TRƯỜNG DOANH NHÂN HBR - HBR BUSINESS SCHOOL ×

VÒNG TRÒN NĂNG LỰC - TRIẾT LÝ LÀM CHỦ THÀNH CÔNG CỦA LÃNH ĐẠO TÀI BA

Mục lục [Ẩn]

  • 1. Vòng tròn năng lực là gì?
  • 2. Ý nghĩa của vòng tròn năng lực
    • 2.1. Đối với lãnh đạo, chủ doanh nghiệp
    • 2.2. Đối với sự phát triển của doanh nghiệp
  • 3. Ứng dụng vòng tròn năng lực trong phát triển doanh nghiệp
    • 3.1. Hỗ trợ ra quyết định đầu tư thông minh
    • 3.2. Định hướng chiến lược kinh doanh
    • 3.3. Xác định khách hàng mục tiêu xuất phát từ năng lực lõi của doanh nghiệp
    • 3.4. Phát triển nhân sự
  • 4. Các bước xác định và đánh giá vòng tròn năng lực của doanh nghiệp
    • 4.1. Phân tích nội bộ doanh nghiệp
    • 4.2. Nghiên cứu thị trường và đối thủ cạnh tranh
    • 4.3. Xác định năng lực lõi tiềm năng
    • 4.4. Đánh giá và lựa chọn năng lực lõi
    • 4.5. Hoàn thiện và mở rộng vòng tròn năng lực
  • 5. Các lỗi phổ biến khi đánh giá vòng tròn năng lực của doanh nghiệp

Vòng tròn năng lực là công cụ tư duy mạnh mẽ giúp cá nhân và doanh nghiệp xác định được điểm mạnh của mình và tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Trường Doanh Nhân HBR tìm hiểu vòng tròn năng lực là gì và cách ứng dụng vòng tròn năng lực trong phát triển doanh nghiệp. 

1. Vòng tròn năng lực là gì?

Vòng tròn năng lực (Circle of Competence) là một mô hình tư duy giúp xác định ranh giới kiến thức và kỹ năng mà cá nhân hoặc tổ chức hiểu rõ và thành thạo nhất. Trong phạm vi vòng tròn này, bạn có khả năng nhận biết, phân tích và đưa ra quyết định chính xác hơn so với những lĩnh vực mà bạn chỉ hiểu ở mức cơ bản hoặc không hiểu gì.

Khái niệm vòng tròn năng lực bắt nguồn từ tác giả Warren Buffett, một trong những nhà đầu tư xuất sắc nhất mọi thời đại và được củng cố thêm bởi cộng sự của ông - Charlie Munger. Buffett đã sử dụng khái niệm này để nhấn mạnh rằng thành công không đến từ việc hiểu tất cả mọi thứ mà từ việc hiểu rõ một số ít lĩnh vực cụ thể. Ông từng chia sẻ:

“Hãy biết vòng tròn năng lực của bạn và gắn bó với nó. Kích thước của vòng tròn không quan trọng; biết ranh giới của nó mới là yếu tố sống còn.”

Một số đặc điểm chính của vòng tròn năng lực:

  • Tập trung vào thế mạnh cốt lõi: Giúp bạn phát huy lợi thế cạnh tranh so với người khác.
  • Giới hạn ranh giới: Nhận thức rõ đâu là điểm mạnh và điểm yếu của bản thân.
  • Tùy biến theo cá nhân: Vòng tròn năng lực của mỗi người là khác nhau, phụ thuộc vào nền tảng giáo dục, kinh nghiệm sống và chuyên môn làm việc.

Với kinh nghiệm 15 năm điều hành doanh nghiệp và tiếp xúc với hơn 35.000+ chủ doanh nghiệp lớn/nhỏ, Mr. Tony Dzung, Chủ tịch Hội đồng quản trị HBR Holdings nhận định: “Một trong những căn bệnh của doanh nghiệp là đầu tư dàn trải vào nhiều lĩnh vực kinh doanh khi nguồn lực tài chính dư dả. Tuy nhiên, càng đi xa khỏi vòng tròn năng lực lõi thì cơ hội thành công của doanh nghiệp càng giảm dần. Vòng tròn năng lực lõi là lĩnh vực thế mạnh của doanh nghiệp.”

ĐẦU TƯ DÀN TRẢI, MẤT TẬP TRUNG - Căn bệnh ĐỐT TIỀN của Doanh nghiệp!
Vòng tròn năng lực là gì?
Vòng tròn năng lực là gì?

2. Ý nghĩa của vòng tròn năng lực

Vòng tròn năng lực mang lại giá trị lớn trong việc ra quyết định, giảm thiểu rủi ro và phát triển bền vững.

2.1. Đối với lãnh đạo, chủ doanh nghiệp

  • Xác định điểm mạnh cá nhân: Giúp lãnh đạo hiểu rõ khả năng, chuyên môn và lĩnh vực mà họ thực sự giỏi, từ đó tập trung phát huy tối đa thế mạnh của mình trong việc điều hành doanh nghiệp.
  • Ra quyết định chiến lược hiệu quả: Hiểu rõ giới hạn năng lực giúp lãnh đạo đưa ra những quyết định phù hợp, tránh rủi ro khi mạo hiểm trong các lĩnh vực không am hiểu.
  • Phân bổ nguồn lực hợp lý: Nhận thức về vòng tròn năng lực cho phép lãnh đạo tập trung nguồn lực vào những hoạt động mang lại giá trị cao nhất, thay vì đầu tư dàn trải.
  • Xây dựng uy tín cá nhân: Khi lãnh đạo hoạt động trong lĩnh vực mình am hiểu sâu sắc, họ dễ dàng tạo niềm tin với đội ngũ, đối tác và khách hàng.
  • Khả năng quản trị đội ngũ tốt hơn: Hiểu rõ ranh giới năng lực giúp lãnh đạo biết cách chọn đúng người để bổ sung vào các lĩnh vực mình còn thiếu kinh nghiệm, từ đó tối ưu hóa hiệu quả làm việc nhóm.

2.2. Đối với sự phát triển của doanh nghiệp

  • Xác định thế mạnh cốt lõi: Vòng tròn năng lực giúp doanh nghiệp nhận ra những lĩnh vực mà họ thực sự vượt trội, từ đó tập trung nguồn lực vào những hoạt động mang lại giá trị cao nhất.
  • Tạo lợi thế cạnh tranh bền vững: Bằng cách tập trung vào năng lực cốt lõi, doanh nghiệp xây dựng được sự khác biệt độc đáo, khó bị sao chép bởi đối thủ.
  • Giảm thiểu rủi ro từ các quyết định sai lầm: Hiểu rõ giới hạn của mình giúp doanh nghiệp tránh đầu tư vào những lĩnh vực mà họ không có chuyên môn hoặc kinh nghiệm.
  • Tối ưu hóa hiệu quả hoạt động: Doanh nghiệp có thể sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả hơn, giảm thiểu lãng phí và tăng năng suất trong các hoạt động thuộc phạm vi năng lực.
  • Hỗ trợ chiến lược đổi mới và mở rộng: Khi hiểu rõ năng lực hiện tại, doanh nghiệp có thể định hướng phát triển các sản phẩm, dịch vụ hoặc thị trường mới phù hợp với thế mạnh của mình.
  • Tăng cường sự ổn định trong hoạt động kinh doanh: Vòng tròn năng lực giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng vững chắc, đảm bảo khả năng ứng phó với biến động thị trường.
  • Cải thiện lòng tin của khách hàng và đối tác: Khi doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực họ am hiểu nhất, họ dễ dàng xây dựng uy tín và đáp ứng kỳ vọng của khách hàng.
Ý nghĩa của vòng tròn năng lực đối với doanh nghiệp
Ý nghĩa của vòng tròn năng lực đối với doanh nghiệp

3. Ứng dụng vòng tròn năng lực trong phát triển doanh nghiệp

Hơn 35.000+ học viên của Mr. Tony Dzung hoặc những người có quan tâm đến anh đều biết rằng, niềm đam mê và thế mạnh của Tony Dzung là về giáo dục. Sau 15 năm kinh doanh, Tony Dzung đã thành công phát triển và mở rộng hệ sinh thái HBR Holdings qua 4 thương hiệu lớn: Tiếng Anh giao tiếp Langmaster, Trường Doanh Nhân HBR, Hệ thống luyện thi IELTS LangGo Tiếng Anh Trẻ Em BingGo Leaders.

Nhờ hiểu sâu sắc về vòng tròn năng lực và cách ứng dụng nó trong hành trình cuộc đời, Mr. Tony Dzung đã và đang giúp đỡ nhiều doanh nhân thành công công hơn nữa trên hành trình làm “sếp”. 

Dưới đây là các phân tích chi tiết về cách áp dụng vòng tròn năng lực trong quản trị và phát triển doanh nghiệp.

3.1. Hỗ trợ ra quyết định đầu tư thông minh

Vòng tròn năng lực đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp đưa ra những quyết định đầu tư thông minh và giảm thiểu rủi ro.

  • Tập trung đầu tư vào lĩnh vực am hiểu: Doanh nghiệp thành công thường chỉ lựa chọn đầu tư vào các lĩnh vực mà mình thực sự hiểu rõ. Điều này giúp họ hiểu sâu về mô hình kinh doanh, rủi ro ngành và tiềm năng tăng trưởng. 

Ví dụ, Warren Buffett từng tránh xa cổ phiếu công nghệ trong suốt nhiều năm vì ông tự nhận không hiểu rõ ngành này, dù lĩnh vực này rất hấp dẫn. Nhờ đó, Buffett tránh được tổn thất trong bong bóng dot-com.

  • Tránh rơi vào cạm bẫy cảm tính: Khi hiểu rõ về lĩnh vực đầu tư, doanh nghiệp sẽ dễ dàng phân biệt được một cổ phiếu có giá trị thực sự và một cổ phiếu đang bị lũng đoạn giá. Đồng thời, tránh chạy theo xu hướng ngắn hạn mà đầu tư vào những lĩnh vực không nằm trong thế mạnh.

Ví dụ, một nhà đầu tư am hiểu về ngành bán lẻ sẽ dễ dàng nhận ra giá trị nội tại của một chuỗi siêu thị, thay vì bị cuốn vào cổ phiếu “nóng” từ các câu chuyện thổi phồng.

  • Học hỏi để mở rộng năng lực: Mặc dù cần tập trung vào vòng tròn năng lực hiện tại nhưng doanh nghiệp có thể từng bước mở rộng kiến thức để đầu tư vào những lĩnh vực tiềm năng khác. Buffett là minh chứng rõ ràng khi ông đầu tư vào Apple sau khi đã hiểu rõ về lĩnh vực công nghệ, mang lại lợi nhuận khổng lồ.

Bàn về chiến lược đầu tư vào lĩnh vực thế mạnh của mình, Mr. Tony Dzung khẳng định: “Nếu không hiểu mình, không biết năng lực lõi của mình thì doanh nghiệp sẽ đầu tư dàn trải vào những lĩnh vực thuộc điểm yếu. Khi đầu tư lệch lõi, doanh nghiệp sẽ có nguy cơ thất bại cao.”

Doanh nghiệp cần tập trung vào NĂNG LỰC LÕI như thế nào? | Trường doanh nhân HBR - Mr. Tony Dzung
Vòng tròn năng lực hỗ trợ ra quyết định đầu tư thông minh
Vòng tròn năng lực hỗ trợ ra quyết định đầu tư thông minh

3.2. Định hướng chiến lược kinh doanh

Doanh nghiệp có thể áp dụng vòng tròn năng lực để hoạch định chiến lược kinh doanh bền vững bằng cách tập trung vào thế mạnh cốt lõi của mình:

  • Xác định năng lực cốt lõi của doanh nghiệp: Doanh nghiệp cần tập trung phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ mà mình làm tốt nhất, thay vì phân tán nguồn lực vào những lĩnh vực không phải thế mạnh. 

Ví dụ, Coca-Cola tập trung vào ngành đồ uống giải khát thay vì lấn sân sang lĩnh vực thực phẩm hoặc sản xuất thiết bị.

  • Đổi mới có kiểm soát: Trong kinh doanh, chỉ bám vào vòng tròn năng lực có thể dẫn đến sự trì trệ. Do đó, doanh nghiệp cần đầu tư một phần nguồn lực để khám phá các cơ hội mới. 

Chẳng hạn, IBM đã thay đổi chiến lược từ sản xuất phần cứng sang cung cấp dịch vụ và giải pháp công nghệ để duy trì sức cạnh tranh.

  • Tối ưu hóa hiệu quả hoạt động: Khi doanh nghiệp hoạt động trong phạm vi năng lực, họ có thể tập trung vào việc cải thiện chất lượng sản phẩm, tối ưu chi phí và tạo ra lợi thế cạnh tranh. Điều này giúp họ đạt được hiệu suất cao hơn trong khi giảm thiểu rủi ro từ các lĩnh vực không am hiểu.

Để xác định năng lực cốt lõi một cách dễ dàng, Mr. Tony Dzung gợi ý doanh nghiệp phải căn cứ vào “Nguyên tắc con nhím”. Nguyên tắc con nhím bao gồm 3 phần chính:

  • Cái bạn làm giỏi nhất (bạn dành ít thời gian công sức nhưng là xuất sắc hơn người khác)
  • Cái bạn đam mê nhất (tận tâm, hết mình)
  • Cái điều khiển cỗ máy kiếm tiền của bạn (tạo ra lợi nhuận)

Như vậy, năng lực lõi là những lĩnh vực, khía cạnh mà doanh nghiệp làm xuất sắc nhất, đam mê nhất và có thể tạo ra giá trị, lợi nhuận cho doanh nghiệp. 

Nguyên tắc con nhím
Nguyên tắc con nhím

Ví dụ: 

Tập đoàn thời trang Zara sở hữu 4 năng lực lõi, đó là: Nắm bắt insight khách hàng, thiết kế sản phẩm nhanh chóng và hợp thời trang, năng lực vận hành và sản xuất nhanh, xây dựng thương hiệu nhất quán trên toàn cầu. Đây là 4 yếu tố mà đối thủ không thể sao chép từ Zara. Nhờ xác định được năng lực lõi của mình và tập trung đầu tư phát triển 4 năng lực lõi này nên Zara đã nhanh chóng trở thành một trong những thương hiệu lớn nhất trên toàn cầu.

Làm Sao Để Phát Triển Năng Lực Lõi Của Tổ Chức - Trường Doanh Nhân HBR - Tony Dzung

Theo đó, Mr. Tony Dzung cho rằng, để phát triển bền vững, doanh nghiệp cần phải trả lời được 2 câu hỏi quan trọng sau: 

  • “Doanh nghiệp có tìm ra được năng lực lõi của mình hay không. Năng lực lõi là năng lực tạo ra giá trị, hiếm có và khó bị sao chép bởi đối thủ?”
  • “Doanh nghiệp có tập trung nguồn lực để phát triển năng lực lõi hay đầu tư dàn trải?
ĐIỀU KIỆN TIÊN QUYẾT ĐỂ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC LÕI CỦA DOANH NGHIỆP | Khoá học Mô hình kinh doanh
Ứng dụng vòng tròn năng lực trong định hướng chiến lược kinh doanh
Ứng dụng vòng tròn năng lực trong định hướng chiến lược kinh doanh

3.3. Xác định khách hàng mục tiêu xuất phát từ năng lực lõi của doanh nghiệp

Xác định khách hàng mục tiêu từ năng lực lõi không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực mà còn xây dựng nền tảng vững chắc để phát triển bền vững. Bằng cách hiểu rõ năng lực lõi, nghiên cứu thị trường và tập trung vào các phân khúc khách hàng phù hợp, doanh nghiệp sẽ có khả năng gia tăng giá trị, chiếm lĩnh thị trường và phát triển lâu dài.

Cách kết nối năng lực lõi với nhu cầu khách hàng mục tiêu:

  • Xác định mối liên hệ giữa năng lực lõi và nhu cầu khách hàng: Doanh nghiệp cần đặt câu hỏi: "Năng lực lõi của chúng ta giải quyết được vấn đề nào của khách hàng?"

Ví dụ: Nếu năng lực lõi là nghiên cứu sản phẩm an toàn từ thiên nhiên, khách hàng mục tiêu có thể là những người ưu tiên lối sống lành mạnh và quan tâm đến sức khỏe.

  • Ưu tiên các phân khúc có tiềm năng nhất: Dựa trên mức độ phù hợp giữa năng lực lõi và nhu cầu khách hàng, hãy ưu tiên các phân khúc thị trường có tiềm năng mang lại doanh thu cao và khả năng mở rộng lâu dài.

Ví dụ: Một công ty giáo dục với năng lực lõi là ứng dụng công nghệ AI để cá nhân hóa lộ trình học tập có thể tập trung vào phụ huynh trẻ em hoặc các doanh nghiệp cần đào tạo nhân sự hiệu quả.

3.4. Phát triển nhân sự

Vòng tròn năng lực không chỉ áp dụng ở cấp độ tổ chức mà còn ở cấp độ cá nhân, giúp doanh nghiệp quản lý và phát triển nhân sự hiệu quả hơn. 

  • Phân bổ nhân sự đúng vị trí: Vòng tròn năng lực giúp doanh nghiệp xác định điểm mạnh của từng nhân viên, từ đó phân bổ công việc phù hợp với chuyên môn và đam mê của họ. Điều này giúp giảm lãng phí nguồn lực, nâng cao hiệu suất và tạo môi trường làm việc tích cực. 
  • Đào tạo để mở rộng năng lực: Doanh nghiệp cần liên tục đào tạo để giúp nhân viên mở rộng vòng tròn năng lực, thích nghi với các thay đổi thị trường. Các chương trình đào tạo nội bộ có thể tập trung nâng cao kỹ năng chuyên môn hoặc kỹ năng sử dụng công nghệ mới như AI, giúp nhân viên tăng giá trị đóng góp.

4. Các bước xác định và đánh giá vòng tròn năng lực của doanh nghiệp

Vòng tròn năng lực của doanh nghiệp là tập hợp những khả năng đặc biệt giúp doanh nghiệp tạo ra giá trị vượt trội, đồng thời khác biệt hóa mình trên thị trường. Việc xác định và đánh giá đúng vòng tròn năng lực không chỉ là nền tảng để xây dựng chiến lược phát triển mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả hoạt động. Sau đây là các bước cụ thể và chi tiết để xác định và đánh giá vòng tròn năng lực.

Các bước xác định và đánh giá vòng tròn năng lực của doanh nghiệp
Các bước xác định và đánh giá vòng tròn năng lực của doanh nghiệp

4.1. Phân tích nội bộ doanh nghiệp

1 - Xác định tài sản và nguồn lực hiện có

Doanh nghiệp cần liệt kê và đánh giá tất cả các loại tài sản mà mình sở hữu. Đây là bước cơ bản để hiểu rõ nguồn lực mà doanh nghiệp có thể tận dụng.

  • Tài sản hữu hình: Máy móc, thiết bị, công nghệ, cơ sở hạ tầng, tài chính. Ví dụ: Một doanh nghiệp sản xuất sở hữu dây chuyền tự động hóa hiện đại sẽ có lợi thế về chi phí sản xuất và chất lượng sản phẩm.
  • Tài sản vô hình: Thương hiệu, bằng sáng chế, bí quyết công nghệ, mối quan hệ với khách hàng và đối tác. Ví dụ: Một doanh nghiệp mỹ phẩm sở hữu công thức độc quyền về sản phẩm tự nhiên sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn.
  • Nguồn lực con người: Kỹ năng, kinh nghiệm, sự sáng tạo của đội ngũ nhân sự. Ví dụ: Một công ty công nghệ sở hữu đội ngũ kỹ sư giỏi có thể phát triển sản phẩm tiên phong trong ngành.

Câu hỏi cần đặt ra: “Chúng ta sở hữu những nguồn lực đặc biệt nào mà đối thủ không có?” và “Nguồn lực nào mang lại giá trị cao nhất cho doanh nghiệp?”

2 - Đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh

Phân tích dữ liệu lịch sử để tìm ra các lĩnh vực hoặc sản phẩm/dịch vụ mà doanh nghiệp đạt được kết quả vượt trội.

Số liệu cần xem xét:

  • Doanh thu và lợi nhuận theo từng sản phẩm/dịch vụ.
  • Hiệu suất hoạt động của từng phòng ban.
  • Tỷ lệ tăng trưởng thị phần.

Cách thực hiện: Đối chiếu kết quả hoạt động của doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh để xác định điểm mạnh. Ví dụ: Nếu doanh nghiệp bạn luôn dẫn đầu về doanh thu trong ngành F&B, có thể vòng tròn năng lực nằm ở chất lượng sản phẩm và trải nghiệm khách hàng.

3 - Xác định điểm mạnh độc đáo

Tìm ra các yếu tố mà doanh nghiệp thực hiện tốt hơn đối thủ, đồng thời mang lại giá trị cao nhất cho khách hàng.

Phân tích SWOT:

  • Điểm mạnh (Strengths): Năng lực nào giúp doanh nghiệp chiếm ưu thế trên thị trường?
  • Điểm yếu (Weaknesses): Đâu là hạn chế mà doanh nghiệp cần cải thiện?
  • Cơ hội (Opportunity): Những cơ hội nào giúp doanh nghiệp tăng trưởng bứt phá?
  • Thách thức (Threat): Những thách thức khi mở rộng kinh doanh sang lĩnh vực mới?

Mô hình VRIO:

  • Value (Giá trị): Năng lực này có mang lại giá trị thực sự cho khách hàng không?
  • Rarity (Hiếm có): Năng lực này có phải là độc quyền hoặc ít đối thủ sở hữu không?
  • Imitability (Khó sao chép): Đối thủ có dễ dàng sao chép năng lực này không?
  • Organization (Tổ chức): Doanh nghiệp đã tổ chức và khai thác năng lực này hiệu quả chưa?

4.2. Nghiên cứu thị trường và đối thủ cạnh tranh

1 - Phân tích ngành và xu hướng thị trường

Doanh nghiệp cần hiểu rõ bối cảnh thị trường và các xu hướng mới để định vị vòng tròn năng lực trong môi trường kinh doanh.

Các yếu tố cần phân tích:

  • Quy mô thị trường, tốc độ tăng trưởng và các phân khúc khách hàng.
  • Xu hướng công nghệ, hành vi tiêu dùng và nhu cầu chưa được đáp ứng.
  • Ví dụ: Trong ngành bán lẻ, sự gia tăng của thương mại điện tử là cơ hội để doanh nghiệp phát triển năng lực lõi về nền tảng mua sắm trực tuyến.

2 - Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh

So sánh các năng lực cốt lõi của doanh nghiệp với đối thủ để tìm ra điểm khác biệt và lợi thế.

Các câu hỏi cần trả lời:

  • “Đối thủ của chúng ta đang làm tốt nhất ở đâu?”
  • “Lợi thế nào của chúng ta khiến khách hàng chọn mình thay vì đối thủ?”

Ví dụ: Một công ty công nghệ phát hiện rằng đối thủ mạnh về giá thành nhưng yếu trong trải nghiệm khách hàng. Điều này có thể là cơ hội để doanh nghiệp tập trung vào dịch vụ khách hàng.

3 - Tìm kiếm khoảng trống thị trường

Xác định các nhu cầu chưa được đáp ứng hoặc các vấn đề mà đối thủ chưa thể giải quyết. Ví dụ: Một công ty bất động sản nhận thấy rằng nhiều khách hàng gặp khó khăn trong việc thiết kế nội thất sau khi mua nhà. Họ có thể phát triển năng lực lõi về dịch vụ tư vấn và thiết kế toàn diện.

4.3. Xác định năng lực lõi tiềm năng

1 - Tập trung vào các yếu tố tạo giá trị

Doanh nghiệp cần xác định những năng lực giúp họ giải quyết các vấn đề lớn nhất của khách hàng và tạo giá trị khác biệt. Cách thực hiện như sau:

  • Liệt kê các vấn đề mà khách hàng đang gặp phải.
  • Đánh giá năng lực hiện tại của doanh nghiệp trong việc giải quyết những vấn đề này.

Ví dụ: Một doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nhận ra rằng việc cung cấp sản phẩm hữu cơ, an toàn là một xu hướng mà họ có thể dẫn đầu.

2 - Kiểm tra tính bền vững

Bước này nhằm đảm bảo rằng năng lực lõi có thể được duy trì và phát triển lâu dài. Câu hỏi cần đặt ra trong bước này là:

  • “Chúng ta có thể mở rộng hoặc tối ưu năng lực này để đáp ứng nhu cầu thị trường trong 5-10 năm tới không?”
  • “Năng lực này có bị đe dọa bởi công nghệ hoặc các yếu tố bên ngoài không?”

4.4. Đánh giá và lựa chọn năng lực lõi

1 - Đánh giá bằng mô hình VRIO

Sử dụng mô hình VRIO để kiểm tra từng năng lực tiềm năng:

Tiêu chí

Câu hỏi đánh giá

Kết quả

Value (Giá trị)

Năng lực này có tạo giá trị thực sự cho khách hàng không?

Có/Không

Rarity (Hiếm có)

Ít đối thủ nào sở hữu năng lực này không?

Có/Không

Imitability (Khó sao chép)

Năng lực này có dễ bị sao chép không?

Có/Không

Organization (Tổ chức)

Doanh nghiệp đã tổ chức đủ tốt để khai thác năng lực này chưa?

Có/Không

2 - Phân tích khả năng cạnh tranh: So sánh các năng lực lõi với đối thủ để đảm bảo rằng chúng thực sự khác biệt và mang lại lợi thế cạnh tranh.

3 - Đánh giá hiệu quả tài chính: Xác định mức độ đóng góp của năng lực lõi vào doanh thu, lợi nhuận và chi phí vận hành. Ví dụ: Một năng lực lõi giúp giảm 20% chi phí sản xuất sẽ mang lại lợi thế rõ ràng trong ngành cạnh tranh khốc liệt về giá cả.

Xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững VRIO | Trường doanh nhân HBR

4.5. Hoàn thiện và mở rộng vòng tròn năng lực

Hoàn thiện và mở rộng vòng tròn năng lực là bước quan trọng để đảm bảo rằng doanh nghiệp không chỉ duy trì lợi thế cạnh tranh hiện tại mà còn chuẩn bị cho sự phát triển trong tương lai. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục cải tiến các năng lực hiện có và bổ sung thêm những năng lực mới phù hợp với xu hướng thị trường, công nghệ và nhu cầu của khách hàng.

Dưới đây là phân tích chi tiết về cách doanh nghiệp có thể hoàn thiện và mở rộng vòng tròn năng lực một cách hiệu quả.

1 - Hoàn thiện vòng tròn năng lực:

  • Tối ưu hóa năng lực hiện có: Đầu tư vào công nghệ, đào tạo nhân sự và cải tiến quy trình là công việc quan trọng để doanh nghiệp nâng cao năng lực, tối ưu hiệu suất và tạo đà phát triển trong lâu dài
  • Đồng bộ hóa năng lực lõi với tổ chức: Doanh nghiệp cần thiết lập các quy trình vận hành chuẩn (SOP) để khai thác năng lực lõi nhất quán trên toàn bộ tổ chức. Đồng thời,  lãnh đạo cần truyền thông nội bộ để nhân sự hiểu rõ vai trò của năng lực lõi trong mục tiêu chung.
  • Khắc phục điểm yếu: Dựa trên phản hồi khách hàng và thực hiện cải tiến liên tục để nâng cao năng lực.

2 - Mở rộng vòng tròn năng lực:

  • Xác định năng lực mới: Phân tích thị trường, xu hướng và nhu cầu khách hàng để phát triển các năng lực mới phù hợp. Tuy nhiên doanh nghiệp không đi quá xa các năng lực lõi để đảm bảo sự thành công.
  • Phát triển năng lực mới từ năng lực hiện tại: Tận dụng nền tảng hiện có để mở rộng sang các lĩnh vực liên quan, tăng giá trị cạnh tranh.
  • Hợp tác để mở rộng vòng tròn năng lực :Liên kết với đối tác có năng lực bổ sung cho những điểm yếu của doanh nghiệp để hợp tác cùng phát triển, chinh phục các thị trường rộng lớn hơn.

5. Các lỗi phổ biến khi đánh giá vòng tròn năng lực của doanh nghiệp

Dưới đây là một số sai lầm phổ biến khi doanh nghiệp đánh giá vòng tròn năng lực của mình:

  • Đánh giá quá cao năng lực hiện tại: Doanh nghiệp thường tự tin thái quá vào khả năng của mình, dẫn đến việc mở rộng vào những lĩnh vực không phải thế mạnh. Điều này không chỉ làm tiêu tốn nguồn lực mà còn tăng nguy cơ thất bại trong các thị trường mới.
  • Bỏ qua các lĩnh vực mới tiềm năng: Tập trung quá mức vào vùng an toàn có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ những cơ hội tăng trưởng trong các ngành mới nổi. Điều này thường xảy ra khi doanh nghiệp không sẵn sàng mạo hiểm hoặc đầu tư vào việc học hỏi và mở rộng.
  • Thiếu sự đánh giá khách quan từ bên ngoài: Doanh nghiệp thường dựa vào quan điểm nội bộ mà bỏ qua việc tham vấn từ các chuyên gia hoặc đối tác. Điều này dẫn đến cái nhìn phiến diện, khiến họ bỏ sót những yếu tố quan trọng trong việc đánh giá năng lực.
  • Phân tán nguồn lực quá mức: Tham vọng mở rộng vào nhiều lĩnh vực cùng lúc mà không cân nhắc đến giới hạn năng lực cốt lõi làm giảm hiệu quả hoạt động. Điều này thường khiến doanh nghiệp mất tập trung và làm suy yếu các thế mạnh vốn có.
  • Đưa ra tiêu chí đánh giá không rõ ràng: Tiêu chí mơ hồ hoặc không liên quan khiến doanh nghiệp không thể đo lường chính xác hiệu quả và thế mạnh thực sự. Điều này dẫn đến việc hiểu sai năng lực và định hướng chiến lược sai lệch.
  • Không liên kết vòng tròn năng lực với mục tiêu dài hạn: Doanh nghiệp chỉ tập trung vào lợi ích ngắn hạn mà không xem xét liệu năng lực hiện tại có hỗ trợ cho chiến lược phát triển bền vững hay không. Điều này làm giảm tính ổn định và khả năng thích nghi trong tương lai.
Các lỗi phổ biến khi đánh giá vòng tròn năng lực của doanh nghiệp
Các lỗi phổ biến khi đánh giá vòng tròn năng lực của doanh nghiệp

Hiểu và áp dụng đúng vòng tròn năng lực chính là chìa khóa để doanh nghiệp tận dụng tối đa thế mạnh của mình, giảm thiểu rủi ro và đạt được hiệu suất vượt trội. Trường Doanh Nhân HBR hy vọng bài viết này sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ nhận thức sâu sắc về vòng tròn năng lực mà còn áp dụng hiệu quả vào thực tiễn để tạo ra giá trị tối ưu và phát triển vượt bậc.

Thông tin tác giả
Trường doanh nhân HBR ra đời với sứ mệnh là cầu nối truyền cảm hứng và mang cơ hội học tập từ các chuyên gia nổi tiếng trong nước và quốc tế, cập nhật liên tục những kiến thức mới nhất về lãnh đạo và quản trị từ các trường đại học hàng đầu thế giới như Wharton, Harvard, MIT Sloan, INSEAD, NUS, SMU… Nhờ vào đó, mỗi doanh nghiệp Việt Nam có thể đi ra biển lớn, tạo nên con đường ngắn nhất và nhanh nhất cho sự phát triển bền vững của mỗi doanh nghiệp.
ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
Đăng ký ngay
Hotline
Zalo
Facebook messenger