DEEPSEEK – GIẢI PHÁP AI GIÁ RẺ, HIỆU SUẤT CAO: DOANH NGHIỆP CÓ NÊN THỬ?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược chuyển đổi số của doanh nghiệp. Trong bối cảnh các mô hình AI hàng đầu như GPT-4o có chi phí vận hành đắt đỏ, DeepSeek xuất hiện như một lựa chọn giá rẻ nhưng vẫn đảm bảo hiệu suất cao. Tuy nhiên, liệu DeepSeek có thực sự là giải pháp phù hợp cho doanh nghiệp, hay chỉ là một xu hướng nhất thời? Hãy cùng Trường Doanh Nhân HBR tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

1. DeepSeek là gì?

DeepSeek là một công ty phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) có trụ sở tại Hàng Châu, Trung Quốc. Công ty được thành lập vào tháng 5 năm 2023 bởi Liang Wenfeng, một kỹ sư AI tốt nghiệp Đại học Chiết Giang. Liang Wenfeng cũng đồng sáng lập High-Flyer, một quỹ đầu cơ định lượng chuyên phân tích dữ liệu tài chính và ứng dụng AI vào lĩnh vực đầu tư. Hiện tại, DeepSeek hoạt động như một trung tâm nghiên cứu AI độc lập dưới sự bảo trợ của High-Flyer.

DeepSeek tập trung nghiên cứu và phát triển các mô hình Large Language Model (LLM) nguồn mở, giúp doanh nghiệp và cá nhân có thể tiếp cận công nghệ AI tiên tiến mà không phải phụ thuộc vào hệ sinh thái độc quyền của các ông lớn như OpenAI hay Google.

Mặc dù mới thành lập, DeepSeek đã nhanh chóng trở thành một cái tên nổi bật trong lĩnh vực Large Language Model (LLM) nguồn mở. Mô hình đầu tiên của công ty ra mắt vào tháng 11 năm 2023, nhưng chỉ đến tháng 1 năm 2025, sau khi công bố DeepSeek-R1, công ty mới thực sự thu hút sự chú ý toàn cầu.

Theo nhận định của Mr. Tony Dzung, chủ tịch Hội đồng quản trị HBR Holdings: “Điều làm nên sự khác biệt của DeepSeek là khả năng tối ưu hóa tài nguyên để đào tạo mô hình AI với chi phí thấp nhưng vẫn đạt hiệu suất ấn tượng, tương đương với các mô hình AI của Mỹ.”

>>> Xem thêm: LỘ TRÌNH ỨNG DỤNG AI VÀO DOANH NGHIỆP: DẪN ĐẦU CUỘC ĐUA CÔNG NGHỆ SỐ

2. Ưu điểm nổi bật của DeepSeek so với các mô hình AI khác

Theo Mr. Tony Dzung, DeepSeek đang nhanh chóng khẳng định vị thế trong cuộc đua AI nhờ những lợi thế đặc biệt. Đây là một lựa chọn hấp dẫn đối với các công ty muốn sử dụng công nghệ AI giá thành thấp nhưng hiệu quả tương đương với các mô hình AI đến từ Mỹ. 

Dưới đây là 6 ưu điểm nổi bật của Deep Seek so với các mô hình AI khác của Mỹ.

2.1. Mô hình nguồn mở 

DeepSeek chọn con đường nguồn mở, khác với các ông lớn AI của Mỹ như OpenAI (GPT-4o) hay Google (Gemini), vốn giữ mô hình của họ độc quyền. DeepSeek-R1 và DeepSeek-V3 được phát hành với giấy phép MIT, cho phép các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp toàn quyền truy cập, chỉnh sửa, triển khai mà không bị ràng buộc về quyền sở hữu trí tuệ.

Theo Mr. Tony Dzung, lợi ích của cách tiếp cận này bao gồm:

• Tính minh bạch cao hơn, giúp người dùng hiểu rõ cách AI hoạt động.
• Cộng đồng đóng góp, liên tục cải tiến mô hình và tối ưu hóa hiệu suất.
• Không phụ thuộc vào một công ty duy nhất, tránh bị “khóa” vào hệ sinh thái AI độc quyền.

2.2. Tham số mô hình và kiến trúc

DeepSeek-V3 sử dụng kiến trúc Mixture-of-Experts (MoE), tương tự một số mô hình tiên tiến như GPT-4 của OpenAI. Điểm mạnh của kiến trúc này là:

• Tổng tham số: 671 tỷ (B), trong đó chỉ 37B tham số được kích hoạt cho mỗi token, giúp giảm độ phức tạp tính toán mà vẫn duy trì hiệu suất cao.
• Sử dụng Multi-Token Prediction (MTP) giúp tăng tốc suy luận so với phương pháp truyền thống.
• Cải thiện hiệu suất trên các tác vụ toán học, lập trình, ngôn ngữ, giúp DeepSeek-V3 cạnh tranh với các mô hình AI mạnh nhất hiện nay.

So sánh với GPT-4o của OpenAI (1.8 nghìn tỷ tham số), DeepSeek đã tinh giản bộ máy, giúp tiết kiệm tài nguyên mà vẫn duy trì khả năng xử lý thông tin vượt trội.

2.3. Hiệu quả chi phí và sử dụng tài nguyên

Mr. Tony Dzung nhận xét: “Một trong những yếu tố khiến DeepSeek trở thành mối đe dọa lớn với các ông lớn AI chính là khả năng tối ưu hóa chi phí đào tạo mà vẫn đảm bảo hiệu suất vượt trội.”

Thay vì tiêu tốn hàng trăm triệu USD như GPT-4o hay Claude 3.5, DeepSeek-V3 theo công bố chính thức chỉ cần 5.6 triệu USD để huấn luyện – dù con số này vẫn còn gây tranh cãi trong giới chuyên môn.

Điểm đặc biệt của mô hình này là:

• Tận dụng GPU H800 của Nvidia, một phiên bản giới hạn do lệnh cấm xuất khẩu công nghệ cao sang Trung Quốc.
• Ứng dụng kỹ thuật FP8 Mixed Precision Training, giúp giảm đáng kể tài nguyên tính toán mà vẫn đảm bảo hiệu suất.
• Tối ưu hóa giao tiếp giữa các nút trong quá trình huấn luyện MoE, giúp tăng tốc 

2.4. Khả năng suy luận và mã hóa vượt trội

Một trong những ưu điểm vượt trội của DeepSeek so với các mô hình AI khác là khả năng suy luận và mã hóa mạnh mẽ - Mr. Tony Dzung nhấn mạnh.  DeepSeek không chỉ mạnh về xử lý ngôn ngữ mà còn vượt trội trong các bài kiểm tra về toán học, mã hóa và suy luận logic – những lĩnh vực đòi hỏi khả năng phân tích và tính toán cao.

Một số thành tích nổi bật:

• Toán học (GSM8K: 89.3%) – Đánh bại cả GPT-4o, chứng tỏ khả năng xử lý bài toán phức tạp vượt trội.
• Mã hóa (HumanEval: 65.2%) – Tiệm cận hiệu suất của Claude 3.5 Sonnet, trở thành lựa chọn đáng gờm trong lập trình AI.
• Suy luận logic (AGIEval: 79.6%) – Cao hơn LLaMA3.1 405B, thể hiện khả năng lý luận chặt chẽ, chính xác.

DeepSeek-R1 được trang bị khả năng tư duy chuỗi suy luận (CoT), giúp AI có thể phân tích và giải quyết các vấn đề phức tạp theo từng bước logic. Đây là một lĩnh vực quan trọng mà mô hình o1 của OpenAI cũng đang hướng đến. 

Trong khi ChatGPT của OpenAI nổi bật với khả năng sáng tạo nội dung, giao tiếp tự nhiên và tương tác linh hoạt như con người, DeepSeek lại định vị mình như một trợ lý AI lý tưởng cho các nhà phát triển, kỹ sư và nhà nghiên cứu - những người đòi hỏi kết quả có độ chính xác cao và dựa trên lập luận logic.

2.5. Giá cả cạnh tranh 

Một trong những điểm mạnh lớn nhất của DeepSeek so với các đối thủ chính là chiến lược giá siêu cạnh tranh. Trong khi OpenAI tính phí 7.50 USD cho mỗi triệu token với GPT-4o, DeepSeek-R1 chỉ có giá 0.14 USD cho mỗi triệu token – tức rẻ hơn hơn 50 lần.

Dù có giá thành thấp hơn nhiều so với OpenAI hay Anthropic, DeepSeek vẫn cho thấy hiệu suất mạnh mẽ trong các bài kiểm tra toán học, mã hóa và suy luận logic. 

“Nhờ đó, nó trở thành lựa chọn hấp dẫn không chỉ cho doanh nghiệp lớn muốn tối ưu chi phí vận hành AI, mà còn cho startup và nhà phát triển nhỏ lẻ muốn tiếp cận công nghệ AI tiên tiến với ngân sách hợp lý.” - Mr. Tony Dzung nhận định. 

2.6. Ngôn ngữ và trọng tâm thị trường

DeepSeek được thiết kế để hoạt động tốt trên cả tiếng Trung và tiếng Anh, trong khi GPT-4o của OpenAI chủ yếu tối ưu cho tiếng Anh. Điều này giúp DeepSeek có lợi thế lớn, đặc biệt tại thị trường Trung Quốc và khu vực châu Á, nơi nhu cầu về AI song ngữ đang ngày càng tăng.

Tuy nhiên, một điểm hạn chế là DeepSeek đôi khi tạo ra phản hồi pha trộn giữa tiếng Anh và tiếng Trung, ngay cả khi người dùng chỉ nhập một ngôn ngữ. Điều này có thể gây khó khăn trong một số trường hợp sử dụng thực tế, đặc biệt là với người dùng không thông thạo cả hai ngôn ngữ. Do đó, DeepSeek vẫn cần cải thiện khả năng xử lý ngôn ngữ để tăng tính chính xác và mượt mà hơn trong giao tiếp.

3. Một số tranh cãi về hạn chế và thách thức của DeepSeek

Theo quan sát của Mr. Tony Dzung, dù đang tạo ra làn sóng cạnh tranh mạnh mẽ trong lĩnh vực AI, DeepSeek cũng đối mặt với không ít tranh cãi và thách thức, đặc biệt liên quan đến bảo mật dữ liệu, sự chấp nhận của thị trường quốc tế và ảnh hưởng của chính trị.

3.1. Vấn đề bảo mật dữ liệu

Là một công ty có trụ sở tại Trung Quốc, DeepSeek phải tuân thủ các quy định chặt chẽ về internet, bao gồm kiểm duyệt nội dung liên quan đến các vấn đề chính trị nhạy cảm. Người dùng nhận thấy rằng AI này sẽ không cung cấp thông tin về các sự kiện như vụ Thiên An Môn hay tình hình nhân quyền tại Trung Quốc.

Trong khi đó, OpenAI và các công ty công nghệ Mỹ cũng áp dụng chính sách kiểm duyệt, nhưng chủ yếu dựa trên các tiêu chuẩn an toàn và đạo đức, thay vì các quy định do chính phủ áp đặt. Điều này đã làm dấy lên tranh cãi trong cộng đồng nghiên cứu AI và những người ủng hộ quyền riêng tư, lo ngại rằng DeepSeek có thể bị sử dụng để kiểm soát và định hướng thông tin theo chính sách nhà nước.

Bên cạnh đó, một nghiên cứu từ Adversa AI cho thấy DeepSeek dễ bị khai thác hơn các AI khác, thậm chí có thể cung cấp hướng dẫn hack hoặc chế tạo bom – điều mà GPT-4o hay Claude đã kiểm soát tốt hơn.

3.2. Các chính sách hạn chế DeepSeek

Một số quốc gia đã hạn chế hoặc xem xét cấm DeepSeek vì lo ngại về bảo mật dữ liệu. Ý là nước đầu tiên ở châu Âu tạm dừng công cụ này, trong khi Mỹ cũng đang cân nhắc các biện pháp kiểm soát tương tự như với Huawei và TikTok.

Cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung cũng ảnh hưởng lớn đến DeepSeek. Mỹ đã hạn chế xuất khẩu GPU cao cấp, buộc DeepSeek phải tìm cách tối ưu với GPU H800 – phiên bản bị giới hạn hiệu suất. Nếu căng thẳng gia tăng, DeepSeek có thể gặp khó khăn trong việc mở rộng ra thị trường phương Tây.

4. DeepSeek và tác động đến thị trường AI toàn cầu

Sự xuất hiện của DeepSeek đã tạo ra làn sóng thay đổi mạnh mẽ trong ngành AI toàn cầu. Không chỉ thách thức những gã khổng lồ như OpenAI hay Google, DeepSeek còn tác động trực tiếp đến thị trường công nghệ và chứng khoán, đặt ra nhiều cơ hội và thách thức mới.

4.1. Ảnh hưởng đến ngành công nghệ AI

“DeepSeek không chỉ là một mô hình AI mạnh mẽ, mà còn là tác nhân thay đổi cuộc chơi trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.” - Mr Tony Dzung nhấn mạnh.

Với chiến lược nguồn mở, chi phí thấp nhưng hiệu suất cao, DeepSeek đã làm rung chuyển thị trường AI toàn cầu, thách thức sự thống trị của các công ty AI lớn tại Mỹ như OpenAI, Google và Microsoft.

Việc tận dụng GPU H800, một dòng chip bị hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc, nhưng vẫn tạo ra mô hình cạnh tranh với GPT-4o và Claude 3.5 Sonnet, khiến giới công nghệ bất ngờ. Điều này không chỉ cho thấy khả năng tự chủ công nghệ của Trung Quốc, mà còn làm dấy lên lo ngại về sự tái cân bằng quyền lực trong lĩnh vực AI.

4.2. Ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán và các công ty công nghệ

Sự ra mắt của DeepSeek-R1 đã gây ra một đợt bán tháo lớn trên thị trường chứng khoán, với cổ phiếu Nvidia mất 600 tỷ USD giá trị vốn hóa. Nhà đầu tư lo ngại rằng các mô hình AI giá rẻ như DeepSeek có thể giảm nhu cầu đối với chip AI cao cấp, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu của Nvidia và các nhà cung cấp phần cứng AI khác.

Không chỉ Nvidia, cổ phiếu của Microsoft, Alphabet (Google) và nhiều công ty công nghệ khác cũng bị ảnh hưởng. Các nhà đầu tư nhận định rằng DeepSeek có thể định hình lại thị trường AI, thay đổi mô hình chi phí và tạo ra áp lực cạnh tranh khốc liệt hơn.

Tại Mỹ, các nhà lập pháp và lãnh đạo công nghệ đã bắt đầu nhìn nhận DeepSeek như một mối đe dọa tiềm tàng. Ngay cả Tổng thống Donald Trump cũng thừa nhận DeepSeek có thể làm lung lay vị thế AI của Mỹ, đặt ra câu hỏi về các biện pháp kiểm soát và hạn chế đối với sự phát triển AI của Trung Quốc.

5. Tiềm năng phát triển của DeepSeek trong tương lai. Doanh nghiệp có nên thử?

Mr. Tony Dzung cho rằng, trong tương lai, tiềm năng phát triển của DeepSeek là vô cùng mạnh mẽ. Công cụ này đang tạo ra cơn bão AI giá rẻ và được kỳ vọng có thể cạnh tranh trực tiếp với các ông lớn đến từ Mỹ. 

5.1. Tiềm năng phát triển của DeepSeek trong tương lai

DeepSeek đang đi đúng hướng để trở thành một trong những nền tảng AI hàng đầu thế giới. Với chiến lược nguồn mở, chi phí thấp nhưng hiệu suất cao, DeepSeek hoàn toàn có thể mở rộng tầm ảnh hưởng, đặc biệt trong các lĩnh vực như tự động hóa, phân tích dữ liệu, mã hóa và xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

DeepSeek đã chứng minh rằng mô hình AI nguồn mở có thể đạt hiệu suất ngang ngửa với các nền tảng độc quyền như OpenAI. Tuy nhiên, OpenAI vẫn có lợi thế về hệ sinh thái, tài nguyên dữ liệu và ứng dụng thương mại.

DeepSeek có thể cạnh tranh trực tiếp với OpenAI trong một số lĩnh vực, đặc biệt là AI mã nguồn mở và AI chi phí thấp, nhưng để vượt qua OpenAI, DeepSeek cần mở rộng khả năng sáng tạo, giao tiếp tự nhiên và xây dựng hệ sinh thái mạnh mẽ hơn.

5.2. Doanh nghiệp Việt có nên thử DeepSeek?

Theo Mr. Tony Dzung, câu trả lời tất nhiên là có. DeepSeek mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt tiếp cận công nghệ AI mạnh mẽ với chi phí thấp hơn, đặc biệt là trong các ngành như marketing, tài chính, sản xuất và thương mại điện tử.

Việc sử dụng DeepSeek có thể giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí vận hành, tăng hiệu suất và cải thiện trải nghiệm khách hàng mà không phải đầu tư vào các nền tảng AI đắt đỏ như OpenAI hay Gemini.

Một số ứng dụng DeepSeek vào doanh nghiệp:

• Tự động hóa chăm sóc khách hàng: DeepSeek có thể giúp doanh nghiệp tạo chatbot AI thông minh, hoạt động 24/7, phản hồi nhanh chóng mà không tốn quá nhiều chi phí nhân sự.
• Phân tích dữ liệu và dự báo xu hướng: AI của DeepSeek giúp doanh nghiệp xử lý dữ liệu nhanh hơn, đưa ra dự báo kinh doanh chính xác hơn, từ đó tối ưu chiến lược phát triển.
• Hỗ trợ sáng tạo nội dung & SEO: Doanh nghiệp có thể dùng DeepSeek để viết bài chuẩn SEO, gợi ý ý tưởng nội dung và cải thiện hiệu suất contnet marketing.

Với xu hướng AI phát triển mạnh mẽ, việc cập nhật và tận dụng các công nghệ mới như DeepSeek có thể mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể. Trường Doanh Nhân HBR khuyến nghị doanh nghiệp nên đánh giá kỹ lưỡng nhu cầu thực tế, thử nghiệm trước khi triển khai rộng rãi để đảm bảo DeepSeek thực sự mang lại giá trị tối ưu.