Trường doanh nhân HBR ×

TONY DZUNG: LÀM SAO ĐỂ XIN LỖI CHÂN THÀNH VÀ DỄ ĐƯỢC THA THỨ

Nội dung [Hiện]

Lời xin lỗi trở thành chìa khóa để hạnh phúc. Liệu bạn đã hiểu rõ về lời xin lỗi và cách nói xin lỗi xuất phát từ tấm lòng là như thế nào?

TONY DZUNG: LÀM SAO ĐỂ XIN LỖI CHÂN THÀNH VÀ DỄ ĐƯỢC THA THỨ

Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta không thể tránh khỏi những sai lầm, nhưng cách chúng ta phản ứng lại với những “nốt trầm” đó mới thể hiện được cách chúng ta sống và làm người.

TONY DZUNG: LÀM SAO ĐỂ XIN LỖI CHÂN THÀNH VÀ DỄ ĐƯỢC THA THỨXem thêm: Tony Dzung - “không đổ lỗi, không lý do”: xin lỗi làm sao khiến cấp dưới tâm phục khẩu phục

CÓ PHẢI BẠN ĐÃ TỪNG MẮC LỖI KHÔNG?...

 

1. Trong công việc & kinh doanh

 

  • Không hoàn thành công việc đúng tiến độ hoặc không làm theo yêu cầu của cấp trên.

  • Đến muộn trong một cuộc họp nhóm 

  • Tôi bỏ qua những email hoặc những cuộc gọi ngoài giờ làm 

  • Không giữ lời hứa và yêu cầu

  • Hiểu lầm về đồng nghiệp, bất đồng quan điểm trong cuộc họp

  • Lỡ hẹn với khách hàng, chủ đầu tư, nhà cung cấp vào phút cuối

  • ….

2. Trong quan hệ gia đình, bạn bè và cá nhân

 

  • quên mang quà cho những dịp đặc biệt

  • đến muộn trong các bữa tiệc

  • bỏ qua một tin nhắn bạn bè hoặc thành viên gia đình

  • những bất đồng liên quan đến tiền bạc, chẳng hạn như không đồng ý về việc chi bao nhiêu cho các kỳ nghỉ, quà tặng hoặc cửa hàng tạp hóa

  • nói điều gì đó vô duyên hoặc không phù hợp

TONY DZUNG: LÀM SAO ĐỂ XIN LỖI CHÂN THÀNH VÀ DỄ ĐƯỢC THA THỨ

Hậu quả tiêu cực của việc không xin sự thứ lỗi

 

Có muôn vàn lý do để bạn mắc một sai lầm nào đó. Nhưng có phải bạn suy nghĩ có những việc không quá quan trọng hoặc cần thiết để nói lời xin lỗi đúng không? Ví dụ khi đến muộn vào một cuộc họp quan trọng, bạn chỉ đơn giản lấy ra một lý do: tắc đường, hỏng xe, đưa con đi học… để bào chữa cho việc không đúng hẹn của mình và bỏ qua lời xin lỗi? Nhưng hậu quả của việc quên, bỏ qua lời xin lỗi hoặc xin lỗi không thật tâm thực sự nghiêm trọng hơn bạn tưởng.

Làm hỏng một mối quan hệ tốt đẹp

Lời xin lỗi không phải là để lên án, trách móc hành động làm sai trái, mà nó thể hiện sự tôn trọng đối với người khác và nó là lời hứa cho việc sẵn sàng thay đổi để không lặp lại sai lầm đó. Không xin lỗi hoặc đưa ra lời xin lời cho có sẽ phá vỡ một mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, gia đình và đồng nghiệp. 

Nó tạo thành “sạn” trong lòng bạn lẫn người đối diện khiến đôi bên không còn thoải mái để trò chuyện thấu hiểu. Nó khiến cho bạn trở nên tách biệt với đám đông, vì không ai có thể đủ kiên nhẫn để tin tưởng bạn. Đặc biệt trong môi trường làm việc, bỏ qua lời xin lỗi là thể hiện hành vi thiếu chuyên nghiệp và có thể làm căng thẳng các mối quan hệ công việc đến mức khó cộng tác để hoàn thành nhiệm vụ. 

Bỏ lỡ cơ hội trong công việc

Vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn khi lời xin lỗi không được thực hiện một cách chân thành và nghiêm túc. Bạn có thể mất đi một số cơ hội trong công việc: “bằng mặt không bằng lòng” là hậu quả đầu tiên nhìn thấy được, kéo theo giá trị của bạn bị đồng nghiệp, sếp coi nhẹ, bạn khó lòng có thể được người khác tin tưởng, trọng dụng để tham gia các dự án hoặc các công việc nằm trong giá trị cốt lõi của doanh nghiệp.

Đồng đội của bạn và những người khác trong văn phòng của bạn có thể đứng về phía nhau nếu đó là một sự thay đổi đủ lớn và điều đó có thể ảnh hưởng đến các cơ hội mà bạn nhận được trong công việc.

Các nhà quản lý có thể cảm thấy biện minh khi không xin lỗi về những sai lầm của họ, đặc biệt là trong các tình huống khi các nhân viên của họ có một phần lỗi lầm. Học cách xin lỗi là một phần của chiến lược lãnh đạo dài hạn hiệu quả. Không ai muốn làm việc với một ông chủ không thừa nhận sai lầm của họ. Nó cũng tạo ra một môi trường độc hại mà không có trách nhiệm, vì cấp dưới cảm thấy có lý lẽ khi đẩy trách nhiệm cho người khác vì đó là những gì ông chủ của họ làm.

TONY DZUNG: LÀM SAO ĐỂ XIN LỖI CHÂN THÀNH VÀ DỄ ĐƯỢC THA THỨ Xem thêm: Tony Dzung - Những lời xin lỗi kinh điển cứu nguy cả một đế chế tỷ đô

CÁCH XIN LỖI CHÂN THÀNH VÀ DỄ ĐƯỢC THA THỨ

 

Bạn đã biết một lời xin lỗi không thành thật có thể tàn phá các mối quan hệ của bạn. Bây giờ, đây là lúc để tìm hiểu những gì tạo thành một lời xin lỗi hoàn chỉnh để bạn biết cách xin lỗi vào lần tiếp theo khi tình huống xảy ra.

Dưới đây là năm bước để xin lỗi của nhà tâm lý học Steven Scher và John Darley, được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Tâm lý học.

1. Thể hiện sự hối hận về hành động của bạn

 

Bắt đầu lời xin lỗi của bạn bằng cách nói "tôi xin lỗi" và theo nó với một cụm từ ngắn gọn tóm tắt cảm giác hối hận của bạn về những gì đã xảy ra. Bạn phải có ý này khi bạn nói ra những lời này và phải nói cụ thể về những gì bạn xin lỗi.

Chẳng hạn, bạn có thể nói, "tôi xin lỗi vì tôi đã mắng bạn, và tôi cảm thấy xấu hổ vì mất bình tĩnh như vậy".

2. Đồng cảm với cách mà bên bị xúc phạm cảm thấy

 

Tiếp theo, bạn cần chứng minh rằng bạn biết những lời nói và hành động của bạn làm tổn thương người khác và đồng cảm với cách hành động nói khiến người đó cảm thấy. Bạn càng cụ thể hơn trong việc giải thích các hành động xúc phạm và liên quan đến cảm giác tổn thương của người khác, thì lời xin lỗi của bạn càng chân thành hơn.

Đây là những gì bạn có thể nói dựa trên ví dụ trước:

"Tôi đã sai khi nói về cách chúng tôi không thể đồng ý về những gì với dự án video. Điều đó là sai bởi vì bạn có thể cảm thấy xấu hổ khi bị la mắng trước toàn đội".

Lời xin lỗi này sẽ xuất hiện một cách chân thành vì nó đặc biệt đề cập đến hành vi phạm tội (la mắng về một dự án video) và người xin lỗi đã cố gắng tưởng tượng những gì người bị xúc phạm đã cảm thấy (xấu hổ), đồng thời thừa nhận tại sao sự kiện này làm xấu hổ - vì đồng đội của họ đã nhìn thấy nó

Dưới đây là các cụm từ chuyển tiếp khác mà bạn có thể sử dụng cho một lời xin lỗi:

  • Điều đó đã sai bởi vì...

  • Tôi ước tôi đã không làm điều đó bởi vì...

  • (Những gì tôi đã làm) khiến bạn cảm thấy (cảm xúc tiêu cực) và điều đó thật tệ

3. Nhận trách nhiệm

 

"Tôi xin lỗi, nhưng..." và "tôi xin lỗi nếu bạn cảm thấy..." không tính là một lời xin lỗi chân thành bởi vì "nhưng" và "nếu bạn cảm thấy" đi sau lời xin lỗi đó là một sự biện minh hay giới hạn hơn cho thấy bạn không hoàn toàn chịu trách nhiệm cho hành động của mình.

Bạn sẽ thường nghe những lời xin lỗi như thế này từ các chính trị gia, CEO và bất cứ ai có một người viết diễn văn. Nhưng họ không phải là người duy nhất phạm tội này, vì nó rất dễ trộn lẫn lời xin lỗi với lời giải thích và biện minh trong sức nóng của một cuộc tranh cãi.

Bạn sẽ có cơ hội để giải thích quan điểm của mình, vì vậy, đừng đưa nó vào lời xin lỗi của bạn. Bạn có thể giải thích hành vi của mình sau này khi người mà bạn đã xúc phạm không còn bị tổn thương và đủ bình tĩnh để nghe bạn nói.

Nhưng nếu lý do mà ai đó giận bạn thì không phải là lỗi của bạn thì sao? Chẳng hạn, điều gì sẽ xảy ra nếu người quản lý của bạn đặt ra thời hạn, nhưng không cung cấp cho bạn các tài liệu để hoàn thành công việc đúng hạn?

Đổ lỗi có thể làm cho bạn cảm thấy tốt hơn, nhưng nó sẽ không hiệu quả và thậm chí có thể leo thang tình hình. Thay vào đó hãy đồng cảm với sự thất vọng của họ để bạn có thể tập trung giải quyết vấn đề.

"Nhận thức được rằng khách hàng của bạn đang cảm thấy thất vọng, xin lỗi vì bất kỳ thông tin sai lệch nào và đặt ra những câu hỏi để giúp giải quyết tận gốc vấn đề thay vì tìm cách đổ lỗi", theo một bài viết trên blog của Đại học Maryville về việc xử lý các khách hàng thách thức.

Vì vậy, nếu khách hàng của bạn tức giận vì một dự án mất nhiều thời gian hơn họ mong đợi, bạn nên thừa nhận sự thất vọng của họ bằng cách nói "tôi xin lỗi, chúng tôi đã hiểu nhầm về (khiếu nại của họ)". Sau đó, nhanh chóng xoay vòng cuộc trò chuyện bằng cách đặt câu hỏi về cách họ muốn bạn xử lý các tình huống như thế này trong tương lai.

4. Đề nghị sửa đổi

 

Bạn đã bày tỏ sự hối hận, đồng cảm với người khác về cảm xúc của bạn và sở hữu lỗi lầm của bạn. Nhiều người sẽ coi đây là một lời xin lỗi hoàn chỉnh, nhưng trên thực tế, nó vẫn còn thiếu hai khía cạnh quan trọng, cả hai đều được thiết kế để làm cho bên bị xúc phạm cảm thấy tốt hơn.

Làm thế nào bạn có thể làm cho người đó cảm thấy tốt hơn? Điều đầu tiên bạn có thể làm là tùy thuộc vào họ.

Hứa sẽ làm một điều gì đó cho họ để bù lại. Bạn có thể nói,"Tôi có thể đền bù thế nào cho bạn?" hoặc chỉ cần đề nghị làm điều gì đó liên quan trực tiếp đến cách bạn làm họ khó chịu ngay từ đầu.

Ví dụ, đây là những gì bạn có thể nói sau khi bất đồng với đồng nghiệp của mình,

"Tôi đã nghi ngờ về khả năng của bạn khi tạo bài thuyết trình cho sản phẩm XYZ. Lần tới, tôi sẽ để bạn tự tạo bản trình bày để bạn có thể thể hiện kỹ năng của mình với toàn nhóm".

Hãy cẩn thận để không bù đắp với những nỗ lực của bạn để sửa đổi. Lời đề nghị của bạn phải tương xứng với hành vi phạm tội của bạn, như vậy bạn không kết thúc với sự hận thù vì điều đó.

5. Hứa sẽ thay đổi

 

Một lời xin lỗi là vô nghĩa nếu bạn phạm tội tương tự trong tương lai. Đây là lý do tại sao hứa hẹn thay đổi là rất quan trọng khi bạn muốn xin lỗi sâu sắc vì những vi phạm nghiêm trọng.

Sau khi hứa sẽ sửa đổi, bạn có thể kết thúc lời xin lỗi của mình bằng cách nói "Từ giờ trở đi, tôi sẽ (cách bạn dự định thay đổi hành vi của mình) để tôi không (lỗi của bạn)".

Hãy cố gắng hết sức để thực hiện theo lời hứa này, nếu không lời xin lỗi tiếp theo của bạn sẽ cảm thấy không chân thành với người mà bạn đã xúc phạm bất kể bạn cảm thấy hối hận thế nào.

3 điều cần cân nhắc khi xin lỗi

 

Xin lỗi thật khó cho dù bạn xin lỗi về điều gì và bạn đã xin lỗi ai. Hy vọng những lời khuyên dưới đây sẽ giúp việc xin lỗi dễ dàng hơn, cũng như những cảm xúc đi kèm với nó.

1. Đừng nghĩ xin lỗi là mất đi

 

Lời xin lỗi không làm cho bạn trở thành một người xấu; nó chỉ có nghĩa là bạn coi trọng mối quan hệ hơn cái tôi của bạn. Lời xin lỗi cũng không có nghĩa là bạn có thể "mất đi lập luận", mặc dù đây là một cảm giác thường thấy vì tại sao bạn lại xin lỗi nếu bạn không sai?

2. Đừng mong người đó thứ lỗi ngay lập tức

 

Yêu cầu sự thứ lỗi không mang lại cho bạn quyền được thứ lỗi. Khi bạn nói xin lỗi, bạn đã cho người khác cơ hội xem xét tình cảm của họ và phản ứng với lời xin lỗi của bạn khi họ thấy phù hợp.

Nếu người mà bạn xúc phạm không đến, bạn có thể nói xin lỗi lần nữa và nhấn mạnh sự chuẩn bị của bạn để sửa đổi, hoặc chấp nhận rằng họ không thể thứ lỗi cho bạn và buông tay. Nếu đó là một sự hiểu lầm hoặc sai lầm nghiêm trọng, hãy hy vọng rằng bạn sẽ cần phải xin lỗi nhiều lần trước khi bạn có thể xây dựng lại niềm tin và mối quan hệ đã bị phá vỡ.

3. Chú ý đến lời nói và ngôn ngữ cơ thể của bạn khi xin lỗi

 

Ngôn ngữ cơ thể, nét mặt và giọng nói của bạn ảnh hưởng đến cách xin lỗi của bạn sẽ được cảm nhận. Hãy cố gắng để xin lỗi và cố gắng không tỏ ra mỉa mai khi bạn xin lỗi.

Nguồn tham khảo: business.tutsplus.com

 

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHÓA HỌC CỦA HBR
Đăng ký ngay
Hotline
Zalo
Facebook messenger