KINH DOANH SỐ - LÀM SAO ĐỂ DOANH NGHIỆP CHUYỂN ĐỔI THÀNH CÔNG?

Kinh doanh số đang trở thành xu hướng chủ đạo trong bối cảnh công nghệ 5.0. phát triển mạnh mẽ. Đây là con đường tất yếu giúp doanh nghiệp thích nghi hiệu quả với sự thay đổi nhanh chóng của thị trường để không bị bỏ lại phía sau. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Trường Doanh Nhân HBR khám phá kinh doanh số là gì, những lợi ích nổi bật và triển vọng phát triển trong tương lai. 

1. Kinh doanh số là gì?

Kinh doanh số, hay còn gọi là Digital Business, là quá trình doanh nghiệp áp dụng các công nghệ kỹ thuật số để xây dựng và cải tiến quy trình, sản phẩm, dịch vụ mới. Mục tiêu của kinh doanh số không chỉ đơn thuần là số hóa những gì đã có mà là tạo ra một cách tiếp cận hoàn toàn mới trong mọi khía cạnh của doanh nghiệp - từ sản xuất, phát triển sản phẩm đến tiếp thị, bán hàng và dịch vụ khách hàng.

Bản chất của kinh doanh số nằm ở việc tối ưu hóa các quy trình nội bộ và trải nghiệm khách hàng dựa trên công nghệ kỹ thuật số. Với sự tác động mạnh mẽ từ cuộc cách mạng công nghiệp 5.0, các doanh nghiệp ngày càng nhận ra rằng chuyển đổi số là không thể tránh khỏi. Việc mua sắm trực tuyến và các dịch vụ số hóa khác ngày càng trở nên phổ biến, tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng quy mô và tiếp cận khách hàng một cách linh hoạt hơn.

2. Những thách thức đối với doanh nghiệp truyền thống trong thời đại kinh tế số 

Trong thời đại kinh tế số, các doanh nghiệp truyền thống đối mặt với áp lực buộc phải thay đổi để thích nghi và theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ. Đó là bởi kinh tế số đang phá vỡ các mô hình kinh doanh truyền thống, gây ra sự phá vỡ doanh nghiệp (business disruption). 

Dưới đây là những thách thức chính mà các doanh nghiệp truyền thống đang gặp phải trong bối cảnh chuyển đổi số:  

• Năng suất lao động thấp: Thiếu nguồn nhân lực số chất lượng cao, quy trình thủ công, lặp đi lặp lại khiến công việc chậm chạp và dễ xảy ra sai sót, làm giảm hiệu suất tổng thể.

• Chi phí vận hành cao: Các doanh nghiệp phải dành nhiều ngân sách để duy trì lực lượng nhân sự cho các công việc thủ công, làm tăng chi phí hoạt động mà không đem lại giá trị gia tăng cao.

• Chất lượng sản phẩm và dịch vụ thiếu nhất quán: Do tính chất thủ công, việc duy trì chất lượng sản phẩm và dịch vụ đồng đều thường gặp khó khăn, ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu và niềm tin của khách hàng.

• Hạn chế trong việc tiếp cận khách hàng: Các doanh nghiệp truyền thống gặp hạn chế về vị trí địa lý và kênh tiếp cận, khó khăn trong việc mở rộng tầm ảnh hưởng ra ngoài khu vực địa phương và đến với đối tượng khách hàng mới.

• Thách thức khi mở rộng quy mô: Việc mở rộng quy mô đòi hỏi đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng vật lý, cùng với đó là các chi phí gia tăng cho nhân sự và vận hành.
• Không có lợi thế cạnh tranh nổi bật: Trong thời đại kỹ thuật số, các doanh nghiệp truyền thống dễ bị tụt hậu so với những đối thủ tiên phong trong việc áp dụng công nghệ, mất dần khả năng cạnh tranh trên thị trường.

3. Lợi ích khi áp dụng kinh doanh số

Với kinh nghiệm hơn 15 năm kinh doanh thực chiến, trải qua các cuộc cách mạng công nghệ, Mr. Tony Dzung, Chủ tịch Hội đồng quản trị HBR Holdings nhận định: “Trong kỷ nguyên kinh tế số, tốc độ cạnh tranh giữa các doanh nghiệp vô cùng khốc liệt. Kẻ mạnh là kẻ thích nghi được để sống sót đến cuối cùng. Do đó, muốn sống sót được trong kỷ nguyên này, doanh nghiệp phải tận dụng triệt để sức mạnh của các nền tảng số, điển hình là mạng xã hội.”

Theo đó, áp dụng kinh doanh số sẽ mang lại cho doanh nghiệp những lợi ích nổi bật sau:

• Nâng cao năng suất: Kinh doanh số giúp tự động hóa các quy trình thủ công, tối ưu hóa thời gian và công sức, nhờ đó nâng cao năng suất lao động. Công nghệ tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ giảm thiểu sai sót và rút ngắn thời gian thực hiện các nhiệm vụ thường ngày.

• Chi phí vận hành thấp hơn: Nhờ ứng dụng công nghệ kỹ thuật số, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa chi phí vận hành bằng cách giảm bớt nguồn nhân lực cho các quy trình thủ công và tận dụng các công cụ tự động hóa. Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí nhân sự mà còn giúp doanh nghiệp giảm thiểu các lỗi vận hành.

• Chất lượng sản phẩm nhất quán: Kinh doanh số cho phép doanh nghiệp kiểm soát chất lượng sản phẩm và dịch vụ một cách đồng nhất nhờ vào các hệ thống tự động hóa. Những sản phẩm và dịch vụ được thực hiện theo quy trình tự động hóa này sẽ có chất lượng nhất quán và đồng đều, góp phần xây dựng uy tín thương hiệu.

• Tiếp cận đối tượng khách hàng hiệu quả hơn: Nhờ internet và các nền tảng kỹ thuật số như mạng xã hội, quảng cáo trực tuyến, doanh nghiệp có thể tiếp cận một đối tượng khách hàng rộng lớn mà không bị giới hạn bởi vị trí địa lý. Từ đó xây dựng mối quan hệ bền chặt với khách hàng.

• Mở rộng quy mô dễ dàng: Kinh doanh số cho phép doanh nghiệp mở rộng mà không cần đầu tư quá nhiều vào cơ sở hạ tầng vật lý. Các dịch vụ trực tuyến và hệ thống làm việc từ xa giúp doanh nghiệp dễ dàng mở rộng quy mô và phát triển ra thị trường quốc tế mà không gặp phải những rào cản truyền thống.
• Tạo ra lợi thế cạnh tranh: Trong thời đại kỹ thuật số, khả năng áp dụng công nghệ nhanh chóng và linh hoạt chính là chìa khóa để tạo ra lợi thế cạnh tranh. Các doanh nghiệp áp dụng kinh doanh số có thể nắm bắt xu hướng, tối ưu hóa quy trình, và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ phù hợp với nhu cầu thị trường.

4. Các thành phần thiết yếu của kinh doanh số

Kinh doanh số là một hệ sinh thái phức hợp đòi hỏi sự tích hợp của nhiều thành phần công nghệ khác nhau. Dưới đây là các thành phần thiết yếu giúp doanh nghiệp chuyển đổi số thành công và duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

• Kỹ thuật số: Là nền tảng chính trong kinh doanh số, giúp doanh nghiệp phát triển và triển khai các sản phẩm, dịch vụ hiệu quả hơn, tối ưu hóa hoạt động nội bộ và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

• Tiếp thị kỹ thuật số (Digital Marketing): Sử dụng các kênh trực tuyến như mạng xã hội và email, tiếp thị kỹ thuật số giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân khách hàng, đồng thời nhanh chóng đáp ứng nhu cầu và đạt được các mục tiêu kinh doanh.

• Internet of Things (IoT): IoT cho phép kết nối và thu thập dữ liệu từ các thiết bị, hỗ trợ doanh nghiệp kiểm soát và tối ưu quy trình, từ đó nâng cao hiệu suất và chất lượng sản phẩm.

• Big Data: Big Data cung cấp những dữ liệu lớn và phong phú, cho phép doanh nghiệp phân tích thị trường và khách hàng, giúp ra quyết định chính xác hơn và tạo lợi thế cạnh tranh.
• Trí tuệ nhân tạo (AI): AI hỗ trợ tự động hóa và ra quyết định nhanh chóng, giúp doanh nghiệp cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng, phân tích hành vi mua sắm và dự đoán xu hướng, từ đó tối ưu hiệu suất và phát triển sản phẩm mới.

>>> Xem thêm: AI MARKETING LÀ GÌ? 10 ỨNG DỤNG AI TRONG MARKETING GIÚP DOANH NGHIỆP BỨT PHÁ

5. Các phương pháp tiếp cận của kinh doanh số

Kinh doanh số là sự tích hợp của công nghệ kỹ thuật số vào mọi khía cạnh hoạt động của doanh nghiệp. Dưới đây là những phương pháp tiếp cận phổ biến trong kinh doanh số:

5.1. Thu thập và phân tích dữ liệu

Dữ liệu hiện nay là tài sản vô cùng quan trọng, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường, khách hàng và hiệu quả hoạt động nội bộ. Việc thu thập và phân tích dữ liệu cho phép doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược, tăng cường sự hiểu biết về hành vi người tiêu dùng và tối ưu hóa quy trình vận hành.

Doanh nghiệp có thể thu thập dữ liệu từ các nguồn đa dạng như hệ thống CRM (Quản lý quan hệ khách hàng), trang web, ứng dụng di động, các nền tảng mạng xã hội. Công cụ phân tích dữ liệu giúp doanh nghiệp lọc và xử lý thông tin, tìm kiếm các xu hướng, đánh giá nhu cầu và cải tiến sản phẩm.

Đặc biệt, doanh nghiệp có thể ứng dụng AI để xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ từ các nguồn khác nhau. Các thuật toán AI phân tích dữ liệu nhanh chóng, phát hiện các mô hình ẩn, dự đoán hành vi khách hàng và xây dựng chân dung khách hàng chi tiết.

Hiện nay, Trường Doanh Nhân HBR đang triển khai ứng dụng công nghệ AI vào hệ thống CRM để quản lý và phân tích dữ liệu khách hàng. Từ những data đã thu thập, hệ thống có thể tự động phân tích và xây dựng chân dung khách hàng mục tiêu và nắm bắt chính xác insight của họ. Từ đó tự động sản xuất và phân phối nội dung lên các kênh truyền thông của doanh nghiệp. 

5.2. Dự báo và phân tích thị trường

Dự báo chính xác xu hướng thị trường cho phép doanh nghiệp đi trước đối thủ một bước, đồng thời chuẩn bị kịp thời cho những biến động có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Điều này là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược hiệu quả và bền vững.

Doanh nghiệp có thể dựa vào các nguồn dữ liệu từ báo cáo ngành, khảo sát thị trường và thông tin đối thủ. Trong đó, AI và các mô hình học máy (machine learning) giúp doanh nghiệp phân tích dữ liệu từ báo cáo ngành, thông tin đối thủ, khảo sát thị trường và các xu hướng kinh tế xã hội. Các công cụ AI học từ các dữ liệu lịch sử để đưa ra dự đoán chính xác về sự thay đổi của thị trường, từ đó giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội và tránh rủi ro.

5.3. Tiếp thị số (Digital Marketing)

Tiếp thị số là yếu tố không thể thiếu trong kinh doanh số, cho phép doanh nghiệp tiếp cận khách hàng mục tiêu một cách rộng rãi. Nhờ khả năng tùy chỉnh và tương tác linh hoạt, tiếp thị số giúp gia tăng sự hiện diện của doanh nghiệp và tạo ra tầm ảnh hưởng sâu rộng.

Hiện nay, trí tuệ nhân tạo AI có thể hỗ trợ các chiến lược tiếp thị số bằng cách phân tích dữ liệu từ các chiến dịch email marketing, quảng cáo trực tuyến, SEO và mạng xã hội. AI có thể phân tích hiệu quả từng chiến dịch và thậm chí điều chỉnh nội dung tự động theo phản hồi của khách hàng. Ngoài ra, các công cụ AI như chatbot giúp duy trì tương tác 24/7, cải thiện trải nghiệm người dùng.

5.4. Tương tác khách hàng cá nhân hóa

Trong kinh doanh số, doanh nghiệp không chỉ cung cấp sản phẩm và dịch vụ, mà còn phải đáp ứng đúng nhu cầu và sở thích cá nhân của từng khách hàng.

Dựa trên dữ liệu về hành vi, lịch sử mua sắm và sở thích của khách hàng, doanh nghiệp có thể tạo ra các chiến dịch cá nhân hóa như khuyến mãi, đề xuất sản phẩm, thông báo theo nhu cầu riêng của từng người. Cá nhân hóa trải nghiệm tạo cảm giác được quan tâm và tăng cường lòng trung thành của khách hàng.

Ví dụ, doanh nghiệp có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo AI có thể giúp doanh nghiệp phân tích hành vi, lịch sử mua sắm, khách hàng, từ đó tự động đề xuất các sản phẩm phù hợp nhất với từng cá nhân.

5.5. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)

AI có thể ứng dụng trong nhiều hoạt động của doanh nghiệp như phân tích dữ liệu, dự đoán nhu cầu, tự động hóa quy trình, và hỗ trợ khách hàng qua chatbot. Các thuật toán học máy giúp AI học hỏi từ dữ liệu và đưa ra các dự đoán chính xác, từ đó giúp doanh nghiệp nắm bắt nhu cầu khách hàng, tối ưu hóa sản phẩm, và tăng cường hiệu suất làm việc.

Trong bối cảnh kinh tế số, Mr. Tony Dzung nhận định: “Doanh nghiệp phải xây dựng hệ thống content marketing nuôi dưỡng khách hàng, đi từ giai đoạn lạnh, ấm, nóng, cho đến trung thành. Hệ thống content này được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo AI, ví dụ như ứng dụng ChatGPT. Với AI, doanh nghiệp có thể tạo ra hàng loạt content marketing hấp dẫn, đánh trúng insight khách hàng, từ đó gia tăng tỷ lệ chuyển đổi cho doanh nghiệp.”

6. Phân biệt kinh doanh số và kinh doanh điện tử

Kinh doanh số và kinh doanh điện tử là hai khái niệm thường bị nhầm lẫn do đều sử dụng công nghệ để vận hành và phát triển doanh nghiệp. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại hình này sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn chiến lược phù hợp nhất để phát triển trong thời đại số.

7. Xu hướng kinh doanh số trong tương lai: Những thách thức tiềm ẩn

Kinh doanh số đang ngày càng phát triển và sẽ tiếp tục thay đổi mạnh mẽ trong tương lai, mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. 

7.1. Xu hướng kinh doanh số trong tương lai

• Chuyển đổi sang công nghệ tiên tiến: Trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (Machine Learning), và Internet vạn vật (IoT) sẽ ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong mọi khía cạnh kinh doanh. Những công nghệ này cho phép doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, nâng cao năng suất và tăng khả năng dự đoán nhu cầu thị trường.

• Tăng cường cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng: Với khả năng thu thập và phân tích dữ liệu vượt trội, kinh doanh số sẽ giúp doanh nghiệp hiểu sâu sắc từng nhu cầu cá nhân của khách hàng, tạo ra trải nghiệm độc đáo, từ đó tăng cường sự hài lòng và lòng trung thành.

• Ứng dụng Blockchain trong quản lý và bảo mật: Blockchain sẽ đóng vai trò quan trọng trong bảo mật thông tin và quản lý chuỗi cung ứng, giúp doanh nghiệp vận hành minh bạch hơn và giảm thiểu rủi ro từ gian lận và lỗi hệ thống.
• Kinh tế chia sẻ và mô hình làm việc từ xa: Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự thay đổi của môi trường làm việc, mô hình làm việc từ xa sẽ trở thành tiêu chuẩn. Điều này đồng nghĩa với việc kinh doanh số sẽ cần tích hợp các công cụ quản lý từ xa và tăng cường khả năng cộng tác trên nền tảng số.

7.2. Thách thức trong quá trình chuyển đổi kinh doanh số

Dù mang lại nhiều lợi ích, việc áp dụng kinh doanh số cũng đi kèm với không ít thách thức. Dưới đây là những thách thức chính mà doanh nghiệp phải giải quyết để triển khai kinh doanh số một cách hiệu quả và bền vững:

• Chi phí đầu tư ban đầu cao: Việc triển khai các công nghệ mới, đào tạo nhân sự và điều chỉnh quy trình thường đòi hỏi đầu tư lớn. Do đó, các doanh nghiệp nhỏ hoặc chưa có kinh nghiệm dễ gặp khó khăn khi chuyển đổi số.

• Vấn đề bảo mật và rủi ro dữ liệu: Khi hoạt động chủ yếu trên môi trường số, doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ bị tấn công mạng và rủi ro về bảo mật thông tin. Để đảm bảo an toàn, doanh nghiệp cần đầu tư vào các giải pháp bảo mật tiên tiến.

• Khó khăn trong quản lý và đào tạo nhân sự: Kinh doanh số đòi hỏi kỹ năng và tư duy mới, vì vậy doanh nghiệp cần tập trung vào đào tạo đội ngũ nhân viên. Tuy nhiên, việc thích ứng với công nghệ mới không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhất là đối với những doanh nghiệp truyền thống.
• Sự thay đổi liên tục của công nghệ: Môi trường số thay đổi nhanh chóng, đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục cập nhật và cải tiến công nghệ. Điều này gây khó khăn cho việc xây dựng chiến lược lâu dài và gia tăng áp lực lên nguồn lực tài chính của doanh nghiệp.

Kinh doanh số không chỉ là một xu hướng mà còn là con đường tất yếu giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả và thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của thị trường. Dù còn nhiều thách thức trong quá trình triển khai, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các doanh nghiệp có thể tận dụng sức mạnh của kinh doanh số để tạo ra lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững. Trường Doanh Nhân HBR hy vọng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn sâu sắc về kinh doanh số và mở ra những bước đi chiến lược trong quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp.