TRƯỜNG DOANH NHÂN HBR - HBR BUSINESS SCHOOL ×

LEAN MANUFACTURING LÀ GÌ? GIẢI PHÁP TỐI ƯU VẬN HÀNH & GIẢM LÃNG PHÍ

Mục lục [Ẩn]

  • 1. Lean Manufacturing là gì?
  • 2. Tại sao lãnh đạo doanh nghiệp nên quan tâm đến Lean Manufacturing?
  • 3. Nguyên tắc trong sản xuất tinh gọn
    • 3.1. Xác định giá trị (Value)
    • 3.2. Sơ đồ hóa dòng giá trị (Value Stream)
    • 3.3. Tạo luồng liên tục (Flow)
    • 3.4. Sản xuất theo nhu cầu (Pull)
    • 3.5. Hoàn thiện không ngừng (Perfection)
  • 4. 8 loại lãng phí trong sản xuất tinh gọn
  • 5.  Các công cụ và kỹ thuật Lean Manufacturing phổ biến
  • 6. Case study: Doanh nghiệp thành công nhờ áp dụng Lean
  • 7. Lưu ý khi triển khai Lean Manufacturing

Lean Manufacturing (sản xuất tinh gọn) không chỉ là một phương pháp sản xuất, mà là tư duy quản trị toàn diện giúp doanh nghiệp loại bỏ lãng phí, tối ưu dòng giá trị và tăng năng suất. Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc hiểu và áp dụng đúng Lean là chìa khóa để vận hành hiệu quả, tiết kiệm chi phí và phát triển bền vững. Bài viết này Trường doanh nhân HBR sẽ giúp bạn hiểu rõ: Lean Manufacturing là gì, vì sao nó trở thành “kim chỉ nam” trong quản trị hiện đại, và cách để triển khai Lean một cách thực tế trong doanh nghiệp Việt.

1. Lean Manufacturing là gì?

Lean Manufacturing (Sản xuất tinh gọn) là một phương pháp quản lý quy trình sản xuất tập trung vào việc giảm thiểu lãng phí, tối ưu hóa các công đoạn sản xuất, và cải thiện chất lượng sản phẩm mà không làm tăng chi phí. Phương pháp này được phát triển bởi Toyota (Toyota Production System - TPS) và nhanh chóng trở thành mô hình sản xuất chủ yếu của nhiều doanh nghiệp trên toàn cầu.

Lean Manufacturing không chỉ giúp cải thiện hiệu quả sản xuất mà còn tạo ra giá trị thực sự cho khách hàng thông qua việc cung cấp các sản phẩm chất lượng cao, đúng thời gian và với chi phí hợp lý. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp cần phải nâng cao hiệu quả quy trình sản xuất để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Khái niệm Lean Manufacturing
Khái niệm Lean Manufacturing

2. Tại sao lãnh đạo doanh nghiệp nên quan tâm đến Lean Manufacturing?

Lãnh đạo doanh nghiệp cần quan tâm đến Lean Manufacturing vì phương pháp này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, từ đó gia tăng sự hài lòng của khách hàng và thúc đẩy lợi nhuận.

  • Giảm lãng phí: Lean Manufacturing giúp doanh nghiệp loại bỏ các hoạt động không tạo ra giá trị như thời gian chờ đợi, vận chuyển thừa hay sản xuất thừa, từ đó tiết kiệm chi phí đáng kể.
  • Tăng hiệu quả: Các nguyên lý và công cụ Lean giúp cải thiện hiệu quả lao động và năng suất, đồng thời giảm thiểu lỗi sản phẩm và thời gian gián đoạn.
  • Nâng cao chất lượng sản phẩm: Thông qua cải tiến liên tục và tối ưu hóa quy trình sản xuất, Lean Manufacturing giúp doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm chất lượng cao, giảm thiểu sai sót và sự phế phẩm.
  • Duy trì lợi thế cạnh tranh: Những doanh nghiệp áp dụng Lean thường duy trì được sự linh hoạt trong sản xuất và có khả năng phản ứng nhanh chóng với yêu cầu của thị trường, giúp giữ vững vị thế trên thị trường.
  • Tạo động lực cho nhân viên: Khi Lean được áp dụng, nhân viên không chỉ làm việc – họ đồng sáng tạo. Mỗi cải tiến nhỏ đều được lắng nghe, mỗi sáng kiến đều được ghi nhận. Chính sự tham gia chủ động này giúp đội ngũ cảm thấy mình là một phần quan trọng trong thành công của doanh nghiệp – và đó là nguồn động lực mạnh mẽ nhất.

Theo Mr. Tony Dzung - CEO Trường Doanh Nhân HBR: "Doanh nghiệp không chết vì thiếu vốn, mà vì lãng phí không được nhận diện kịp thời."

Lý do lãnh đạo doanh nghiệp nên quan tâm đến Lean Manufacturing?
Lý do lãnh đạo doanh nghiệp nên quan tâm đến Lean Manufacturing?

3. Nguyên tắc trong sản xuất tinh gọn

Sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing) dựa trên năm nguyên tắc cơ bản giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất và giảm thiểu lãng phí. Những nguyên tắc này không chỉ giúp tăng hiệu quả mà còn nâng cao giá trị cho khách hàng và doanh nghiệp.  

Nguyên tắc trong sản xuất tinh gọn
Nguyên tắc trong sản xuất tinh gọn

3.1. Xác định giá trị (Value)

Nguyên tắc đầu tiên của Lean Manufacturing yêu cầu doanh nghiệp xác định rõ giá trị mà sản phẩm hoặc dịch vụ của mình mang lại cho khách hàng. Việc này rất quan trọng vì chỉ khi xác định được giá trị thực sự, các doanh nghiệp mới có thể tối ưu hóa quy trình để đáp ứng nhu cầu của khách hàng mà không tạo ra các hoạt động lãng phí.

Để xác định giá trị, các doanh nghiệp cần phải nghiên cứu và hiểu rõ yêu cầu của khách hàng, từ đó điều chỉnh quy trình sản xuất sao cho tập trung vào những yếu tố thực sự quan trọng với khách hàng (chất lượng, thời gian giao hàng, giá cả hợp lý).

Việc xác định giá trị giúp loại bỏ những yếu tố không cần thiết trong quy trình, từ đó giảm lãng phí và tăng cường hiệu quả.

3.2. Sơ đồ hóa dòng giá trị (Value Stream)

Sau khi xác định giá trị, Lean Manufacturing yêu cầu doanh nghiệp phải vẽ sơ đồ dòng giá trị (Value Stream Mapping), giúp doanh nghiệp thấy được toàn bộ quá trình sản xuất, từ khi nhận nguyên liệu đầu vào cho đến khi sản phẩm được giao cho khách hàng. Mục tiêu là phân tích tất cả các bước trong quy trình để nhận diện những bước không tạo ra giá trị.

Sơ đồ hóa dòng giá trị giúp các nhà quản lý nhận ra đâu là các bước dư thừa, lãng phí hoặc có thể được cải tiến trong quy trình sản xuất. Thông qua sơ đồ này, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa các hoạt động và tập trung vào những hoạt động mang lại giá trị thực sự.

3.3. Tạo luồng liên tục (Flow)

Một quy trình dù có thiết kế tốt đến đâu cũng sẽ thất bại nếu luồng công việc bị gián đoạn.

Lean tập trung vào việc cấu trúc lại quy trình sản xuất theo hướng liền mạch, loại bỏ sự chờ đợi không cần thiết, giảm xung đột giữa các bộ phận. Những chiến lược thường áp dụng bao gồm:

  • Chia nhỏ và tái cấu trúc các bước công việc
  • Đào tạo nhân viên đa nhiệm
  • Tổ chức đội ngũ liên chức năng
  • Cân bằng tải giữa các công đoạn

Khi dòng công việc trôi chảy, thời gian chu trình được rút ngắn, năng suất tăng và lãng phí giảm rõ rệt.

3.4. Sản xuất theo nhu cầu (Pull)

Thay vì sản xuất trước rồi cố gắng bán ra (push), Lean hướng đến sản xuất theo đơn đặt hàng thật sự (pull).

Mô hình hệ thống kéo giúp doanh nghiệp điều chỉnh sản xuất đúng nhu cầu thị trường, hạn chế tồn kho, tránh “trói vốn” vào hàng hóa không cần thiết. Các hệ thống Kanban hoặc phần mềm ERP hiện đại cho phép thiết lập tín hiệu kéo nhanh chóng và chính xác.

Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí lưu kho, mà còn tăng tính linh hoạt và khả năng phản ứng với thị trường – một yếu tố sống còn trong thời đại kinh doanh số.

3.5. Hoàn thiện không ngừng (Perfection)

Nguyên tắc cuối cùng của Lean Manufacturing là cải tiến liên tục (Kaizen) nhằm đạt đến sự hoàn thiện không ngừng trong quy trình sản xuất. Đây là yếu tố quyết định trong việc duy trì và nâng cao hiệu quả của Lean Manufacturing trong dài hạn.

Để đạt được sự hoàn thiện không ngừng, doanh nghiệp cần tạo ra một văn hóa cải tiến liên tục, trong đó mỗi nhân viên đều tham gia vào quá trình tìm kiếm và thực hiện các cải tiến nhỏ nhưng thường xuyên. Các công cụ như Kaizen và sự tham gia của tất cả nhân viên vào việc đóng góp ý tưởng sẽ giúp tạo ra những cải tiến bền vững.

Cải tiến không ngừng giúp doanh nghiệp không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm thiểu lãng phí và duy trì sự phát triển lâu dài trong một thị trường cạnh tranh.

Nếu bạn là chủ doanh nghiệp và đang tìm cách tối ưu hóa mô hình kinh doanh để phát triển bền vững, khóa học "CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH KINH DOANH" chính là giải pháp bạn cần. Khám phá cách AI có thể giúp bạn cá nhân hóa dịch vụ, tối ưu hóa quy trình và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Nội dung khóa học bao gồm:

  • Thấu hiểu khách hàng và phát triển lợi thế cạnh tranh độc nhất
  • Từ phát triển & thử nghiệm sản phẩm đến xây dựng mô hình kinh doanh
  • Chuyển đổi mô hình kinh doanh online cùng AI
  • Thấu hiểu & thực hành các mô hình ra quyết định chiến lược trong kỷ nguyên AI

Đừng bỏ lỡ cơ hội học hỏi từ các chuyên gia và áp dụng công nghệ tiên tiến Đăng ký ngay hôm nay để bắt đầu hành trình chuyển đổi mô hình kinh doanh của bạn.

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHOÁ HỌC HBR

Anh/Chị đang kinh doanh trong lĩnh vực gì?
Bạn vui lòng điền đầy đủ thông tin!
Loading...
ĐĂNG KÝ NGAY

4. 8 loại lãng phí trong sản xuất tinh gọn

Trong sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing), việc nhận diện và giảm thiểu lãng phí là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao hiệu quả hoạt động. Dưới đây là phân tích chi tiết về các loại lãng phí phổ biến, nguyên nhân và cách giảm thiểu những lãng phí này.

8 loại lãng phí trong sản xuất tinh gọn
8 loại lãng phí trong sản xuất tinh gọn

1 - Lãng phí do sản xuất thừa (Over Production)

Nguyên nhân: Lãng phí này xảy ra khi doanh nghiệp sản xuất nhiều hơn nhu cầu thực tế của khách hàng, dẫn đến tồn kho dư thừa và chi phí cao. Sản xuất quá mức có thể do dự báo sai nhu cầu, không kiểm soát được chu kỳ sản xuất, hoặc các chiến lược không chính xác trong việc đáp ứng nhu cầu khách hàng.

Ví dụ: một nhà máy may mặc sản xuất 5.000 áo dù đơn hàng chỉ yêu cầu 3.000 → 2.000 áo có thể tồn kho dài hạn hoặc bán lỗ.

Hậu quả: Lãng phí sản xuất thừa làm gia tăng chi phí nguyên liệu, năng lượng và diện tích lưu trữ, đồng thời làm tăng chi phí bảo trì và lưu kho. Thêm vào đó, sản phẩm dư thừa dễ bị hư hỏng hoặc lỗi, gây mất thêm chi phí xử lý hàng tồn.

Giải pháp: Để giảm thiểu sản xuất thừa, doanh nghiệp cần cải thiện khả năng dự báo và điều chỉnh quy trình sản xuất linh hoạt, sản xuất đúng số lượng cần thiết và cung cấp sản phẩm đúng thời điểm. Sử dụng hệ thống sản xuất "pull" như Kanban cũng là một giải pháp hiệu quả.

2 - Lãng phí hàng tồn kho (Inventory Waste)

Nguyên nhân: Lãng phí tồn kho phát sinh khi doanh nghiệp giữ một lượng hàng tồn kho vượt quá mức cần thiết để đáp ứng nhu cầu khách hàng. Điều này có thể xảy ra khi doanh nghiệp sản xuất quá nhiều để dự phòng, không kiểm soát lượng tồn kho hoặc không tối ưu được quy trình nhập kho.

Ví dụ: một doanh nghiệp thực phẩm dự trữ nguyên liệu nhiều tuần, trong khi hạn sử dụng chỉ vài ngày.

Hậu quả: Chi phí lưu trữ và bảo trì hàng hóa tăng lên, gây tốn diện tích kho bãi và chi phí quản lý. Hơn nữa, việc tồn kho quá mức có thể dẫn đến sự lạc hậu của sản phẩm, gây hư hỏng hoặc giảm giá trị khi sản phẩm bị quá hạn.

Giải pháp: Doanh nghiệp cần xây dựng quy trình kiểm soát hàng tồn kho chặt chẽ, áp dụng phương pháp Just-In-Time (JIT) để giảm thiểu lượng tồn kho và tối ưu hóa không gian kho bãi.

3 - Lãng phí trong vận chuyển (Conveyone Waste)

Nguyên nhân: Lãng phí trong vận chuyển xảy ra khi hàng hóa hoặc nguyên liệu bị di chuyển không hợp lý trong suốt quá trình sản xuất. Điều này có thể do quy trình sản xuất không được bố trí hợp lý, dẫn đến việc di chuyển nguyên liệu hoặc sản phẩm qua các khu vực không cần thiết hoặc khoảng cách quá xa.
Ví dụ: Một nhà máy nội thất có bố trí máy cắt và kho gỗ cách nhau 3 khu vực, dẫn đến mỗi ngày công nhân phải di chuyển hơn 2km không cần thiết chỉ để lấy nguyên vật liệu.

Hậu quả: Việc vận chuyển không tối ưu dẫn đến việc tốn thời gian và chi phí, đồng thời làm tăng khả năng sản phẩm bị hư hỏng, trầy xước hoặc giảm chất lượng. Lãng phí vận chuyển cũng có thể làm gián đoạn quy trình sản xuất.

Giải pháp: Doanh nghiệp cần tối ưu hóa quy trình vận chuyển nội bộ bằng cách bố trí lại các khu vực làm việc sao cho giảm thiểu khoảng cách di chuyển không cần thiết, sử dụng các phương tiện vận chuyển phù hợp và áp dụng các công nghệ tự động hóa để nâng cao hiệu quả vận chuyển.

4 - Lãng phí do lỗi sản phẩm (Defect Waste)

Nguyên nhân: Lỗi sản phẩm phát sinh khi sản phẩm không đạt yêu cầu chất lượng và cần phải sửa chữa, tái chế hoặc loại bỏ. Những lỗi này thường do quy trình sản xuất thiếu chính xác, chất lượng nguyên liệu không đạt yêu cầu hoặc thiếu đào tạo cho công nhân.

Hậu quả: Lỗi sản phẩm không chỉ tốn chi phí sản xuất mà còn kéo dài thời gian sản xuất và làm giảm hiệu quả tổng thể. Nếu số lượng sản phẩm lỗi lớn, nó sẽ ảnh hưởng đến uy tín và chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp.

Giải pháp: Doanh nghiệp cần áp dụng quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, sử dụng công nghệ hiện đại để kiểm tra chất lượng và đào tạo nhân viên thường xuyên. Việc cải tiến quy trình sản xuất và loại bỏ nguyên nhân gây lỗi cũng rất quan trọng trong việc giảm thiểu lãng phí này.

5 - Lãng phí vận hành (Operation waste)

Nguyên nhân: Lãng phí vận hành xảy ra khi các công đoạn trong quy trình sản xuất không được thực hiện một cách hiệu quả, ví dụ như máy móc hoạt động không tối ưu, quá trình sản xuất bị gián đoạn hoặc thao tác dư thừa từ nhân viên.

Hậu quả: Việc sử dụng tài nguyên không hiệu quả dẫn đến năng suất giảm, căng thẳng cho nhân viên và gia tăng chi phí vận hành. Điều này còn có thể làm kéo dài thời gian sản xuất và gây lãng phí tài nguyên.

Giải pháp: Doanh nghiệp cần tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao hiệu suất máy móc và áp dụng công nghệ tự động hóa để giảm thiểu sự can thiệp của con người, giảm thiểu các thao tác thủ công không cần thiết.

6 - Lãng phí quá trình (Processing waste)

Nguyên nhân: Lãng phí quá trình phát sinh khi một số công đoạn trong quy trình sản xuất không tạo ra giá trị gia tăng hoặc khi quy trình sản xuất không được tối ưu hóa, dẫn đến việc sử dụng tài nguyên không hiệu quả.

Ví dụ: In đơn hàng giấy để xác nhận lại đã gửi email – hành vi phổ biến trong nhiều doanh nghiệp truyền thống nhưng hoàn toàn không cần thiết nếu có hệ thống ERP tích hợp.

Hậu quả: Lãng phí này không chỉ làm tăng chi phí mà còn kéo dài thời gian sản xuất, gây ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của khách hàng và giảm tính linh hoạt trong sản xuất.

Giải pháp: Doanh nghiệp cần thường xuyên đánh giá và rà soát lại quy trình sản xuất, loại bỏ các bước không tạo ra giá trị hoặc tối ưu hóa các bước này sao cho hiệu quả nhất.

7 - Lãng phí về thời gian (Idle time)

Nguyên nhân: Lãng phí về thời gian xảy ra khi máy móc, thiết bị hoặc nhân viên phải ngừng hoạt động trong khi chờ đợi nguyên liệu, thông tin, hoặc do sự cố trong hệ thống sản xuất.

Hậu quả: Thời gian chờ đợi kéo dài làm gián đoạn quy trình sản xuất, giảm năng suất và làm tăng thời gian hoàn thành đơn hàng, đồng thời làm giảm hiệu quả công việc.

Giải pháp: Doanh nghiệp cần cải thiện công tác lập kế hoạch, đảm bảo rằng các nguồn lực luôn sẵn sàng và quy trình sản xuất luôn diễn ra liên tục mà không bị gián đoạn.

8 - Lãng phí nguồn nhân lực (Non Utilized People)

Nguyên nhân: Lãng phí nguồn nhân lực xảy ra khi nhân viên không được sử dụng đúng khả năng hoặc kỹ năng của họ trong quy trình sản xuất, ví dụ như giao công việc không phù hợp với trình độ chuyên môn.

Hậu quả: Việc không khai thác hết tiềm năng của nhân viên sẽ dẫn đến giảm năng suất lao động và giảm động lực làm việc. Nó cũng làm tăng chi phí lao động do nhân viên không được phân công vào công việc có giá trị cao.

Giải pháp: Doanh nghiệp cần phân công công việc hợp lý và tạo ra môi trường làm việc sáng tạo, khuyến khích nhân viên đóng góp vào các nhiệm vụ quan trọng, đồng thời đảm bảo rằng nhân viên được đào tạo và phát triển kỹ năng để thực hiện công việc hiệu quả hơn.

5.  Các công cụ và kỹ thuật Lean Manufacturing phổ biến

Trong hành trình trở thành một doanh nghiệp “tinh gọn”, tư duy Lean cần đi kèm với công cụ phù hợp. Dưới đây là 6 công cụ cốt lõi – được xem là “hộp đồ nghề” thiết yếu để loại bỏ lãng phí, tối ưu hóa quy trình và xây dựng văn hóa cải tiến liên tục.

Công cụ

Mô tả

Ý nghĩa

Mục đích sử dụng

5S

Sàng lọc, Sắp xếp, Sạch sẽ, Săn sóc, Sẵn sàng: Là một phương pháp tổ chức nơi làm việc thông qua 5 bước: loại bỏ những thứ không cần thiết, sắp xếp đồ đạc một cách hợp lý, duy trì sự sạch sẽ, kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị, duy trì sự chuẩn bị cho công việc.

5S giúp tạo ra một môi trường làm việc sạch sẽ, hiệu quả và an toàn, đồng thời nâng cao sự chuyên nghiệp và năng suất.

Tạo ra một môi trường làm việc gọn gàng, giúp tăng cường hiệu quả làm việc, giảm sự lãng phí thời gian và nguồn lực, cải thiện chất lượng và an toàn trong sản xuất.

Kanban

Điều độ sản xuất trực quan: Là hệ thống điều độ sản xuất giúp kiểm soát dòng chảy của sản phẩm và vật liệu trong quá trình sản xuất, sử dụng thẻ Kanban để theo dõi số lượng và tình trạng của sản phẩm trong từng giai đoạn.

Kanban giúp doanh nghiệp quản lý tốt hơn dòng sản phẩm và tồn kho, đảm bảo sản xuất linh hoạt, không thừa hoặc thiếu.

Đảm bảo sản xuất đúng số lượng, đúng thời điểm theo nhu cầu thực tế của khách hàng, từ đó giảm thiểu tồn kho và lãng phí sản xuất.

Kaizen

Cải tiến liên tục: Là phương pháp tập trung vào việc thực hiện những cải tiến nhỏ nhưng liên tục để cải thiện hiệu quả trong công việc, nhằm tạo ra sự thay đổi bền vững và liên tục trong tổ chức.

Kaizen thúc đẩy sự tham gia của tất cả nhân viên vào việc cải tiến quy trình, giúp doanh nghiệp luôn phát triển và duy trì hiệu quả.

Tăng cường năng suất, cải thiện chất lượng, và giảm thiểu lãng phí thông qua những cải tiến nhỏ nhưng đều đặn, thúc đẩy sự đổi mới liên tục trong toàn bộ quy trình sản xuất.

Poka-Yoke

Chống sai sót: Là một kỹ thuật giúp ngăn ngừa lỗi trong quá trình sản xuất bằng cách thiết kế hệ thống sao cho không thể thực hiện các bước sai lầm hoặc chỉ ra lỗi khi xảy ra.

Poka-Yoke giúp giảm thiểu số lượng lỗi sản phẩm và tăng cường chất lượng thông qua việc ngăn ngừa sai sót ngay từ đầu.

Giảm thiểu lỗi sản phẩm, giảm chi phí sửa chữa và giảm thời gian mất mát do phải sản xuất lại sản phẩm, từ đó nâng cao chất lượng tổng thể.

JIT (Just-In-Time)

Sản xuất đúng lúc: Là hệ thống sản xuất chỉ khi có nhu cầu, giảm thiểu tồn kho bằng cách sản xuất và giao hàng đúng thời điểm yêu cầu mà không có sản phẩm thừa hay tồn kho.

JIT giúp giảm chi phí tồn kho, tiết kiệm chi phí lưu kho và vận chuyển, từ đó giảm lãng phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất.

Sản xuất và cung ứng nguyên liệu đúng thời gian, giúp giảm thiểu tồn kho, tiết kiệm chi phí và giảm lãng phí do tồn kho thừa.

Value Stream Mapping (VSM)

Vẽ dòng giá trị: Là phương pháp phân tích toàn bộ chuỗi giá trị trong sản xuất, từ đầu vào đến đầu ra, nhằm nhận diện các bước không cần thiết và tối ưu hóa quy trình để tăng giá trị sản phẩm cuối cùng.

Giúp doanh nghiệp nhận diện điểm nghẽn và loại bỏ hoạt động không tạo giá trị

Cải thiện quy trình sản xuất, loại bỏ các bước thừa và tăng cường hiệu quả sản xuất bằng cách tạo ra một dòng giá trị liền mạch và tối ưu nhất.

Lean không chỉ áp dụng trong sản xuất – mà còn là nền tảng tư duy cho mọi hệ thống khởi nghiệp và vận hành doanh nghiệp hiện đại.

Để hiểu rõ hơn cách Lean có thể được triển khai từ những bước đầu khởi nghiệp, mời bạn theo dõi video sau. Nội dung sẽ giúp bạn hình dung cụ thể về quy trình khởi nghiệp tinh gọn (Lean Startup), từ việc thử nghiệm nhanh ý tưởng đến tối ưu mô hình kinh doanh và thiết lập bộ máy vận hành tinh giản, hiệu quả.

Quy trình KHỞI NGHIỆP TINH GỌN, tối ưu bộ máy kinh doanh

6. Case study: Doanh nghiệp thành công nhờ áp dụng Lean

Lean Manufacturing không chỉ là lý thuyết – mà là chiến lược vận hành cốt lõi của nhiều doanh nghiệp hàng đầu thế giới và Việt Nam. Dưới đây là 2 minh chứng điển hình: 

6.1. Toyota – Huyền thoại Lean Manufacturing

Bối cảnh: Sau Thế chiến thứ hai, Toyota phải đối mặt với nhiều bất lợi: nguồn lực hạn chế, thị trường nhỏ, cạnh tranh khốc liệt từ các hãng xe Mỹ. Đứng trước sức ép phải tăng năng suất mà không thể đầu tư ồ ạt như phương Tây, họ bắt đầu phát triển một hệ thống sản xuất mới – Toyota Production System (TPS) – tiền thân của Lean Manufacturing.

Toyota tập trung vào:

  • Cắt giảm mọi loại lãng phí trong sản xuất
  • Áp dụng hệ thống kéo (pull system) thay cho dự đoán
  • Chuẩn hóa thao tác, cải tiến liên tục từ nhân viên tuyến đầu
  • Áp dụng JIT và Kanban điều độ thông minh

Kết quả đạt được:

  • Chu kỳ sản xuất giảm 50%, tồn kho giảm đến 80%.
  • Toyota trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, với tỷ suất lợi nhuận vượt trội và chất lượng sản phẩm đồng đều.
  • TPS trở thành khuôn mẫu toàn cầu cho quản trị sản xuất hiện đại.

Bài học rút ra: Lean không đòi hỏi phải có nguồn lực dồi dào, mà đòi hỏi tư duy đúng đắn và kỷ luật tổ chức cao. Toyota cho thấy, sản xuất tinh gọn là nền tảng bền vững cho tăng trưởng dài hạn.

Toyota – Huyền thoại Lean Manufacturing
Toyota – Huyền thoại Lean Manufacturing

6.2. Vinamilk – Tối ưu vận hành, giảm lãng phí

Bối cảnh: Vinamilk là thương hiệu sữa hàng đầu Việt Nam, sở hữu mạng lưới sản xuất, kho vận và phân phối rộng khắp cả nước. Với hàng chục nhà máy và trạm phân phối, bài toán mà Vinamilk phải giải là: làm thế nào để duy trì chất lượng đồng nhất, tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo tốc độ mở rộng?

Chiến lược Lean

Vinamilk đã:

  • Áp dụng 5S và Kaizen trong từng nhà máy sản xuất
  • Sử dụng hệ thống điều độ Kanban và công nghệ tự động hóa dây chuyền
  • Vẽ sơ đồ dòng giá trị (VSM) để nhận diện điểm nghẽn và cải tiến quy trình đóng gói – vận chuyển
  • Tái cấu trúc các bước vận hành theo nguyên lý “luồng liên tục” (flow)

Kết quả đạt được:

  • Năng suất lao động tăng 15%, thời gian giao hàng giảm 30%.
  • Tỷ lệ sai lỗi trong dây chuyền giảm rõ rệt.
  • Tiết kiệm hàng chục tỷ đồng mỗi năm chỉ nhờ các sáng kiến cải tiến quy trình nhỏ.
  • Duy trì vị thế top 3 doanh nghiệp sữa lớn nhất Đông Nam Á.
Vinamilk – Tối ưu vận hành, giảm lãng phí
Vinamilk – Tối ưu vận hành, giảm lãng phí

7. Lưu ý khi triển khai Lean Manufacturing

Triển khai Lean Manufacturing là một quá trình quan trọng và đầy thách thức đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các công ty chưa quen với việc tối ưu hóa quy trình sản xuất. Dưới đây là những lưu ý quan trọng mà doanh nghiệp cần xem xét khi triển khai Lean Manufacturing.

Lưu ý khi triển khai Lean Manufacturing
Lưu ý khi triển khai Lean Manufacturing

1 - Xác định rõ mục tiêu và kế hoạch triển khai

Một trong những yếu tố quan trọng nhất khi triển khai Lean Manufacturing là xác định rõ ràng các mục tiêu cụ thể và xây dựng kế hoạch chi tiết. Doanh nghiệp cần phải hiểu rõ lý do tại sao muốn áp dụng Lean và mong đợi kết quả gì từ việc triển khai. Các mục tiêu có thể bao gồm giảm thiểu lãng phí, tăng cường năng suất, cải thiện chất lượng, hoặc nâng cao sự hài lòng của khách hàng.

2 - Lean không thể copy & paste giữa các doanh nghiệp

Một mô hình Lean thành công ở công ty A chưa chắc sẽ hiệu quả ở công ty B. Mỗi tổ chức có cấu trúc, quy mô, văn hóa và mức độ sẵn sàng khác nhau. Trước khi triển khai, cần đánh giá nội lực và “cá nhân hóa” phương pháp Lean theo từng bộ phận, quy trình cụ thể.

3 - Cần sự cam kết từ lãnh đạo và toàn thể nhân viên

Lean không thể là một sáng kiến nằm ở cấp phòng ban hoặc bộ phận sản xuất. Việc áp dụng Lean đòi hỏi sự cam kết mạnh mẽ từ ban lãnh đạo cấp cao, đặc biệt là giám đốc điều hành hoặc giám đốc vận hành. Lãnh đạo cần trực tiếp tham gia vào quá trình hoạch định, truyền thông và giám sát việc triển khai Lean, thay vì chỉ giao trách nhiệm cho cấp trung gian.

4 - Không có đo lường thì không thể tinh gọn

Một hệ thống Lean đúng nghĩa phải được hỗ trợ bởi hệ thống đo lường rõ ràng. Doanh nghiệp cần xác định bộ chỉ số hiệu suất (KPI) cụ thể cho từng giai đoạn, ví dụ:

  • Thời gian chu kỳ sản xuất (Cycle Time)
  • Tỷ lệ sản phẩm lỗi (Defect Rate)
  • Mức tồn kho nguyên vật liệu và bán thành phẩm
  • Số lượng sáng kiến cải tiến được triển khai trong một đơn vị thời gian

Việc đo lường liên tục giúp doanh nghiệp đánh giá chính xác hiệu quả của các biện pháp Lean, từ đó đưa ra điều chỉnh kịp thời.

5 - Con người là trung tâm của cải tiến tinh gọn

Các công cụ và phương pháp Lean sẽ không có giá trị nếu không có sự tham gia chủ động và tự nguyện của nhân sự. Doanh nghiệp cần xây dựng một môi trường khuyến khích cải tiến, trong đó mọi thành viên đều được trao quyền đề xuất và thực hiện các sáng kiến cải tiến quy trình. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư vào đào tạo, xây dựng hệ thống ghi nhận thành tích và tạo cơ hội phát triển cho nhân sự ở mọi cấp độ.

Khi được áp dụng đúng cách, Lean Manufacturing không chỉ giúp giảm chi phí và lãng phí mà còn xây dựng văn hóa tổ chức vững mạnh, chủ động và linh hoạt hơn trước mọi biến động của thị trường. Đó chính là nền tảng cho một doanh nghiệp hiện đại: vận hành tinh gọn – tăng trưởng bền vững.

Lean Manufacturing là gì?

Lean Manufacturing (Sản xuất tinh gọn) là một phương pháp quản lý quy trình sản xuất tập trung vào việc giảm thiểu lãng phí, tối ưu hóa các công đoạn sản xuất, và cải thiện chất lượng sản phẩm mà không làm tăng chi phí. Phương pháp này được phát triển bởi Toyota (Toyota Production System - TPS) và nhanh chóng trở thành mô hình sản xuất chủ yếu của nhiều doanh nghiệp trên toàn cầu.

Thông tin tác giả

Tony Dzung tên thật là Nguyễn Tiến Dũng, là một doanh nhân, chuyên gia về marketing và nhân sự, diễn giả truyền cảm hứng có tiếng tại Việt Nam. Hiện Mr. Tony Dzung là Chủ tịch Hội đồng quản trị HBR Holdings - hệ sinh thái HBR Holdings bao gồm 4 thương hiệu giáo dục: Tiếng Anh giao tiếp Langmaster, Trường Doanh Nhân HBR, Hệ thống luyện thi IELTS LangGo Tiếng Anh Trẻ Em BingGo Leaders. 

Đặc biệt, Mr. Tony Dzung còn là một trong những người Việt Nam đầu tiên đạt được bằng cấp NLP Master từ Đại học NLP và được chứng nhận bởi Hiệp hội NLP Hoa Kỳ. Anh được đào tạo trực tiếp về quản trị từ các chuyên gia nổi tiếng đến từ các trường đại học hàng đầu trên thế giới như Harvard, Wharton (Upenn), Học viện Quân sự Hoa Kỳ West Point, SMU và MIT...

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
Đăng ký ngay
Hotline