CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH KINH DOANH TRUYỀN THỐNG ĐỂ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Chuyển đổi mô hình kinh doanh truyền thống không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố sống còn để doanh nghiệp phát triển bền vững trong kỷ nguyên số. Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh và nhu cầu của khách hàng thay đổi nhanh chóng, việc đổi mới mô hình kinh doanh giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, cải thiện trải nghiệm khách hàng và khai thác tiềm năng công nghệ để tạo ra giá trị vượt trội. Hãy cùng Trường doanh nhân HBR tìm hiểu những bước đi cần thiết để chuyển đổi thành công và các ví dụ điển hình đã chứng minh hiệu quả của sự thay đổi này.

1. Chuyển đổi mô hình kinh doanh là gì?

Chuyển đổi mô hình kinh doanh là quá trình điều chỉnh, tái thiết kế cách thức doanh nghiệp tạo ra và truyền tải giá trị đến khách hàng, thường bằng cách kết hợp những công nghệ mới và chiến lược kinh doanh hiện đại. Theo Boston Consulting Group (BCG), chuyển đổi mô hình kinh doanh là nghệ thuật tạo ra lợi thế cạnh tranh thông qua các thay đổi đồng bộ và bổ trợ trong đề xuất giá trị (value proposition) cho khách hàng và mô hình vận hành của doanh nghiệp.

Trong bối cảnh thị trường biến động nhanh chóng, khách hàng đòi hỏi nhiều hơn ở doanh nghiệp, từ sự minh bạch, trải nghiệm cá nhân hóa đến dịch vụ trực tuyến tiện lợi. Để đáp ứng và thích nghi, các doanh nghiệp cần thay đổi, xây dựng mô hình kinh doanh mới để tồn tại và phát triển mạnh mẽ hơn. Mr. Tony Dzung cũng nhấn mạnh rằng, “Doanh nghiệp nào dám nghĩ, dám làm và đổi mới mô hình kinh doanh theo hướng khách hàng sẽ là doanh nghiệp dẫn đầu.”

Chuyển đổi mô hình kinh doanh thường được thực hiện qua bốn cấp độ chính:

• Tối ưu hóa quy trình vận hành nội bộ và bên ngoài: Áp dụng công nghệ để cải thiện hiệu quả công việc, giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh.
• Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Cải tiến giao diện, phương thức giao tiếp và cách tiếp cận khách hàng để gia tăng sự hài lòng và gắn bó.
• Xây dựng hệ sinh thái và giá trị mới: Tái cấu trúc hệ thống và mạng lưới kinh doanh tập trung vào hoạt động cốt lõi.
• Phát triển sản phẩm và dịch vụ thông minh: Ứng dụng công nghệ tiên tiến để tạo ra các giải pháp hiện đại, tiện lợi cho khách hàng.

2. Có nên chuyển đổi mô hình kinh doanh truyền thống không? Khi nào nên chuyển đổi?

Chuyển đổi mô hình kinh doanh không chỉ là một lựa chọn mà còn là một bước đi cần thiết để doanh nghiệp có thể thích ứng và phát triển trong thị trường cạnh tranh gay gắt ngày nay. Dù việc thay đổi mô hình đòi hỏi nguồn lực và chi phí lớn, lịch sử đã chứng minh rằng sự trì trệ trong đổi mới thường dẫn đến sự suy thoái và loại bỏ khỏi thị trường.

Ông Tony Dzung nhận định rằng: “Nếu không dám thay đổi, doanh nghiệp sẽ tự trói mình vào lối mòn cũ, không chỉ mất cơ hội tăng trưởng mà còn có nguy cơ bị loại bỏ khỏi cuộc chơi.”

Theo Harvard Business Review, các doanh nghiệp không kịp thời chuyển đổi và thích nghi đã phải đối mặt với nguy cơ thất bại, với hơn 50% các công ty trong danh sách Fortune 500 từ năm 2000 đến nay đã bị phá sản hoặc bị mua lại. Điều này cho thấy, chuyển đổi mô hình kinh doanh là điều kiện cần để doanh nghiệp phát triển bền vững và duy trì lợi thế cạnh tranh.

Dưới đây là các thời điểm doanh nghiệp nên cân nhắc chuyển đổi mô hình kinh doanh:

• Thị trường bão hòa và sản phẩm không tăng trưởng: Khi thị trường mục tiêu đã đạt mức bão hòa, nhu cầu về sản phẩm không còn tăng và doanh thu không còn cải thiện, đây là dấu hiệu cần đổi mới để thúc đẩy tăng trưởng.
• Sản phẩm và dịch vụ thiếu sự khác biệt: Khi sản phẩm, dịch vụ không còn nổi bật và dễ bị thay thế, chuyển đổi mô hình giúp tạo ra giá trị mới và cải thiện lợi thế cạnh tranh.
• Cạnh tranh ngày càng gay gắt: Khi các đối thủ liên tục đổi mới và áp dụng các công nghệ, những mô hình kinh doanh mới, doanh nghiệp cần chuyển đổi để không bị bỏ lại phía sau.
• Thói quen và hành vi tiêu dùng của khách hàng thay đổi: Khi khách hàng chuyển dần sang các kênh mua sắm và trải nghiệm số hóa, doanh nghiệp cần thay đổi để phù hợp với xu hướng này và giữ chân khách hàng.
• Sự suy giảm trong hiệu quả hoạt động: Khi mô hình hiện tại không còn đáp ứng được yêu cầu về hiệu suất, chi phí hoặc quy mô, chuyển đổi giúp tối ưu hóa và nâng cao hiệu quả vận hành.
• Khi doanh nghiệp không còn đáp ứng kịp xu hướng công nghệ mới: Để duy trì sức cạnh tranh và tạo ra trải nghiệm hiện đại hơn, việc ứng dụng công nghệ tiên tiến là cần thiết.

Tóm lại, doanh nghiệp cần xem xét chuyển đổi mô hình kinh doanh khi không còn đáp ứng hiệu quả các mục tiêu phát triển, khách hàng và thị trường. Thay đổi có thể là khó khăn, nhưng như ông Tony Dzung chia sẻ, “Chuyển đổi là cách duy nhất để doanh nghiệp tồn tại và thăng hoa trong thời đại cạnh tranh toàn cầu.” Trong nhiều trường hợp, đây là chìa khóa để doanh nghiệp phát triển bền vững và đáp ứng kịp thời nhu cầu thị trường ngày càng thay đổi.

3. Vì sao chuyển đổi mô hình kinh doanh là cần thiết cho doanh nghiệp truyền thống?

Nhiều doanh nghiệp truyền thống, đặc biệt trong các ngành như xây dựng, sản xuất và bất động sản, đã phát triển chủ yếu dựa trên kinh nghiệm thực tiễn, mà ít có chiến lược quản lý bài bản hay đầu tư nghiêm túc vào hoạt động marketing. Theo nhận định của Mr. Tony Dzung: "Doanh nghiệp nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm và quan hệ sẵn có, không đổi mới, không thích nghi với thị trường, sớm muộn cũng sẽ bị tụt lại." 

Thực tế, các doanh nghiệp này quen thuộc với phương thức bán hàng trực tiếp, phụ thuộc vào khách hàng quen thuộc. Tuy nhiên, trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt và sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, mô hình truyền thống có thể đem đến cho doanh nghiệp những khó khăn như:

• Khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng mới: Với xu hướng tiêu dùng ngày càng phụ thuộc vào các kênh số hóa, doanh nghiệp truyền thống gặp khó khăn trong việc thu hút khách hàng mới, nhất là khi khách hàng ngày nay có xu hướng tìm kiếm sản phẩm, dịch vụ trực tuyến.
• Mất lợi thế cạnh tranh: Do không đầu tư vào marketing, các doanh nghiệp truyền thống dễ bị tụt lại phía sau, không chỉ vì sản phẩm thiếu sự khác biệt mà còn bởi đối thủ cạnh tranh đã chuyển sang mô hình kinh doanh mới, tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn qua các nền tảng trực tuyến.
• Không tối ưu hóa được chi phí và quy trình: Các doanh nghiệp truyền thống thường vận hành với chi phí cao do thiếu sự tự động hóa và tối ưu hóa quy trình. Điều này làm cho giá thành sản phẩm khó cạnh tranh hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và lợi nhuận.
• Phụ thuộc vào một số lượng khách hàng cố định: Thiếu chiến lược tiếp cận và chăm sóc khách hàng đa dạng khiến doanh nghiệp gặp rủi ro lớn nếu mất đi một lượng khách hàng chính. Mô hình kinh doanh cũ không linh hoạt, không thể nhanh chóng thích nghi khi nhu cầu khách hàng thay đổi.

Chuyển đổi mô hình kinh doanh không chỉ là giải pháp khắc phục những hạn chế của các hoạt động truyền thống mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp doanh nghiệp tăng cường sức cạnh tranh và mở ra các cơ hội tăng trưởng mới. 

Ông Tony Dzung từng nhận định: “Trong kỷ nguyên số, nếu doanh nghiệp không nhanh chóng đổi mới mô hình kinh doanh thì chính họ sẽ bị thị trường loại bỏ.” Dưới đây là các lợi ích nổi bật khi doanh nghiệp truyền thống áp dụng chuyển đổi mô hình kinh doanh hiện đại:

• Mở rộng khả năng tiếp cận khách hàng: Áp dụng công cụ marketing số và chuyển đổi mô hình giúp doanh nghiệp tiếp cận thêm nhiều khách hàng tiềm năng (leads), bao gồm cả thị trường mới và kênh trực tuyến.
• Tăng hiệu quả vận hành: Chuyển đổi số tối ưu hóa quy trình sản xuất và kinh doanh qua tự động hóa, giảm chi phí và thời gian, nâng cao hiệu suất và phối hợp nội bộ.
• Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Chuyển đổi mô hình giúp doanh nghiệp xây dựng hành trình trải nghiệm khách hàng toàn diện, nhờ dịch vụ qua chatbot, email, mạng xã hội, tăng hài lòng và giữ chân khách hàng.
• Gia tăng doanh thu đa kênh: Chuyển đổi mô hình tạo thêm nguồn thu từ các kênh online như thương mại điện tử, mạng xã hội, giúp duy trì và tăng trưởng doanh thu bền vững.
• Thích nghi nhanh với thị trường: Áp dụng công nghệ giúp doanh nghiệp nắm bắt dữ liệu thị trường và khách hàng, từ đó ra quyết định chiến lược nhanh chóng, đáp ứng kịp thời nhu cầu và xu hướng mới.

Như Mr. Tony Dzung từng khẳng định: “Chuyển đổi mô hình kinh doanh không chỉ là một xu hướng nhất thời mà là một bước đi tất yếu để cải thiện năng lực cạnh tranh, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động.” Đối với những doanh nghiệp truyền thống, việc đổi mới mô hình kinh doanh chính là chìa khóa để tồn tại và phát triển trong một thị trường đang thay đổi nhanh chóng.

4. Những khó khăn khi doanh nghiệp truyền thống chuyển đổi mô hình kinh doanh

Chuyển đổi mô hình kinh doanh từ truyền thống sang hiện đại không chỉ là việc áp dụng công nghệ mà còn là một sự thay đổi toàn diện trong chiến lược và tư duy kinh doanh. 

Theo Mr. Tony Dzung, “Chuyển đổi không chỉ nằm ở việc áp dụng những công nghệ mới nhất, mà quan trọng là việc doanh nghiệp phải thay đổi từ cốt lõi, từ tư duy quản trị đến việc nắm bắt nhu cầu khách hàng hiện đại.” Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp truyền thống gặp phải những khó khăn lớn khi thực hiện chuyển đổi này:

• Thiếu nhận thức về marketing hiện đại: Tâm lý ngại thay đổi và bảo thủ từ các nhân viên lâu năm hoặc ban lãnh đạo có thể cản trở quá trình chuyển đổi, gây ra sự chậm trễ hoặc thậm chí thất bại.
• Thách thức về kỹ thuật số: Các doanh nghiệp truyền thống thường thiếu hụt về công nghệ và đội ngũ kỹ thuật có năng lực, gây khó khăn trong việc triển khai các giải pháp chuyển đổi số.
• Nguồn lực tài chính hạn chế: Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc cân đối tài chính để vừa duy trì hoạt động, vừa đầu tư vào công nghệ và các giải pháp hiện đại phục vụ chuyển đổi kinh doanh.

Những khó khăn trên đòi hỏi doanh nghiệp truyền thống phải có chiến lược rõ ràng, đầu tư vào đội ngũ và công nghệ phù hợp để từng bước thích nghi và thành công trong quá trình chuyển đổi.

Chuyển đổi mô hình kinh doanh từ truyền thống sang hiện đại đang trở thành yếu tố sống còn với mọi doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt. Thấu hiểu những khó khăn mà doanh nghiệp đang đối mặt, khóa học “XÂY DỰNG & CẢI TIẾN MÔ HÌNH KINH DOANH” sẽ là chìa khóa giúp các nhà lãnh đạo:

• Phát triển tư duy chiến lược bài bản, tối ưu hóa hoạt động kinh doanh và xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững.
• Cung cấp công cụ quản trị hiện đại như Canvas, VRIO, và McKinsey để thiết kế mô hình kinh doanh linh hoạt, phù hợp với sự thay đổi của thị trường.
• Học từ các case study thực tế, áp dụng trực tiếp vào doanh nghiệp của bạn để tối ưu hóa nguồn lực và tăng trưởng đột phá.

Hãy tham gia ngay hôm nay để không chỉ xây dựng một mô hình kinh doanh hiệu quả mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp bạn.

5. Các bước chuyển đổi mô hình kinh doanh hiệu quả

Chuyển đổi mô hình kinh doanh là một quá trình đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và định hướng rõ ràng. Với sự phát triển của công nghệ và yêu cầu từ thị trường, các doanh nghiệp truyền thống cần phải xác định những bước đi hiệu quả và tối ưu hóa các quy trình để duy trì tính cạnh tranh và tạo giá trị mới. Dưới đây là các bước chi tiết giúp doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi mô hình kinh doanh thành công.

5.1. Bước 1: Đánh giá lại mô hình kinh doanh hiện tại

Bước đầu tiên và quan trọng nhất là đánh giá kỹ lưỡng mô hình kinh doanh hiện tại để hiểu rõ những điểm mạnh và yếu của doanh nghiệp. Mr. Tony Dzung nhấn mạnh rằng, “Không thể chuyển đổi thành công nếu không hiểu rõ những điểm cần cải thiện ngay từ nền tảng.”

Đánh giá toàn diện này không chỉ bao gồm cách thức doanh nghiệp tạo ra giá trị và phục vụ khách hàng mà còn là cách tối ưu hóa chi phí và phân bổ nguồn lực. Mỗi bộ phận trong doanh nghiệp cần được kiểm tra để nhận diện:

• Những lỗ hổng trong quy trình: Như những phần không mang lại hiệu quả hoặc gây ra lãng phí.
• Hiệu quả hoạt động của đội ngũ: Bao gồm khả năng cộng tác, năng suất và chất lượng công việc.
• Sự tương thích với xu hướng thị trường: Xem xét liệu sản phẩm và dịch vụ có còn phù hợp với nhu cầu hiện tại và có khả năng cạnh tranh hay không.

Mục tiêu của bước này là xác định chính xác điểm cần cải thiện và tạo cơ sở cho các quyết định chuyển đổi, giúp doanh nghiệp đi vào quá trình đổi mới một cách chính xác và tập trung hơn.

5.2. Bước 2: Xác định các mục tiêu kinh doanh cụ thể

Xây dựng mục tiêu kinh doanh trong quá trình chuyển đổi cần cụ thể, có thể đo lường và phù hợp với khả năng của doanh nghiệp. Một số mục tiêu phổ biến mà các doanh nghiệp hướng đến bao gồm:

• Tăng trưởng doanh thu: Đạt được tỷ lệ tăng trưởng dự kiến từ việc mở rộng kênh bán hàng hoặc tăng tần suất giao dịch với khách hàng hiện có.
• Giảm chi phí vận hành: Cắt giảm những khoản chi phí không cần thiết thông qua tự động hóa hoặc tối ưu hóa quy trình.
• Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Nhắm đến việc nâng cao sự hài lòng và lòng trung thành của khách hàng bằng cách cung cấp sản phẩm/dịch vụ tốt hơn.
• Tăng khả năng cạnh tranh: Phát triển điểm mạnh hoặc tìm ra lợi thế cạnh tranh độc đáo.

Theo Tony Dzung, “Việc đặt ra các mục tiêu rõ ràng không chỉ tạo định hướng mà còn là nền tảng để đo lường thành công trong quá trình chuyển đổi.” Việc gắn mỗi mục tiêu với các chỉ số hiệu suất (KPIs) giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi tiến độ và điều chỉnh khi cần.

5.3. Bước 3: Xây dựng chiến lược chuyển đổi mô hình phù hợp

Như Tony Dzung chia sẻ: “Chiến lược chuyển đổi cần đủ linh hoạt để ứng phó với các biến động, nhưng cũng phải rõ ràng và thực tế để đảm bảo hiệu quả.” Dựa trên những gì đã đánh giá và các mục tiêu đã xác định, doanh nghiệp cần lên chiến lược chuyển đổi cụ thể và khả thi.

Chiến lược này bao gồm:

• Lựa chọn phương pháp tiếp cận: Quyết định xem nên bắt đầu từ quy trình nào trước, liệu có thể triển khai đồng thời hay nên chia theo giai đoạn.
• Phân bổ nguồn lực: Tìm ra những nhân sự phù hợp và đào tạo họ cho những yêu cầu mới, cũng như phân bổ ngân sách hợp lý cho từng bước.
• Lên kế hoạch kiểm soát rủi ro: Xây dựng các kịch bản để chuẩn bị cho những tình huống không mong muốn, như sự phản đối từ nhân viên hoặc lỗi kỹ thuật.

Chiến lược chuyển đổi cần được lập chi tiết, với các mốc thời gian và mục tiêu nhỏ hơn. Sự rõ ràng và thực tế trong chiến lược sẽ giúp toàn bộ doanh nghiệp hướng tới cùng một mục tiêu và có khả năng thực thi cao hơn.

5.4. Bước 4: Đầu tư vào Marketing để tạo giá trị và thu hút khách hàng

Marketing là yếu tố không thể thiếu trong chuyển đổi mô hình kinh doanh, đặc biệt khi doanh nghiệp cần xây dựng thương hiệu và mở rộng đối tượng khách hàng. Tony Dzung khẳng định: “Marketing không chỉ giúp tiếp cận khách hàng mới mà còn củng cố lòng trung thành của khách hàng cũ, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững.”

Những bước đi trong marketing có thể bao gồm:

• Phát triển chiến lược Marketing đa kênh (omnichannel): Phối hợp cả các kênh trực tuyến và ngoại tuyến để tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả nhất.
• Tăng cường trải nghiệm khách hàng: Bằng các chiến dịch tiếp thị tập trung vào cá nhân hóa, doanh nghiệp có thể nâng cao mối quan hệ với khách hàng và làm cho họ cảm thấy gắn bó với thương hiệu.
• Đầu tư vào thương hiệu và nhận diện: Tạo ra một thương hiệu đáng tin cậy và nhất quán là nền tảng để thu hút và giữ chân khách hàng.

Marketing sẽ đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc tiếp cận khách hàng mới mà còn giúp doanh nghiệp củng cố mối quan hệ với khách hàng hiện tại, từ đó tạo nên một cơ sở vững chắc cho sự phát triển bền vững.

5.5. Bước 5: Áp dụng công nghệ trong quy trình quản lý và sản xuất

Công nghệ là xương sống của quá trình chuyển đổi, giúp tối ưu hóa các quy trình và nâng cao hiệu quả hoạt động. Tony Dzung nhấn mạnh, “Không đầu tư vào công nghệ là chấp nhận thụt lùi, vì vậy, doanh nghiệp cần sẵn sàng để đón đầu thay đổi.”

Để triển khai công nghệ, doanh nghiệp có thể:

• Áp dụng các giải pháp hệ thống ERP (Hoạch định Nguồn lực Doanh nghiệp): Giúp quản lý các nguồn lực như tài chính, nhân lực, hàng tồn kho, và dây chuyền sản xuất một cách tích hợp và hiệu quả.
• Sử dụng hệ thống CRM (Quản lý quan hệ khách hàng): Tăng cường khả năng quản lý thông tin khách hàng, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ và tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng.
• Áp dụng công nghệ tự động hóa: Sử dụng tự động hóa trong sản xuất và quản lý để giảm thiểu chi phí và thời gian, đồng thời tăng độ chính xác trong các hoạt động.

Sự đầu tư vào công nghệ không chỉ cải thiện hiệu suất mà còn giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn để đón đầu những thay đổi của thị trường.

5.6. Bước 6: Đo lường và tối ưu liên tục quá trình chuyển đổi

Một yếu tố quan trọng để đảm bảo thành công của quá trình chuyển đổi là đo lường hiệu quả liên tục. Sau khi triển khai, doanh nghiệp cần theo dõi các chỉ số đo lường đã đặt ra để đánh giá mức độ hiệu quả của từng bước. Cụ thể:

• Đo lường các KPIs: Các chỉ số như doanh thu, chi phí vận hành, tỷ lệ chuyển đổi, độ hài lòng khách hàng... sẽ cho thấy các điểm mạnh và điểm yếu của quá trình chuyển đổi.
• Phân tích và đánh giá kết quả: Dựa trên các dữ liệu thu thập được, doanh nghiệp cần phân tích các điểm chưa đạt được và điều chỉnh lại chiến lược cho phù hợp.
• Tối ưu hóa liên tục: Việc đo lường và tối ưu hóa không chỉ dừng lại ở một lần mà cần thực hiện định kỳ để đạt hiệu quả tối đa và giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh chóng với những biến động của thị trường.

Quá trình tối ưu hóa liên tục giúp doanh nghiệp duy trì sự linh hoạt và dễ dàng điều chỉnh các chiến lược, đảm bảo rằng mọi bước trong quá trình chuyển đổi luôn bám sát mục tiêu và mang lại giá trị tối ưu.

Các bước chuyển đổi mô hình kinh doanh trên không chỉ là lộ trình giúp doanh nghiệp chuyển mình thành công mà còn là nền tảng để phát triển bền vững. Mỗi bước đều đòi hỏi sự tập trung và chuẩn bị kỹ lưỡng từ doanh nghiệp, và nhờ vậy, doanh nghiệp có thể đạt được những lợi ích vượt trội và vị thế cạnh tranh vững chắc trong thị trường.

6. Các mô hình kinh doanh hiện đại doanh nghiệp truyền thống có thể áp dụng chuyển đổi

Trong bối cảnh kinh tế số và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, doanh nghiệp truyền thống không thể đứng ngoài cuộc. Việc chuyển đổi sang các mô hình kinh doanh hiện đại không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, mà còn mở ra nhiều cơ hội cạnh tranh và tăng trưởng bền vững. Dưới đây là một số mô hình kinh doanh hiện đại mà doanh nghiệp truyền thống có thể áp dụng để đổi mới và phát triển:

7. Những sai lầm cần tránh khi doanh nghiệp truyền thống chuyển đổi mô hình kinh doanh

Trong quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh, các doanh nghiệp truyền thống có thể gặp nhiều thách thức, đặc biệt là khi bước vào những lĩnh vực chưa quen thuộc như số hóa và thương mại điện tử. Theo nhận định của ông Tony Dzung, “Chuyển đổi số không phải là một cuộc chơi ngắn hạn mà là hành trình cần có chiến lược và sự kiên nhẫn.” 

Do đó để giảm thiểu rủi ro và tận dụng tối đa lợi ích của chuyển đổi, dưới đây là các sai lầm phổ biến cần tránh:

• Thiếu kế hoạch chuyển đổi rõ ràng: Bước vào chuyển đổi mà không có chiến lược cụ thể dễ dẫn đến sự lãng phí nguồn lực và làm chậm tiến độ, giảm hiệu quả chuyển đổi.
• Không đánh giá lại mô hình kinh doanh hiện tại: Không phân tích đầy đủ các yếu tố thành công và điểm yếu của mô hình cũ có thể khiến doanh nghiệp đánh mất lợi thế cạnh tranh cốt lõi.
• Đầu tư công nghệ một cách ồ ạt nhưng thiếu đồng bộ: Việc áp dụng công nghệ mới mà không có kế hoạch đồng bộ với quy trình quản lý và vận hành có thể gây ra sự gián đoạn và lãng phí.
• Bỏ qua trải nghiệm khách hàng: Tập trung vào việc chuyển đổi nội bộ mà không chú trọng nâng cao trải nghiệm khách hàng dễ khiến doanh nghiệp mất khách và giảm lòng trung thành của khách hàng hiện tại.
• Không đào tạo và phát triển đội ngũ nhân viên: Nhân viên không được đào tạo về công nghệ và quy trình mới sẽ gặp khó khăn trong quá trình chuyển đổi, giảm hiệu suất và tinh thần làm việc.
• Thiếu đánh giá và tối ưu thường xuyên: Chuyển đổi mô hình không phải là một lần thực hiện duy nhất; không theo dõi, đánh giá và điều chỉnh thường xuyên dễ khiến doanh nghiệp lạc hậu so với đối thủ.

Tránh những sai lầm này sẽ giúp doanh nghiệp truyền thống chuyển đổi mô hình kinh doanh hiệu quả hơn, tăng cường khả năng thích nghi và đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.

8. Một số ví dụ về chuyển đổi mô hình kinh doanh thành công

Nếu bạn đang cân nhắc chuyển đổi mô hình kinh doanh nhưng vẫn lo lắng về những khó khăn và rủi ro, những ví dụ sau đây từ các doanh nghiệp hàng đầu thế giới sẽ cho bạn thấy khả năng thành công mà chuyển đổi có thể mang lại. Dưới đây là những doanh nghiệp đã thành công rực rỡ nhờ thay đổi mô hình kinh doanh truyền thống, không chỉ tạo ra nguồn thu mới mà còn củng cố vị thế cạnh tranh của họ trong thị trường.

1 - PayPal - Từ công ty mật mã đến dịch vụ thanh toán trực tuyến

PayPal là một ví dụ điển hình về sự chuyển đổi mô hình kinh doanh thành công. Ban đầu, công ty được thành lập với mục tiêu trở thành một công ty chuyên về mã hóa dữ liệu, tập trung vào bảo mật thông tin. Tuy nhiên, nhận thấy tiềm năng của thanh toán trực tuyến trong thời đại internet phát triển mạnh mẽ, PayPal đã quyết định tái định vị mình thành một nền tảng thanh toán trực tuyến.

Quyết định này giúp PayPal nhanh chóng vươn lên trở thành nền tảng thanh toán điện tử hàng đầu thế giới, cho phép người dùng thực hiện giao dịch toàn cầu một cách an toàn và thuận tiện. Việc chuyển đổi thành công này đã đưa PayPal trở thành một tên tuổi nổi bật trong ngành công nghệ tài chính (fintech).

2 - Google - Từ phi lợi nhuận đến “gã khổng lồ” công nghệ

Google cũng là một ví dụ thành công khác về chuyển đổi mô hình kinh doanh, từ một công cụ tìm kiếm miễn phí với mô hình phi lợi nhuận, không có kế hoạch kinh doanh rõ ràng, trở thành “gã khổng lồ” công nghệ toàn cầu. Nhận thấy tiềm năng từ quảng cáo trực tuyến, Google đã phát triển các dịch vụ quảng cáo như AdWords và AdSense để tạo nguồn thu nhập ổn định.

Chính nhờ chiến lược này, Google không chỉ tạo ra dòng doanh thu vững chắc mà còn mở rộng ra các lĩnh vực khác như điện toán đám mây, hệ điều hành Android, và AI. Nhờ đó, Google đã nhanh chóng vươn lên trở thành một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới.

3 - Facebook - Từ mạng xã hội nội bộ đến nền tảng truyền thông toàn cầu

Facebook cũng đã có một quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh đáng chú ý. Ban đầu, Facebook chỉ là một mạng xã hội nội bộ dành cho sinh viên Đại học Harvard và yêu cầu người dùng phải có địa chỉ email với đuôi “.edu” để đăng nhập.

Tuy nhiên, Facebook đã mở rộng mạng lưới, trở thành một nền tảng toàn cầu cho phép mọi người trên khắp thế giới kết nối và tương tác. Sau này, công ty tập trung vào tối ưu hóa quảng cáo và trải nghiệm người dùng, đồng thời mở rộng các dịch vụ như Messenger, Instagram và WhatsApp. Chiến lược này đã giúp Facebook trở thành mạng xã hội lớn nhất thế giới, với nguồn thu khổng lồ từ quảng cáo.

4 - Apple - Từ sản phẩm đa dạng đến hệ sinh thái công nghệ tập trung

Apple, nổi tiếng với sự đổi mới, cũng đã trải qua quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh thành công. Ban đầu, Apple kinh doanh nhiều loại sản phẩm khác nhau như máy ảnh, máy nghe nhạc CD và TV.

Nhưng khi Steve Jobs trở lại vị trí CEO, ông quyết định tập trung vào các sản phẩm điện tử chất lượng cao như iPhone, iPad và MacBook, xây dựng nên một hệ sinh thái đồng nhất. Sự tập trung này đã giúp Apple trở thành thương hiệu công nghệ hàng đầu, giữ chân khách hàng nhờ hệ sinh thái chặt chẽ và liền mạch giữa các sản phẩm và dịch vụ của mình.

Những ví dụ trên cho thấy sức mạnh của việc chuyển đổi mô hình kinh doanh trong việc giúp các doanh nghiệp truyền thống vươn mình lên và phát triển trong thời đại kỹ thuật số, khẳng định vị thế của họ trên thị trường toàn cầu.

Trên đây là những thách thức mà các mô hình kinh doanh truyền thống đang đối mặt và những cơ hội mới khi chuyển đổi mô hình kinh doanh hiện đại. Hy vọng rằng, những thông tin Trường doanh nhân HBR chia sẻ sẽ giúp các doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện hơn về quá trình chuyển đổi và đưa ra những quyết định đúng đắn cho tương lai.