiệm xã hội (CSR). Theo Nielsen, 80% khách hàng sẵn sàng chi trả cao hơn cho những sản phẩm có yếu tố bền vững, và 70% muốn biết thương hiệu họ lựa chọn đóng góp gì cho xã hội. 
• Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp minh bạch hóa quy trình sản xuất, tối ưu trải nghiệm khách hàng. Các công nghệ như blockchain trong chuỗi cung ứng, AI hỗ trợ khách hàng 24/7 không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn tăng cường sự tin tưởng của người tiêu dùng.

3.4. Khả năng phục hồi - đối phó với biến động thị trường

Trong bối cảnh thị trường đầy biến động như hiện nay, khả năng thích ứng nhanh chóng và phục hồi mạnh mẽ là yếu tố sống còn đối với mọi doanh nghiệp. Theo đó, chuyển kép giúp doanh nghiệp: 

• Chuyển đổi số cung cấp khả năng dự báo xu hướng, tối ưu hóa chuỗi cung ứng, ra quyết định nhanh chóng dựa trên dữ liệu thời gian thực. Điều này giúp doanh nghiệp linh hoạt trong việc đối phó với các biến động kinh tế, gián đoạn chuỗi cung ứng và sự thay đổi nhu cầu khách hàng.
• Chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp giảm sự phụ thuộc vào tài nguyên không tái tạo, chủ động hơn trong việc quản lý rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu, chi phí năng lượng tăng cao và các quy định môi trường ngày càng khắt khe.

4. Những rào cản trong quá trình chuyển đổi kép

Theo Mr. Tony Dzung, chuyển đổi kép mang lại nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho doanh nghiệp. Đây là một quá trình thay đổi toàn diện, đòi hỏi doanh nghiệp phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cả về tài chính, công nghệ, nhân lực và chiến lược vận hành. 

4.1. Khó khăn về tài chính

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đều đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn ngay từ ban đầu. Doanh nghiệp cần chi tiêu cho việc nâng cấp hệ thống công nghệ, mua sắm thiết bị hiện đại và triển khai các quy trình sản xuất bền vững. 

Tuy nhiên, Mr. Tony Dzung nhận thấy rằng nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi hoặc các quỹ hỗ trợ chuyển đổi. Bên cạnh đó, chi phí vận hành ban đầu có thể tăng cao trước khi doanh nghiệp đạt được lợi ích từ chuyển đổi, tạo áp lực lớn về tài chính trong ngắn hạn.

4.2. Rào cản công nghệ và hạ tầng số

Mr. Tony Dzung cũng chỉ ra rằng một trong những thách thức lớn nhất khi chuyển đổi kép là sự chênh lệch trong khả năng tiếp cận và ứng dụng công nghệ mới. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa có nền tảng hạ tầng số đủ mạnh để tích hợp các công nghệ hiện đại như AI, dữ liệu lớn hay IoT. 

Việc triển khai hệ thống số hóa đòi hỏi sự đồng bộ từ phần mềm, phần cứng đến quy trình vận hành, trong khi nhiều doanh nghiệp vẫn đang sử dụng các phương thức quản lý truyền thống. Ngoài ra, tốc độ thay đổi công nghệ nhanh chóng cũng khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc lựa chọn và đầu tư đúng hướng.

4.3. Thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao

Theo chuyên gia Tony Dung, nhân sự là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của chuyển đổi kép, nhưng thực tế cho thấy Việt Nam vẫn thiếu nhân sự có chuyên môn về công nghệ số và phát triển bền vững. 

Doanh nghiệp không chỉ cần đội ngũ kỹ sư công nghệ mà còn cần những chuyên gia có kiến thức về ESG, quản lý chuỗi cung ứng bền vững và vận hành kinh tế tuần hoàn. Việc đào tạo lại nhân sự để đáp ứng yêu cầu mới cũng là một thách thức, đòi hỏi thời gian, nguồn lực và sự thay đổi tư duy trong tổ chức.

4.4. Thị trường tiêu thụ sản phẩm xanh còn hạn chế

Mr. Tony Dzung đánh giá: “Mặc dù nhu cầu về sản phẩm xanh đang tăng trên thế giới, nhưng tại Việt Nam, người tiêu dùng vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng chấp nhận mức giá cao hơn cho các sản phẩm thân thiện với môi trường.”

Điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc định giá sản phẩm và duy trì lợi nhuận khi áp dụng các quy trình sản xuất bền vững. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp vẫn đang phải cạnh tranh với các sản phẩm giá rẻ, chưa có tiêu chuẩn xanh rõ ràng, làm giảm động lực đầu tư vào chuyển đổi xanh.

4.5. Rào cản về chính sách và pháp lý

Các quy định về tiêu chuẩn ESG, phát triển bền vững và ưu đãi tài chính cho doanh nghiệp xanh chưa cụ thể, gây khó khăn trong việc triển khai thực tế. Ngoài ra, các thủ tục hành chính phức tạp cũng khiến doanh nghiệp mất nhiều thời gian và nguồn lực để tuân thủ các quy định mới.

5. Làm thế nào để doanh nghiệp chuyển đổi kép thành công?

Thấu hiểu những khó khăn trên của doanh nghiệp, để không bị bỏ lại phía sau trong cuộc chiến chuyển đổi kép, Mr. Tony Dzung đề xuất doanh nghiệp cần tiếp cận chiến lược một cách bài bản theo các bước dưới đây.

5.1. Đánh giá thực trạng và xác định mức độ sẵn sàng

Trước khi tiến hành chuyển đổi kép, doanh nghiệp cần đánh giá hiện trạng hoạt động, mức độ sẵn sàng trong cả chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Việc đánh giá này giúp doanh nghiệp xác định khoảng cách giữa thực trạng hiện tại và mục tiêu mong muốn trong tương lai.

Những yếu tố cần đánh giá

1 - Chuyển đổi số:

• Mức độ ứng dụng công nghệ trong vận hành
• Khả năng phân tích dữ liệu
• Mức độ tự động hóa
• Ứng dụng AI, IoT, điện toán đám mây

2 - Chuyển đổi xanh:

• Hiện trạng ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị)
• Mức tiêu thụ năng lượng và phát thải carbon
• Khả năng tái chế và sử dụng nguyên liệu bền vững
• Quy trình sản xuất thân thiện với môi trường

>>> Xem thêm: LỰA CHỌN ĐÚNG MÔ HÌNH CHUYỂN ĐỔI SỐ VÀ CÁCH TRIỂN KHAI HIỆU QUẢ

5.2. Xây dựng lộ trình chuyển đổi kép

Mr. Tony Dzung nhấn mạnh rằng doanh nghiệp cần thực hiện song song kế hoạch chuyển đổi số và chuyển đổi xanh để tạo ra sự tương hỗ lẫn nhau, tránh tình trạng thực hiện rời rạc từng chiến lược. Bởi lẽ, chuyển đổi kép không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất mà còn hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh hiệu quả hơn, hướng tới phát triển bền vững.

Theo đó, sau khi đánh giá hiện trạng, doanh nghiệp cần xây dựng một chiến lược chuyển đổi kép rõ ràng, đảm bảo các mục tiêu số hóa và bền vững được tích hợp chặt chẽ vào chiến lược kinh doanh tổng thể.

1 - Xác định mục tiêu ESG gắn với chiến lược kinh doanh

Thay vì chỉ xem ESG như một phần bổ sung, doanh nghiệp cần coi đây là yếu tố cốt lõi trong kế hoạch dài hạn. Chẳng hạn, một công ty sản xuất có thể đặt mục tiêu giảm 30% lượng khí thải carbon vào năm 2030, đồng thời ứng dụng AI và IoT để tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng trong dây chuyền sản xuất.

2 - Lập kế hoạch thực thi đồng bộ

Chuyển đổi số:

• Ứng dụng AI vào các hoạt động như quản lý và phân tích dữ liệu, chăm sóc khách hàng, sáng tạo nội dung,...
• Xây dựng hệ thống dữ liệu lớn để hỗ trợ cho công nghệ AI 
• Triển khai các hệ thống tự động hóa để tối ưu vận hành
• Sử dụng blockchain để nâng cao tính minh bạch trong chuỗi cung ứng

Chuyển đổi xanh:

• Đầu tư vào năng lượng tái tạo (điện mặt trời, gió)
• Áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn để giảm thiểu lãng phí tài nguyên, nhiên liệu
• Xây dựng quy trình sản xuất bền vững và giảm thiểu tác động môi trường

3 - Phân bổ nguồn lực hợp lý

• Huy động và phân bổ ngân sách hợp lý: Doanh nghiệp cần xác định rõ các khoản đầu tư cần thiết cho từng giai đoạn chuyển đổi, từ hạ tầng công nghệ đến các giải pháp xanh. Việc huy động vốn có thể đến từ nguồn nội bộ, các quỹ hỗ trợ chuyển đổi số - xanh của chính phủ, hoặc từ các đối tác quốc tế.
• Quản lý tài nguyên hiệu quả: Tận dụng tài nguyên hiện có một cách tối ưu, đào tạo nhân lực để đáp ứng yêu cầu mới, đồng thời thiết lập các chỉ số đánh giá để theo dõi hiệu quả của các khoản đầu tư vào chuyển đổi kép.

5.3. Chuyển đổi con người - Xây dựng văn hóa số và xanh

Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong chuyển đổi kép chính là con người. “Công nghệ có thể thay đổi nhưng yếu tố then chốt quyết định thành công của doanh nghiệp lại nằm ở cách đội ngũ nhân sự thích ứng và phát triển” - Mr. Tony Dzung nhấn mạnh.

1 - Lồng ghép chuyển đổi kép vào tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp

• Doanh nghiệp cần xác định rằng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không chỉ là xu hướng, mà là yếu tố cốt lõi trong chiến lược phát triển dài hạn
• Đưa các nguyên tắc số hóa và bền vững vào quy trình ra quyết định, cách vận hành và mục tiêu kinh doanh
• Ban lãnh đạo cần thể hiện cam kết mạnh mẽ với chuyển đổi kép, từ đó tạo động lực cho toàn bộ tổ chức cùng hướng tới mục tiêu chung
• Đẩy mạnh truyền thông nội bộ về chuyển đổi kép, giúp nhân viên hiểu rõ lợi ích của chuyển đổi kép

2 - Khuyến khích tư duy đổi mới và sẵn sàng thay đổi trong toàn bộ tổ chức

• Xây dựng môi trường làm việc khuyến khích thử nghiệm các giải pháp mới, chấp nhận rủi ro có tính toán
• Đề cao sự linh hoạt và khả năng thích ứng của nhân sự trong việc tiếp cận công nghệ mới và các tiêu chuẩn phát triển bền vững
• Tạo ra các nhóm đổi mới sáng tạo để thúc đẩy các sáng kiến trong doanh nghiệp

3 - Đào tạo nhân sự về năng lực số và ESG

Đào tạo kỹ năng số:

• Tổ chức các chương trình đào tạo về việc tích hợp các công nghệ số vào quá trình làm việc, ví  dụ như trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây…
• Tổ chức các buổi thực hành ứng dụng công nghệ vào công việc hàng ngày

Nâng cao hiểu biết về ESG và phát triển bền vững:

• Hướng dẫn nhân viên về các tiêu chuẩn ESG, chính sách xanh và trách nhiệm môi trường
• Đào tạo cách áp dụng mô hình làm việc tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu rác thải và sử dụng tài nguyên hiệu quả

5.4. Đo lường hiệu quả và cải tiến liên tục

Chuyển đổi kép là một quá trình diễn ra liên tục. Do đó, doanh nghiệp cần thường xuyên đo lường hiệu quả, đánh giá lại chiến lược và điều chỉnh khi cần thiết để đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.

Các chỉ số đo lường chính

• Mức độ giảm phát thải carbon
• Tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo
• Tốc độ tăng trưởng doanh thu từ nền kinh tế số
• Hiệu suất vận hành sau khi áp dụng công nghệ số

Bên cạnh việc đo lường, doanh nghiệp cũng cần có chiến lược cải tiến liên tục. Việc hợp tác với các tổ chức chuyên môn, chuyên gia ESG và công nghệ số giúp doanh nghiệp cập nhật những xu hướng mới nhất. Các sáng kiến thử nghiệm và tinh chỉnh chiến lược dựa trên dữ liệu thực tế từ thị trường cũng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quá trình chuyển đổi kép.

6. Các thành tựu chuyển đổi kép trên thế giới

Chuyển đổi kép đang ngày càng trở thành xu hướng tất yếu, giúp các quốc gia và doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất hoạt động đồng thời hướng tới sự phát triển bền vững. 

6.1. Mạng lưới điện thông minh

Chuyển đổi số đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của mạng lưới điện thông minh, cho phép tích hợp năng lượng tái tạo vào hệ thống điện một cách hiệu quả và linh hoạt. Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) được áp dụng để dự báo nhu cầu và cung cấp năng lượng, qua đó tối ưu hóa việc phân phối và giảm thiểu lãng phí.

Lợi ích của lưới điện thông minh:

• Hiệu quả: Giảm thiểu lãng phí năng lượng và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên.
• Khả năng phục hồi: Hệ thống điện có khả năng phục hồi nhanh chóng từ các sự cố và gián đoạn.
• Tính bền vững: Tăng cường việc sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu khí thải và phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
• Khả năng kiểm soát: Người tiêu dùng có thể theo dõi và kiểm soát việc sử dụng năng lượng của mình một cách chính xác.

6.2. Tự động hóa ngành nông nghiệp

Ngành nông nghiệp đang chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ nhờ vào việc áp dụng công nghệ chuyển đổi số. Nông nghiệp chính xác (Precision Agriculture) sử dụng các thiết bị kỹ thuật số như cảm biến và máy bay không người lái để thu thập và phân tích dữ liệu về đất đai và cây trồng, từ đó tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và nâng cao năng suất.

Lợi ích của tự động hoá nông nghiệp:

• Tăng năng suất: Sử dụng tài nguyên hiệu quả, từ đó cải thiện năng suất cây trồng.
• Giảm chi phí: Tiết kiệm chi phí sản xuất nhờ vào việc tối ưu hóa việc sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu và nước.
• Bền vững hơn: Giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường.
• Khả năng truy xuất nguồn gốc: Đảm bảo chất lượng sản phẩm và an toàn thực phẩm thông qua khả năng truy xuất nguồn gốc.

6.3. Tòa nhà thông minh

Chuyển đổi số đã giúp các tòa nhà trở nên "thông minh" nhờ vào việc tích hợp cảm biến kỹ thuật số và các hệ thống tự động hóa. Các tòa nhà này có thể kiểm soát các yếu tố như ánh sáng, điều hòa không khí và hệ thống thông gió để tối ưu hóa sử dụng năng lượng, giúp giảm chi phí vận hành và tác động đến môi trường.

Lợi ích của tòa nhà thông minh:

• Hiệu quả năng lượng: Giảm chi phí vận hành nhờ vào việc sử dụng năng lượng có chủ đích.
• Nâng cao trải nghiệm: Cung cấp môi trường sống và làm việc thoải mái cho người sử dụng.
• Tính bền vững: Giảm dấu chân carbon, hỗ trợ mục tiêu bền vững của doanh nghiệp.
• Sức hút thương mại: Tăng cường sức cạnh tranh và thu hút các đối tác, khách thuê có trách nhiệm với môi trường.

6.4. Chuyển đổi kép lĩnh vực sản xuất vật dụng

Trong ngành sản xuất, chuyển đổi kép đã mở ra các cơ hội mới thông qua việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn và công nghệ song sinh số. Các công ty có thể sử dụng song sinh số để mô phỏng và tối ưu hóa thiết kế sản phẩm, giảm thiểu rác thải và nâng cao hiệu quả tái sản xuất.

Lợi ích của chuyển đổi kép và kinh tế tuần hoàn:

• Tối ưu hóa thiết kế: Giảm thiểu việc sử dụng vật liệu và năng lượng thông qua các mô phỏng kỹ thuật số.
• Kéo dài vòng đời sản phẩm: Dự đoán các vấn đề tiềm ẩn và bảo trì hiệu quả, giúp kéo dài tuổi thọ sản phẩm.
• Tái sản xuất dễ dàng: Hướng dẫn tái sản xuất sản phẩm thông qua dữ liệu số, giảm chi phí và tăng hiệu quả.
• Giảm thiểu rác thải: Cải thiện quy trình sản xuất, giảm thiểu phế liệu và bảo vệ môi trường.

6.5. Chuyển đổi kép ngành tài chính

Lĩnh vực tài chính đang áp dụng chuyển đổi kép thông qua việc kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và các tiêu chí môi trường, xã hội và quản trị (ESG). AI giúp các nhà đầu tư phân tích dữ liệu bền vững và đưa ra quyết định đầu tư chính xác, từ đó thu hút vốn đầu tư và xây dựng lòng tin với các bên liên quan.

Lợi ích của tài chính bền vững:

• Hỗ trợ đầu tư có trách nhiệm: Giúp nhà đầu tư lựa chọn các công ty hoạt động bền vững.
• Quản lý rủi ro hiệu quả: Phân tích các rủi ro ESG và đề xuất chiến lược đầu tư thích hợp.
• Nâng cao hiệu quả hoạt động: Thúc đẩy cải thiện hiệu quả của doanh nghiệp thông qua minh bạch và trách nhiệm giải trình.
• Tăng cường khả năng tiếp cận vốn: Thu hút nhà đầu tư quan tâm đến các sáng kiến xanh.

6.6. Thành phố thông minh

Các thành phố thông minh sử dụng công nghệ số để tối ưu hóa các hệ thống đô thị, bao gồm giao thông, quản lý rác thải và hệ thống nước. Việc kết nối cảm biến và phân tích dữ liệu giúp cải thiện chất lượng sống, giảm thiểu tác động môi trường và thu hút doanh nghiệp đến với khu vực đô thị.

Lợi ích của thành phố thông minh:

• Nâng cao chất lượng cuộc sống: Cải thiện giao thông, an ninh và dịch vụ công.
• Thu hút doanh nghiệp và nhân lực: Tạo môi trường đầu tư hấp dẫn.
• Giảm thiểu tác động môi trường: Sử dụng năng lượng hiệu quả và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
• Thúc đẩy phát triển kinh tế: Tăng cường năng lực cạnh tranh và thu hút đầu tư cho thành phố.

6.7. Xu hướng làm việc từ xa

Đại dịch đã thúc đẩy xu hướng làm việc từ xa, giúp giảm thiểu nhu cầu di chuyển và hạn chế khí thải. Các công cụ cộng tác trực tuyến giúp tăng năng suất làm việc, đồng thời tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.

Lợi ích của làm việc từ xa và di chuyển xanh:

• Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu khí thải từ giao thông, giúp cải thiện chất lượng không khí.
• Tiết kiệm chi phí: Doanh nghiệp giảm chi phí văn phòng và nhân viên tiết kiệm chi phí di chuyển.
• Nâng cao năng suất: Cán bộ có thể làm việc hiệu quả hơn nhờ vào tính linh hoạt.
• Thu hút nhân tài: Doanh nghiệp có thể tiếp cận nhân tài toàn cầu nhờ vào chính sách làm việc linh hoạt.

6.8. Quản lý rác thải công nghệ

Công nghệ số đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề rác thải điện tử ngày càng gia tăng. Các nền tảng hỗ trợ sửa chữa, bán lại và tái chế thiết bị điện tử giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm thiểu rác thải ra môi trường.

Lợi ích của quản lý rác thải điện tử:

• Bảo vệ môi trường: Giảm ô nhiễm môi trường do rác thải điện tử.
• Tiết kiệm tài nguyên: Tái sử dụng các bộ phận và vật liệu từ thiết bị cũ.
• Nâng cao trách nhiệm xã hội: Thể hiện cam kết của doanh nghiệp đối với môi trường và cộng đồng.
• Mở ra cơ hội kinh doanh mới: Tạo ra thị trường mới cho thiết bị cũ và dịch vụ tái chế.

7. Tiềm năng chuyển đổi kép tại Việt Nam 

Chuyển đổi kép đang mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tối ưu hóa hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và hướng tới sự phát triển bền vững. Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ, sự phát triển của công nghệ và sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng, doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng xu hướng này để tạo ra lợi thế chiến lược trong dài hạn.

Việt Nam đang có những bước tiến đáng kể trong công nghệ số và đổi mới sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi kép. Theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam nắm giữ 15% trong tổng số 493 bằng sáng chế xanh tại các thị trường mới nổi, chỉ đứng sau Malaysia và Thái Lan. 

Trong khi đó, xét về công nghệ số, Việt Nam chiếm 8% trong tổng số 537 bằng sáng chế, cho thấy tiềm năng lớn trong ứng dụng công nghệ vào mô hình phát triển bền vững.

Nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi kép, chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng công nghệ số và tiêu chuẩn xanh vào hoạt động kinh doanh. Các chương trình như Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, tầm nhìn 2030 và Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030 đều nhấn mạnh sự kết hợp giữa số hóa và phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã cam kết tại COP26 về việc đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi từ các chính sách ưu đãi về tài chính, thuế và hỗ trợ kỹ thuật khi triển khai các giải pháp sản xuất xanh.

Chuyển đổi số đã và đang thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam. Hiện nay, 30,8% doanh nghiệp đã áp dụng nền tảng số, với mục tiêu nâng tỷ lệ này lên 50% vào năm 2025 và 70% vào năm 2030. Cùng với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn ESG và hướng tới phát triển bền vững. 

Mr. Tony Dzung nhận định rằng: “Dù vẫn còn nhiều thách thức nhưng chuyển đổi kép vẫn là xu hướng tất yếu, mang đến cơ hội bứt phá cho doanh nghiệp. Bằng cách tận dụng các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, đầu tư vào công nghệ - con người và hợp tác với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp có thể vượt qua những rào cản hiện tại và phát triển bền vững.”

Chuyển đổi kép không chỉ là một lựa chọn mà đã trở thành yếu tố bắt buộc đối với doanh nghiệp muốn phát triển bền vững và cạnh tranh trong thời đại số. Tuy nhiên, để chuyển đổi kép thành công, doanh nghiệp cần có lộ trình bài bản, từ đánh giá hiện trạng, xây dựng chiến lược, đầu tư công nghệ đến phát triển nhân lực. Trường Doanh Nhân HBR tin rằng, doanh nghiệp nào thích ứng nhanh, đổi mới mạnh mẽ sẽ là người dẫn đầu trong kỷ nguyên chuyển đổi kép.